Марыя Канапніцкая
Марыя Канапні́цкая, дзявочае Васілоўская (польск.: Maria Konopnicka; 23 мая 1842, Сувалкі — 8 кастрычніка 1910, Львоў) — польская пісьменніца, паэтэса, перакладчыца; буйнейшы майстар польскай рэалістычнай літаратуры.
| Марыя Канапніцкая | |
|---|---|
| польск.: Maria Konopnicka | |
_(cropped).jpg) | |
| Асабістыя звесткі | |
| Псеўданімы | Jan Sawa |
| Дата нараджэння | 23 мая 1842[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 8 кастрычніка 1910[1][2][…] (68 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Пахаванне | |
| Грамадзянства | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | паэтка, пісьменніца, эсэістка, дзіцячая пісьменніца, літаратурная крытык, перакладчыца, children's rights activist, рэдактар |
| Мова твораў | польская |
| Подпіс |
 |
 Творы ў Вікікрыніцах | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
 Цытаты ў Вікіцытатніку | |
Біяграфія
правіцьНарадзілася ў 1842 годзе ў Сувалках, рана страціла бацькоў. У 1850-я гады выхоўвалася ў манастырскім пансіёне ў Варшаве, дзе пасябравала з Эльжбетай Паўлоўскай (Элізай Ажэшка), таксама выхаванкай пансіёна.
У 20 гадоў выйшла замуж за Яраслава Канапніцкага. Сям’я Канапніцкіх была звязаная з паўстаннем 1863 года, баючыся пераследу, Канапніцкія з’ехалі ў Германію і вярнуліся на радзіму ў 1865 годзе пасля аб’яўлення амністыі.
Неаднаразова наведвала Беларусь, перапісвалася з Я. Лучынам.
Памерла ў 1910 годзе ў Львове, пахавана на Лычакаўскіх могілках.
Творчасць
правіцьДэбютавала у друку ў 1870 годзе. Першы цыкл вершаў «У гарах» (1876—78). Вядомасць прынёс цыкл лірыка-эпічных вершаў «Карцінкі» (1879—80). Асноўныя матывы яе творчасці — сялянская нядоля, жыццё гарадской беднаты, любоў да радзімы, вера ў народ, у надыход справядлівасці (зборнікі «Паэзія», т. 1—4, 1881—96; «Лініі і гукі», 1897; «Італія», 1901; «Людзям і часу», 1904). Паэзіі М. Канапніцкай уласцівы дэмакратызм, спалучэнне лірычнасці і публіцыстычнасці, блізкасць да фальклору. У эпічнай паэме «Пан Бальнэр у Бразіліі» (1892—1906, поўнае выд. 1910) праз трагічны лёс польскіх сялян-эмігрантаў паказаны веліч народа, яго патрыятызм. Аўтар зборнікаў апавяданняў «Чатыры навелы» (1888), «Мае знаёмыя» (1890), «На Нарманскім беразе» (1904), апавядання «З узломам» (1892), кнігі «Міцкевіч, яго жыццё і душа» (1899).
Напісала аповесць для дзяцей «Пра гномаў і сіротку Марысю», цыклы народных песняў «З лугоў і палёў», «На жалейцы». Таксама вядомая як публіцыстка і літаратурны крытык.
Грамадская дзейнасць
правіцьАктыўна займалася дзейнасцю па абароне правоў жанчын.
Беларускія пераклады
правіць- Дым. — Вільня, 1908;
- Мэндэль Гданскі… — Мн., 1930;
- Пра гномаў і сіротку Марысю. — Мн., 1984;
- Канапніцкая М.: (вершы) / Перакл. Я. Купалы, В. Сёмухі // Роднае слова. — 2002. № 4.
Зноскі
- ↑ а б Krzyzanowski J. R. Maria Konopnicka // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Maria Konopnicka // FemBio database Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Конопницкая Мария // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ а б Blumesberger S. Konopnicka, Maria // Handbuch der österreichischen Kinder- und Jugendbuchautorinnen — 2014. — Т. 1. — S. 594–595. — ISBN 978-3-205-78552-1
- ↑ Криса Л. Личаківський некрополь — 2006. — С. 119. — ISBN 978-966-8955-00-6
Літаратура
правіць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).
