Уладзімір Кірылавіч Саўчанка

Уладзімір Кірылавіч Саўчанка (нар. 27 верасня 1939) — вучоны-генетык, доктар біялагічных навук (1977), прафесар (1987), член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1989)

Уладзімір Кірылавіч Саўчанка
Дата нараджэння	27 верасня 1939(1939-09-27) (85 гадоў)
Месца нараджэння	Хмяльное, Ліпініцкі сельсавет, Буда-Кашалёўскі раён, Гомельская вобласць, БССР, СССР
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	генетыка
Месца працы	Інстытут генетыкі і цыталогіі НАН Беларусі Інстытут філасофіі НАН Беларусі
Навуковая ступень	доктар біялагічных навук (1977)
Навуковае званне	прафесар (1987) член-карэспандэнт АН БССР (1989)
Альма-матар	Беларускі тэхналагічны інстытут імя С. М. Кірава (1962)
Прэміі

Біяграфія

Нарадзіўся ў вёсцы Хмяльное Буда-Кашалёўскага раёна Гомельскай вобласці. У 1962 годзе скончыў Беларускі тэхналагічны інстытут імя С. М. Кірава. У 1965—1978 гадах на пасадзе малодшага, старшага навуковага супрацоўніка, у 1979—1990 гадах — загадчыка лабараторыі ў Інстытуце генетыкі і цыталогіі Акадэміі навук БССР. У 1980—1990 гадах старшыня Беларускага Нацыянальнага камітэта па праграме ЮНЕСКА «Чалавек і біясфера». У 1990—2002 гадах галоўны праграмны спецыяліст сектара прыродазнаўчых навук ЮНЕСКА. З 2003 года У. К. Саўчанка ў Інстытуце генетыкі і цыталогіі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі на пасадзе галоўнага навуковага супрацоўніка. З 2010 года — галоўны навуковы супрацоўнік Інстытута філасофіі НАН Беларусі.

Навуковая дзейнасць

Аўтар навуковых прац у галіне агульнай біялогіі, генетыкі, геномікі і экалогіі. Увёў паняцці генасфера, ценагенетыка і ценагеноміка. Распрацаваў метады генетычнага аналізу і сінтэзу поліплоідных папуляцый, пакет камп’ютарных праграм генетычнага аналізу ў селекцыйных цэнтрах Беларусі і краін СНД і інш. Арганізаваў міжнародную Чарнобыльскую экалагічную навуковую сетку ЮНЕСКА для міждысцыплінарных даследаванняў экалагічных наступстваў Чарнобыльскай катастрофы.

Аўтар больш за 300 навуковых прац, у тым ліку 14 манаграфій, 3 вынаходстваў. Сярод апублікаванага:

• Генетика полиплоидных популяций. — Мн.: Наука и техника, 1976.
• Генетический анализ в сетевых пробных скрещиваниях. — Мн.: Наука и техника, 1984.
• Геносфера: генетическая система биосферы. — Мн.: Навука і тэхніка, 1991.
• Геогеномика: организация геносферы. — Мн.: Белоруская наука, 2009.
• Ценогенетика: генетика биотических сообществ. — Мн.: Беларуская навука, 2010.

Узнагароды

Узнагароджаны шэрагам медалёў. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР 1984 года за цыкл работ «Генетыка гетэрозісу і шляхі яго выкарыстання ў селекцыі раслін».

Літаратура

• Саўчанка Уладзімір Кірылавіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 647. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
• Са́ўчанка Уладзімір Кірылавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 199. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
• Са́ўчанка Уладзімір Кірылавіч // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — С. 458. — 599 с., іл. — 10 000 экз.

Спасылкі

• Саўчанка Уладзімір Кірылавіч на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»
• Члены-карэспандэнты: САЎЧАНКА Уладзімір Кірылавіч // НАНБ
• Уладзімір Кірылавіч Саўчанка ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
• А. Каваленя, Я. Бабосаў, Д. Шыраканаў, А. Лазарэвіч, Л. Яўменаў, Т. Адула Уладзімір Кірылавіч Саўчанка (Да 75-годдзя з дня нараджэння) // Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (Серыя гуманітарных навук), № 4 (2014)