Вікіпедыя

Мэцью Хопкінс

Мэцью Хопкінс (англ.: Matthew Hopkins; каля 1620, Грэйт-Уэнхем, Сафалк, Англія — 12 жніўня 1647, Манінгтры, Эсекс, Англія) — англійскі паляўнічы на ​​ведзьмаў, які дзейнічаў падчас Англійскай рэвалюцыі. Сцвярджаў, што выконвае абавязкі галоўнага паляўнічага на ведзьмаў (англ.: Witchfinder General), нягледзячы на тое, што такая пасада ніколі не засноўвалася парламентам. Дзейнічаў пераважна ва ўсходніх графствах: Сафалку, Эсексе, Норфалку, а таксама, менш актыўна, у Кембрыджшыры, Нартгемптаншыры, Бэдфардшыры і Хантынгданшыры[5].

Мэцью Хопкінс
Matthew Hopkins
Matthew Hopkins, Witch-finder. Wellcome L0000812.jpg
Род дзейнасці паляўнічы на ​​ведзьмаў
Дата нараджэння каля 1620
Месца нараджэння
Дата смерці 12 жніўня 1647(1647-08-12) ці 10 жніўня 1647(1647-08-10)[1]
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кар'ера Хопкінса ў якасці паляўнічага на ведзьмаў пачалася ў сакавіку 1645 года і скончылася ў 1647 годзе. У гэты перыяд Хопкінс і яго памочнікі спрыялі большай колькасці пакаранняў смерцю па абвінавачванні ў вядзьмарстве, чым за мінулыя да гэтага 100 гадоў[6], акрамя таго, на іх ляжыць адказнасць за агульнае павелічэнне колькасці такіх абвінавачванняў[7][8][9]. Падлічана, што з XV па XVIII стагоддзі ў Англіі па абвінавачванні ў вядзьмарстве было пакарана менш за 500 чалавек. Такім чынам, дзейнасць Хопкінса і яго «калегі» Джона Стэрна склала (паводле мінімальных ацэнак) прыкладна 40% гэтага ліку. За 14 месяцаў сваёй дзейнасці Хопкінс і Стэрн адправілі на смяротнае пакаранне больш людзей, чым усе астатнія паляўнічыя на ведзьмаў за 160 гадоў пераследу вядзьмарства ў Англіі[10].

Раннія гадыПравіць

Пра жыццё Мэцью Хопкінса да 1644 года вядома вельмі мала; да нашага часу не дайшло дакументаў, якія тычацца яго ў гэты перыяд або яго сям'і[11]. Нарадзіўся ён у Грэйт-Уэнхеме, графства Сафалк[12], і быў чацвёртым[13] з шасці дзяцей Джэймса Хопкінса, пурытанскага святара, вікарыя царквы Святога Джона ў Грэйт-Уэнхеме. У пэўны час сям'я Хопкінсаў валодала «землямі і пабудовамі ў Фрамлінгеме»[14]. Бацька Мэцью карыстаўся пэўнай папулярнасцю сярод вернікаў, і ў 1619 годзе адзін з іх ахвяраваў грошы на набыццё Бібліяў для трох сыноў вікарыя, Джэймса, Джона і Томаса[12]. Такім чынам, Мэцью Хопкінс не мог нарадзіцца раней за 1619 год, і памёр ён ва ўзросце не больш за 28 гадоў (а хутчэй за ўсё, яму было каля 25 гадоў)[15]. Незважаючы на тое, што Джэймс Хопкінс памёр у 1634 годзе, калі ў 1645 годзе Уільям Даўзінг, накіраваны ў 1643 годзе парламентарыстамі з Манчэстэра «для знішчэння помнікаў ідалапаклонства і забабонаў» (гэта значыць алтароў, крыжоў, распяццяў і іншых сімвалаў веры), наведаў прыход, ён адзначыў, што «пераменаў не патрабавалася». Брат Мэцью Хопкінса Джон у 1645 стаў святаром у Саўт-Фембрыджы, але годам пазней пазбавіўся пасады за грэбаванне да сваёй працы[16].

У сваёй кнізе «Раскрыццё ведзьмаў» (англ.: The Discovery of witches) Хопкінс сцвярджаў, што «ніколі не пускаўся ў далёкія падарожжы... для атрымання свайго досведу»[17]. У пачатку 1640-х Хопкінс пераехаў у Манынгтры, што размяшчаецца ў графстве Эсекс — горад прыкладна ў 15 км ад Грэйт-Уэнхема, дзе рака Сторы аддзяляе ад Колчэстэра. Атрымаўшы ў спадчыну сотню марак ён выкарыстаў іх для набыцця заезнага двара «Thorn Inn» у Містлі[18]. Абапіраючыся на тое, што Хопкінс прадстаўляў свае сведчанні ў працэсах пра вядзьмарства, яго часам лічаць юрыстам па адукацыі, аднак звестак, якія маглі б гэта пацвердзіць, захавалася мала.

Паляванне на ведзьмаўПравіць

 
Вокладка асноўнай працы Хопкінса «Раскрыццё ведзьмаў»

Пасля Ланкастарскага суда над ведзьмамі, які прайшоў у 1634 годзе, Уільяму Гарві, лекару англійскага караля Карла I, было даручана абследаваць чатырох абвінавачаных у вядзьмарстве жанчын[19], і пасля гэтага з'явілася патрабаванне прыводзіць матэрыяльнае пацверджанне падобных абвінавачванняў[20]. Праца Хопкінса і Стэрна складалася не абавязкова ў тым, каб знайсці доказы зробленых абвінавачваным злачынстваў, а ў тым, каб даказаць факт яго здзелкі з д'яблам[21]. Да гэтага моманту злачынства абвінавачванага разглядаліся нароўні з аналагічнымі дзеяннямі іншых злачынцаў[22]. Калі факт добраахвотнай здзелкі з д'яблам лічыўся даказаным, абвінавачваны станавіўся ератыком, што само па сабе было найвялікшым злачынствам[23]. Як у кантынентальным, гэтак і ў рымскім праве вядзьмарства лічылася настолькі цяжкім злачынствам, што на яго не распаўсюджваліся звычайныя юрыдычныя працэдуры. Паколькі сам д'ябал не мог «прызнацца» ў здзейсненым злачынстве, лічылася неабходным атрымаць прызнанне абвінавачанага чалавека[24].

Стэрн і Хопкінс дзейнічалі пераважна на тэрыторыі найбольшага пурытанскага і парламентарысцкага ўплыву. У асноўным гэта былі вобласці пад кантролем Усходняй Асацыяцыі — магутнай арміі прыхільнікаў Парламенту, якая з 1644 па 1647 гады базавалася ў Эсексе[25]. У Хопкінса і Стэрна былі пры сабе ахоўныя лісты[26] для бесперашкодных падарожжаў па ўсходніх графствах. Згодна з кнігай Хопкінса «Раскрыццё ведзьмаў», ён пачаў сваю кар'еру паляўнічага на ведзьмаў пасля таго як у сакавіку 1644 года падслухаў у Манынгтры размову некалькіх жанчын, якія абмяркоўвалі свае сустрэчы з д'яблам. Фактычна, Джон Стэрн першым выступіў у якасці абвінаваўцы па справе аб вядзьмарстве, а Хопкінс быў яго памочнікам. Працэс праходзіў у 1645 годзе ў Чэлмзфордзе. З-за грамадзянскай вайны справу разглядаў не суд прысяжных, а сусветны суд пад правадырствам графа Уорыка[27]. Чатыры з абвінавачаных памерлі ў турме, астатнія 19 былі асуджаны і павешаны. У той жа час, згодна з іншым запісам гэтага перыяду (акрамя Мідлсекса і статутных гарадоў), усе прысуды па справах аб вядзьмарстве выносіліся судамі прысяжных[28]. Хопкінс і Стэрн у суправаджэнні жанчын (для выпрабавання ўколамі) неўзабаве ўжо падарожнічалі па ўсёй усходняй Англіі, сцвярджаючы, што выконваюць распараджэнне Парламента. Іхныя паслугі добра аплачваліся, і мяркуецца, што гэта і быў матыў іх дзейнасці[29]. Хопкінс сцвярджаў, што «аплата ішла на забеспячэнне яго кампаніі разам з трыма канямі»[30], і што ён браў «па 20 шылінгаў з горада»[31]. Зрэшты, згодна з запісам у Стоўмаркеце, Хопкінсу было выплачана 23 фунта стэрлінгаў (што адпавядае 6 700 фунтам на 2011 год), не ўлічваючы дарожных выдаткаў[32]. Выплаты Хопкінсу і яго кампаніі былі настолькі вялікімі, што ў Іпсвічы ў 1645 годзе прыйшлося ўвесці адмысловы падатак для аплаты яго паслуг[33]. Парламенту было добра вядома аб дзейнасці Хопкінса, пра што сведчаць занепакоеныя справаздачы аб судах над ведзьмамі ў горадзе Беры-Сент-Эдмендз. Да пачатку працэсу ў Парламент была накіравана справаздачу аб тым, што «магчыма, для атрымання прызнання выкарыстоўваліся недазволеныя сродкі»[34], і ў Беры выслалі спецыяльную камісію (англ.: Commission of Oyer and Terminer) для правядзення суду над ведзьмамі. Пасля суду і кары парламенцкае выданне «Moderate Intelligencer», у выпуску ад 4—11 верасня 1645 года, выказала сваю занепакоенасць справамі ў Беры.

Метады расследаванняПравіць

 
Шаршаткі для пошукаў пазнакаў д'ябла

Хоць катаванні ў гэты час ужо былі забаронены ў Англіі, Хопкінс нярэдка выкарыстоўваў розныя метады запалохвання (дэпрывацыю сну, да прыкладу), каб дамагчыся ад сваіх ахвяр прызнальных паказанняў. Ён мог надрэзаць руку абвінавачанага тупым нажом — калі не пачынаўся крывацёк, абвінавачванне ў вядзьмарстве лічылася даказаным. Яшчэ адно выпрабаванне складалася ў тым, што меркаваную ведзьму прывязвалі да крэсла і кідалі ў ваду. Калі абвінавачванай атрымлівалася выплыць, яе каралі смерцю як ведзьму. «Тэарэтычнае» абгрунтаванне гэтага спосабу было ў тым, што вада не прыме ведзьмаў і ведзьмакоў, які адрынуліся ад сакраменту хрышчэння. Хопкінс атрымліваў папярэджанне аб недапушчальнасці выкарыстання гэтага выпрабавання бяз згоды абвінавачанага[35]. Як следства, да канца 1645 года выпрабаванне вадой выйшла з ужывання.

Хопкінс і яго памочнікі, акрамя таго, шукалі на целе абвінавачаных «пазнаку д'ябла» — метку, якую д'ябал пакідае на целе ўсіх, хто складаў з ім дагавор, маленькае плямка, неадчувальнае да болю і крывацёку пры ўколах. На самой справе такой «пазнакай» часцей за ўсё аказвалася радзімка, родная пляма альбо лішні смочак[36]. Лічылася, што з гэтай адзнакі фамільяр (часцей за ўсё кот або сабака) будзе піць кроў ведзьмы, як немаўля п'е малако маці са смочку. Калі на целе абвінавачанага не было бачных метак, шукалі нябачныя — спецыяльна нанятыя для гэтага жанчыны калолі ахвяру нажамі і спецыяльнымі іголкамі. Часцей за ўсё перад гэтым з цела абвінавачанага згольвалі ўсю расліннасць[37].

ПроцідзеяннеПравіць

Хопкінс і яго памочнікі сутыкнуліся з супрацівам амаль адразу ж пасля пачатку сваёй дзейнасці[27]. Адным з найбольш актыўных яго праціўнікаў быў вялебны Джон Голь, вікарый Грэйт-Стотана. Голь наведаў у турме жанчыну з Сент-Неота, якая чакала прыбыцця Хопкінса ў сувязі з абвінавачваннем яе ў вядзьмарстве. Хопкінс, даведаўшыся пра гэта, даслаў у Сент-Неота ліст, у якім цікавіўся, ці акажуць яму «добры прыём». Голь у адказ апублікаваў «Выбраныя справы, якія тычацца ведзьмаў і ведзьмакства» (англ.: Select Cases of Conscience touching Witches and Witchcrafts, Лондан, 1646 год), адрасаваную палкоўніку Валянціну Уолтану з палаты абшчын[38], а таксама пачаў серыю нядзельных пропаведзяў, якія асуджалі паляванне на ведзьмаў[39]. У Норфалку суд прысяжных дапытаў Хопкінса і Стэрна пра катаванні і аплаце, якая спаганяецца імі з гарадоў[40]. Суддзяў цікавіла, не робяць ці падобныя метады расследавання саміх паляўнічых вінаватымі ў вядзьмарстве і не выкарыстоўваў ці Хопкінс «забароненых спосабаў і катаванняў». Да часу, калі пачалася чарговая сесія суда (у 1647 годзе) абодва паляўнічыя на ведзьмаў пакінулі Норфалк: Хопкінс з'ехаў у Манінгтры, а Стэрн у Беры-Сент-Эдмундс[41].

Уплыў на калонііПравіць

Хопкінс выклаў свае метады ў кнізе «Раскрыццё ведзьмаў», якая была выдадзена ў 1647 годзе. Пазней падобныя рэкамендацыі з'яўляліся і ў іншых кнігах па праве[42]. На працягу года, які рушыў пасля выдання кнігі Хопкінса, у калоніях Новай Англіі пачаліся следства і пакарання па справах аб вядзьмарстве. Губернатар Джон Уінтрап адзначаў у сваіх цыдулках, што доказы супраць першай з пакараных, Маргарэт Джонс, былі сабраны з выкарыстаннем прыёмаў Хопкінса. Пакаранне смерцю Джонс адкрыла перыяд палявання на ведзьмаў, які доўжыўся ў Новай Англіі з 1648 па 1663 гады[43]. Па ўсёй Новай Англіі ў вядзьмарстве абвінавацілі каля 80 чалавек, з якіх было пакарана 15 жанчын і двое мужчын. Аб некаторых метадах Хопкінса зноў згадалі падчас суду над сэйлемскімі ведзьмамі[44], які праходзіў у 1692—1693 гады пераважна ў Сейлеме, штат Масачусетс. У выніку судовага працэсу было пакарана 19 чалавек, яшчэ 150 апынуліся ў турме[45].

Смерць і спадчынаПравіць

Мэцью Хопкінс памёр у сваім доме ў Манынгтры ў Эсексе 12 жніўня 1647 года, верагодна, ад хваробы на сухоты. Пахаваны праз некалькі гадзін пасля смерці на могілках царквы Святой Марыі ў Містлі-Гіт. Вакол абставін смерці Хопкінса паўстала «прыгожая легенда» (па словах гісторыка Джэймса Шарпа): нібыта ён падвергнуўся ўласнаму выпрабаванню вадой і быў пакараны па абвінавачванні ў вядзьмарстве. На самай справе прыходская метрычная кніга пацвярджае яго пахаванне ў Містлі[46].

Вобраз Хопкінса неаднаразова выкарыстоўваўся ў мастацтве:

ЗноскіПравіць

  1. ↑ Find a Grave — 1996. Праверана 29 жніўня 2019.
  2. ↑ Find a Grave — 1996.
  3. ↑ Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
  4. ↑ Essex Record Office — 1938.
  5. ↑ Robbins, Rossell Hope (1959), The Encyclopedia of Witchcraft and Demonology, Peter Nevill, p. 251, ISBN 0517362457
  6. ↑ Russell, Jeffrey B (1981), A History of Witchcraft, Thames & Hudson, pp. 97–98, ISBN 0500286340
  7. ↑ Thomas, Keith (1971), Religion and the Decline of Magic — Studies in Popular Beliefs in Sixteenth and Seventeenth Century England, Penguin Books, p. 528, ISBN 0140137440
  8. ↑ Deacon, Richard (1976), Matthew Hopkins: Witch Finder General, Frederick Muller, p. 41, ISBN 0584101643
  9. ↑ Notestein, Wallace (1911), A History of Witchcraft In England from 1558 to 1718, American Historical Association 1911 (reissued 1965) New York Russell & Russell, p. 164, ISBN 8240954829816
  10. ↑ Notestein, Wallace (1911), A History of Witchcraft In England from 1558 to 1718, American Historical Association 1911 (reissued 1965) New York Russell & Russell, p. 195, ISBN 8240954829816
  11. ↑ Cabell, Craig (2006), Witchfinder General: The Biography of Matthew Hopkins, Sutton Publishing, p. 9, ISBN 075094269
  12. ↑ а б Deacon, Richard (1976), Matthew Hopkins: Witch Finder General, Frederick Muller, p. 13, ISBN 0584101643
  13. ↑ Gaskill, Malcolm (2005), Witchfinders: A Seventeenth-Century English Tragedy, John Murray, p. 9, ISBN 0719561205
  14. ↑ Knowles, George. «Matthew Hopkins — Witch–finder General».
  15. ↑ Cabell, Craig (2006), Witchfinder General: The Biography of Matthew Hopkins, Sutton Publishing, p. 6, ISBN 075094269
  16. ↑ Deacon, Richard (1976), Matthew Hopkins: Witch Finder General, Frederick Muller, p. 14, ISBN 0584101643
  17. ↑ Cabell, Craig (2006), Witchfinder General: The Biography of Matthew Hopkins, Sutton Publishing, p. 15, ISBN 075094269
  18. ↑ Gaskill, Malcolm (2005), Witchfinders: A Seventeenth-Century English Tragedy, John Murray, p. 27, ISBN 0719561205
  19. ↑ Your, Archives. «Witchcraft Trials». The National Archives.
  20. ↑ Gaskill, Malcolm (2005), Witchfinders: A Seventeenth-Century English Tragedy, John Murray, pp. 46–47, ISBN 0719561205
  21. ↑ Thomas, Keith (1971), Religion and the Decline of Magic — Studies in Popular Beliefs in Sixteenth and Seventeenth Century England, Penguin Books, p. 543, ISBN 0140137440
  22. ↑ Thomas, Keith (1971), Religion and the Decline of Magic — Studies in Popular Beliefs in Sixteenth and Seventeenth Century England, Penguin Books, p. 521, ISBN 0140137440
  23. ↑ Thomas, Keith (1971), Religion and the Decline of Magic — Studies in Popular Beliefs in Sixteenth and Seventeenth Century England, Penguin Books, pp. 542-543, ISBN 0140137440
  24. ↑ Robbins, Rossell Hope (1959), The Encyclopedia of Witchcraft and Demonology, Peter Nevill, p. 498, ISBN 0517362457
  25. ↑ Deacon, Richard (1976), Matthew Hopkins: Witch Finder General, Frederick Muller, p. 39, ISBN 0584101643
  26. ↑ Cabell, Craig (2006), Witchfinder General: The Biography of Matthew Hopkins, Sutton Publishing, p. 46, ISBN 075094269
  27. ↑ а б Thomas, Keith (1971), Religion and the Decline of Magic — Studies in Popular Beliefs in Sixteenth and Seventeenth Century England, Penguin Books, p. 545, ISBN 0140137440
  28. ↑ Notestein, Wallace (1911), A History of Witchcraft In England from 1558 to 1718, American Historical Association 1911 (reissued 1965) New York Russell & Russell, p. 201, ISBN 8240954829816
  29. ↑ Russell, Jeffrey B (1981), A History of Witchcraft, Thames & Hudson, p. 98, ISBN 0500286340
  30. ↑ Cabell, Craig (2006), Witchfinder General: The Biography of Matthew Hopkins, Sutton Publishing, p. 36, ISBN 075094269
  31. ↑ Notestein, Wallace (1911), A History of Witchcraft In England from 1558 to 1718, American Historical Association 1911 (reissued 1965) New York Russell & Russell, p. 193, ISBN 8240954829816
  32. ↑ Notestein, Wallace (1911), A History of Witchcraft In England from 1558 to 1718, American Historical Association 1911 (reissued 1965) New York Russell & Russell, p. 183, 193, ISBN 8240954829816
  33. ↑ Thomas, Keith (1971), Religion and the Decline of Magic — Studies in Popular Beliefs in Sixteenth and Seventeenth Century England, Penguin Books, pp. 544, ISBN 0140137440
  34. ↑ Notestein, Wallace (1911), A History of Witchcraft In England from 1558 to 1718, American Historical Association 1911 (reissued 1965) New York Russell & Russell, p. 178, ISBN 8240954829816
  35. ↑ Cabell, Craig (2006), Witchfinder General: The Biography of Matthew Hopkins, Sutton Publishing, p. 22, ISBN 075094269
  36. ↑ Robbins, Rossell Hope (1959), The Encyclopedia of Witchcraft and Demonology, Peter Nevill, p. 552, ISBN 0517362457
  37. ↑ Robbins, Rossell Hope (1959), The Encyclopedia of Witchcraft and Demonology, Peter Nevill, p. 398, ISBN 0517362457
  38. ↑ Notestein, Wallace (1911), A History of Witchcraft In England from 1558 to 1718, American Historical Association 1911 (reissued 1965) New York Russell & Russell, p. 187, ISBN 8240954829816
  39. ↑ Gaskill, Malcolm (2005), Witchfinders: A Seventeenth-Century English Tragedy, John Murray, p. 220, ISBN 0719561205
  40. ↑ Robbins, Rossell Hope (1959), The Encyclopedia of Witchcraft and Demonology, Peter Nevill, p. 252, ISBN 0517362457
  41. ↑ Robbins, Rossell Hope (1959), The Encyclopedia of Witchcraft and Demonology, Peter Nevill, p. 253, ISBN 0517362457
  42. ↑ Jewett, Clarence F. The memorial history of Boston: including Suffolk County, Massachusetts. 1630–1880. Ticknor and Company. 1881 Pgs. 133–137
  43. ↑ Fraden, Judith Bloom, Dennis Brindell Fraden. The Salem Witch Trials. Marshall Cavendish. 2008. Pg. 15
  44. ↑ Upham, Caroline (1895). Salem Witchcraft in Outline. E. Putnam. pp. 5.
  45. ↑ «The Death Warrant of Bridget Bishop». Virginia.edu
  46. ↑ Sharpe, James (2004), «Hopkins, Matthew (d. 1647)», Dictionary of National Biography (online ed.), Oxford University Press
  47. ↑ Witchfinder General (1968) на Internet Movies DataBase
  48. ↑ Cathedral - Hopkins (The Witchfinder General).

ЛітаратураПравіць

  • Boyer, Paul S.; Nissenbaum, Stephen, eds. (1972), «Salem-Village Witchcraft: A Documentary Record of Local Conflict in Colonial New England», Northeastern University Press, ISBN 1-55553-165-2
  • Cabell, Craig (2006), «Witchfinder General: The Biography of Matthew Hopkins», Sutton Publishing, ISBN 075094269
  • Deacon, Richard (1976), «Matthew Hopkins: Witch Finder General», Frederick Muller, ISBN 0584101643
  • Gaskill, Malcolm (2005), «Witchfinders: A Seventeenth-Century English Tragedy», John Murray, ISBN 0719561205
  • Geis, Gilbert; Bunn Ivan (1997), «A Trial of Witches A Seventeenth–century Witchcraft Prosecution», Routledge, ISBN 0415171091
  • Notestein, Wallace (1911), «A History of Witchcraft In England from 1558 to 1718», American Historical Association 1911 (reissued 1965) New York Russell & Russell, ISBN 8240954829816
  • Robbins, Rossell Hope (1959), «The Encyclopedia of Witchcraft and Demonology», Peter Nevill, ISBN 0517362457 (for modern publication)
  • Russell, Jeffrey B (1981), «A History of Witchcraft», Thames & Hudson, ISBN 0500286340
  • Seth, Robert (1969), «Children Against Witches», Robert Hale Co., ISBN 709106033
  • Sharpe, James (2002), «The Lancaster witches in historical context», in Poole, Robert, «The Lancashire Witches: Histories and Stories», Manchester University Press, pp. 1–18, ISBN 978-0719062049
  • Thomas, Keith (1971), «Religion and the Decline of Magic — Studies in Popular Beliefs in Sixteenth and Seventeenth Century England», Penguin Books, ISBN 0140137440

СпасылкіПравіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Мэцью_Хопкінс&oldid=3569923"