Уладзіслаў Андэрс

Уладзіслаў Альберт Андэрс (польск.: Władysław Albert Anders; 11 жніўня 1892, Блонне каля Кросневіц, Кутнаўскі павет — 12 мая 1970, Лондан) — генерал броні (генерал-лейтэнант) польскай арміі, польскі ваенны і палітычны дзеяч, камандаваў асобнымі польскімі фарміраваннямі ў час Другой сусветнай вайны (гл. Армія Андэрса (2-гі Польскі корпус)), галоўнакамандуючы польскімі сіламі на Захадзе (1945).

Уладзіслаў Андэрс
Władysław Anders
Член Рады Трох 8 жніўня 1954 — 12 мая 1970
Сумесна з	Эдвард Бернард Рачынскі (1954-1972) Томаш Арцішэўскі (1954—1955) Тадэвуш Бур-Камароўскі (1956—1966) Раман Адзяжынскі (1966—1968) Станіслаў Мглей (1968—1969) Альфрэд Урбанскі (1969—1972)
Нараджэнне	11 жніўня 1892(1892-08-11) Блонне, Кутнаўскі павет[d], Варшаўская губерня, Царства Польскае, Расійская імперыя
Смерць	12 мая 1970(1970-05-12) (77 гадоў) Лондан, графства Вялікі Лондан, Англія, Вялікабрытанія
Месца пахавання	Польскія могілкі ў Монтэ-Касіна[d]
Жонка	Irena Anders[d]
Дзеці	Anna Maria Anders[d]
Веравызнанне	Каталіцкая Царква
Адукацыя	Рыжскі тэхнічны ўніверсітэт
Дзейнасць	афіцэр, палітык
Аўтограф
Ваенная служба
Гады службы	1913—1917 1918—1946
Прыналежнасць	Расійская імперыя Польская Рэспубліка
Род войскаў	кавалерыя
Званне	РІА генерал броні Войска Польскага Другой Рэспублікі Польшча
Камандаваў	2-гі Польскі корпус
Бітвы	Першая сусветная вайна Велікапольскае паўстанне (1918—1919) Савецка-польская вайна Другая сусветная вайна: Уварванне ў Польшчу Бітва пад Монтэ-Касіна Прарыў Гоцкай лініі Паўночна-Італьянская аперацыя
Узнагароды	Расійскія:
Уладзіслаў Андэрс на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся на землях, што ўваходзілі ў склад Расійскай імперыі. Бацька Альберт Андэрс — аграном, працаваў адміністратарам маёнткаў, маці Эльжбета. Бацькі былі немцамі па паходжанні, пратэстанцкага веравызнання.

Навучаўся ў варшаўскай рэальнай гімназіі. Пасля на палітэхніцы ў Рызе. З 1913 года ў расійскім войску. Скончыў кавалерыйскую школу афіцэраў рэзерву. Удзельнічаў у 1-й сусветнай вайне, як паручнік драгунаў. Кіраваў швадронам. Быў тройчы паранены. У 1917 годзе скончыў скарочаныя курсы Акадэміі Генеральнага штаба ў Пецярбургу. Браў удзел у фарміраванні аддзелаў Першага Польскага Корпуса, якім камандаваў Юзаф Доўбар-Мусніцкі. Пасля капітуляцыі корпусу перад немцамі, вярнуўся дахаты і далучыўся да Войска Польскага. Шэф штабу Арміі Велікапольскай у велікапольскім паўстанні 1919 года. Пад час польска-бальшавіцкай вайны 1920 года камандываў 15 Палком познанскіх уланаў.

У кастрычніку 1921 года навучаўся ў Вышэйшай ваеннай Школе (Ecole Superieure de Guerre) у Парыжы. Вярнуўся ў Польшчу ў 1924 годзе і быў прызначаны шэфам штабу Генеральнага Інспектара Кавалерыі. З лістапада 1925 — камендант Варшавы. Пад час майскага перавароту — шэф штаба ўрадавых войскаў. У 1928—1939 гадах камандзір Крэсовай, а пасля Навагрудскай Брыгады Кавалерыі, камандзір гарнізона Баранавічы. Адтуль накіраваўся на вайну 1939 года.

Андэрс, Уладзіслаў Сікорскі падчас візіта да Сталіна, Куйбышаў, снежань 1941 года

Падчас прабівання Арміі Познань і Памор’е да Варшавы адмовіўся выконваць загад пра абарону Кампіноскай пушчы, матывуючы тым, што брыгада панесла вялікія страты. З 12 верасня 1939 года камандуючы аператыўнай групай кавалерыі. Пасля цяжкіх баёў пад Міньскам Мазавецкім і Тамашовам Любельскім яму пашчасціла прабіцца на поўдзень. Здолеў расфарміраваць групу кавалерыі на малыя групы, якія мусілі прабівацца да Венгрыі. Прабіваючыся разам з адной такой групай 29 верасня ў ваколіцах Самбара, Андэрс, двойчы паранены, трапіў у савецкі палон.

Утрымліваўся ў львоўскім шпіталі, пасля ў вязніцы Львова. 29 лютага 1940 года вывезены ў Маскву ў цэнтральную вязніцу НКУС на Лубянцы. Пад час 22-месячнага побыту быў на допытах шмат разоў. Адмовіўся ад прапановы аб службе ў Чырвонай арміі. Вызвалены пасля пачатку савецка-нямецкай вайны.

З 4 жніўня 1941 года ствараў Польскія Узброеныя Сілы ў СССР. Пасля эвакуацыі летам 1942 войска і 20 тысяч грамадзянскіх (уратаваных з вязніц і лагероў) да Ірана, стаў камандуючым Польскай Арміі на Усходзе (Іран, Палесціна) і 2 Польскага Корпуса, якім кіраваў у італьянскай кампаніі (бітва пад Монтэ-Касіна). З 2 кастрычніка 1944 да 5 мая 1945 года выконваў абавязкі Вярхоўнага Галоўнакамандуючага Польскіх Сілаў.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Уладзіслаў Андэрс