Рагвалод-Васіль Барысавіч

	Рагвалод-Васіль
	; Знак Рагвалодавічаў.
	князь полацкі
	князь полацкі
1128 — 1129
Папярэднік:	Давыд
Пераемнік:	Ізяслаў Мсціславіч
1144 — 1151
Папярэднік:	Васілька Святаславіч
Пераемнік:	Расціслаў Глебавіч
1159 — 1162
Папярэднік:	Расціслаў Глебавіч
Пераемнік:	Усяслаў Васількавіч
	князь друцкі
	князь друцкі
1158 — 1171/1180
Папярэднік:	Глеб Расціславіч
Пераемнік:	Глеб Рагвалодавіч
Веравызнанне:	праваслаўе
Нараджэнне:	1110-я
Смерць:	1171/1180
Дынастыя:	Рагвалодавічы
Бацька:	Барыс Усяславіч
Маці:	імя невядома
Жонка:	імя невядома
Дзеці:	Барыс Рагвалодавіч, Глеб Рагвалодавіч, Еўфрасіння Рагвалодаўна, Расціслаў Рагвалодавіч(?)
	Ваенная служба
Прыналежнасць:	Полацкае княства;
Званне:	князь
Камандаваў:	полацкае войска;

Рагвалод-Васіль (1110-я — 1171/1180) — князь полацкі (сяр. 1128 — лета 1129; 1144—1151; 1159—1162), князь друцкі (1158—1171/1180). Сын полацкага князя Барыса.

БіяграфіяПравіць

Пасля смерці Барыса (пач. 1128), паводле лесвічнага права, полацкі сталец перайшоў да яго малодшага брата Давыда, мусіць, князя ізяслаўльскага. Чымсьці незадаволеныя палачане неўзабаве выгналі Давыда з Полацка ўзяўшы князем маладога Рагвалода-Васіля. З-за гэтага пачаўся канфлікт паміж Давыдам і Рагвалодам, куды ўмяшаўся і вял. кн. кіеўскі Мсціслаў і арганізаваў вялікі паход у Полацкую зямлю. Палачане ўзяўшы з сабою Рагвалода паехалі да Мсціслава і, мусіць, упэўнілі яго зацвердзіць Рагвалода полацкім князем насуперак права старшынства. Пэўна, Рагвалод мусіў прызнаць вярхоўную ўладу Кіева, чаго не было з часу яго прадзеда Брачыслава.

У 1129 годзе Мсціслаў збіраўся супраць полаўцаў, загадаў ісці полацкім князям, але Рагвалод і іншыя кплівымі словамі адмовіліся. Больш за гэта, калі Мсціслаў ваяваў з полаўцамі, Рагвалод ваяваў з Давыдам і нападаў на ўладанні Мсціслававых родзічаў. Вярнуўшыся з паходу Мсціслаў адправіў ваяводаў у Полацкую зямлю, тыя захапілі многіх полацкіх князёў, у тым ліку, мусіць, Рагвалода і прывезлі іх да Кіева. У 1130 годзе над Полацкімі Ізяславічамі адбыўся «суд рускіх князёў», паводле выраку якога полацкіх князёў разам з сем'ямі выслалі ў Візантыю.

Рагвалод, напэўна разам з братам Іванам, вярнуўся з Візантыі, мусіць, у 1139 годзе, але на полацкім стальцы тым часам сядзеў яго стрыечны брат — Васілька. Не гледзячы на старшынство, Рагвалод, мусіць, атрымаў толькі нейкі невялікі ўдзел. Толькі пасля смерці Васількі (пачатак 1144 года) Рагвалод стаў полацкім князем, а вясною 1144 года ажаніўся з дачкою вял. кн. кіеўскага Ізяслава Мсціславіча.

Княжыў да 1151 года, калі палачане схапілі яго і перадалі менскім князям, якія пасадзілі Рагвалода ў турму. На полацкім стальцы сеў Расціслаў Глебавіч. Толькі ў 1158 годзе менскія князі пад пагрозай Юрыя Даўгарукага вызвалілі Рагвалода, з Менску ён паехаў у Слуцк. Але ў Слуцку быў не доўга, дручане запрасілі яго на княжанне ў Друцк выгнаўшы Глеба Расціславіча. Рагвалод пагадзіўся і паехаў у Друцк, а насустрач выехала 300 дручан на чоўнах. Выгнанне Глеба Расціславіча з Друцка выклікала вайну менскіх Глебавічаў з Рагвалодам — Глебавічы аблажылі Друцк, але штурмы былі беспаспяховыя, урэшце яны заключылі мір паводле якога пакідалі яму Друцк і дадавалі яшчэ нейкія воласці, а ён адмаўляўся для іх ад Полацка.

У 1159 годзе, змовіўшыся, палачане выгналі з Полацка Расціслава Глебавіча і зноў паклікалі Рагвалода папрасіўшы ў яго прабачэння, што калісьці выдалі менскім князям. Гэта прычынілася новаму канфлікту з Глебавічамі, Рагвалод правёў супраць іх некалькі ваенных кампаній, але не вельмі паспяховых — у выніку апошняй (1162) быў разбіты Валадаром Глебавічам. Параза была цяжкая, загінула шмат палачан, Рагвалод не рызыкнуў вяртацца ў Полацк і паехаў у Друцк. На полацкім стальцы пры падтрымцы смаленскіх князёў сеў Усяслаў Васількавіч.

Апошні раз Рагвалод-Васіль успамінаецца ў надпісе на гэтак званым «Рагвалодавым камяні» пад 1171 годам, магчыма, жыў і да 1180 года, калі князем у Друцку ўжо называецца яго сын Глеб Рагвалодавіч.

НашчадкіПравіць

Барыс Рагвалодавіч (кан. 1140-ых — пасля 1195)
Глеб Рагвалодавіч (кан. 1150-ых — пасля 1180)
Еўфрасіння Рагвалодаўна (магчыма 1170-80-я — 1243)

Таксама некаторыя выданні называюць яго сынам нейкага Расціслава Рагвалодавіча невядомых гадоў нараджэння і жыцця.^[2]

Зноскі

↑ История родов русского дворянства: В 2 кн. / авт.-сост. П. Н. Петров. — СПб., 1886. (Переизд.: — М.: Современник; Лексика, 1991. — ISBN 5-270-01515-3)
↑ История родов русского дворянства: В 2 кн. / авт.-сост. П. Н. Петров. — СПб., 1886. (Переизд.: — М.: Современник; Лексика, 1991. — ISBN 5-270-01515-3)

ЛітаратураПравіць

Алексеев, Л. В. Полоцкая земля: (очерки истории Северной Белоруссии) в IX—XIII вв. / Л. В. Алексеев; АН СССР, Ин-т археологии. — М.: Наука, 1966. — 295 с., 3 л. карт.: ил., карт. — С. 267—274.
Загарульскі Э. М. Заходняя Русь: ІХ-ХІІІ ст.: Вучэб. дапам. — Мн., 1998. − 260 с.
Штыхаў, Г. РАгвалод Барысавіч / Георгій Штыхаў // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2001. — 591 с.: іл. — С. 43. — ISBN 985-11-0214-8.

Папярэднік: Давыд	Князь полацкі 1128 – 1129	Пераемнік: Васілька I
Папярэднік: Васілька I	Князь полацкі 1144 – 1151	Пераемнік: Расціслаў
Папярэднік: Глеб Расціславіч	Князь друцкі 1158 – 1171/1180	Пераемнік: Глеб Рагвалодавіч
Папярэднік: Расціслаў	Князь полацкі 1159 – 1162	Пераемнік: Усяслаў III

[1] История родов русского дворянства: В 2 кн. / авт.-сост. П. Н. Петров. — СПб., 1886. (Переизд.: — М.: Современник; Лексика, 1991. — ISBN 5-270-01515-3)

[2] История родов русского дворянства: В 2 кн. / авт.-сост. П. Н. Петров. — СПб., 1886. (Переизд.: — М.: Современник; Лексика, 1991. — ISBN 5-270-01515-3)

[1]

[2]