Фелікс Улодак
Фелікс Адам Ян Улодак (польск.: Feliks Adam Jan Włodek, руск.: Феликс Адам Ян Влодек; 9 чэрвеня 1838 — ?), — адзін з удзельнікаў паўстання 1863—1864 гадоў, узначальваў Пружанскі паўстанцкі атрад. Дзейнічаў пад псеўданімамі Самух, Шчасны і Здзяхоўскі.
| Фелікс Улодак | |
|---|---|
![Праўдзіц[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Herb_Prawdzic.svg) Праўдзіц[d] | |
| Нараджэнне |
9 чэрвеня 1838 |
| Смерць | невядома |
| Род | Улодакі[d] |
| Бацька | Фелікс Улодак[d] |
| Маці | Габрыела Біспінг фон Гален[d] |
Біяграфія правіць
Паходзіў са шляхецкага роду Улодакаў герба «Праўдзіч». Бацька, таксама Фелікс, меў ва ўласнасці маёнткі Кабакі ў Пружанскім і Матыкалы ў Брэсцкім паветах. Фелікс Адам Ян нарадзіўся меркавана ў Кабаках[1].
Сябраваў з мастаком Міхаілам Кулешам, які ў 1845 годзе, падчас паездкі па Берасцейшчыне, гасцяваў у маёнтку Улодака[2]
Падтрымаў паўстанне 1863—1864 гадоў. 20 красавіка 1863 года сфарміраваў паўстанцкі атрад, які налічваў каля 300 чалавек. Намагаючыся аб’яднацца з сіламі Густава Стравінскага, накіраваўся ў ваколіцы Бярозы-Картузскай. Па дарозе быў акружаны расійскімі войскамі ля в. Смалярка, дзе 13 мая прыняў з імі бой[3]. Пасля аб’яднання кіраўніцтва агульным атрадам прыняў Аляксандр Лянкевіч.
21 мая (3 чэрвеня) 1863 года атрад прыняў удзел у бітве пад Мілавідамі. 24 мая (4 чэрвеня) 1863 года адбылася жорсткая сутычка ля вёскі Ласасін. Атрад Улодка пацярпеў цяжкія страты: 40 чалавек забітымі[4].
Неўзабаве Улодак аддзяліўся ад Лянкевіча і 30 мая (13 чэрвеня) 1863 года, аб’яднаўшыся з паўстанцамі Яна Эдварда Ваньковіча, сышоўся ў бітве з салдатамі і казакамі каля в. Пескі Слонімскага павета. Пасля гэтага атрад адышоў у Пінскі павет[5].
Пасля яго кіраўніком пружанскага атрада стаў Ільдэфонс Хадакоўскі герба «Далэнга» (1815—1880), а сам Фелікс неўзабаве з’ехаў у Царства Польскае Расійскай імперыі. У 1864 годзе як палітычны злачынец пазбаўлены правоў стану, маёмасць канфіскаваная[6].
Сям’я правіць
- Бацька Фелікс Улодак (21 кастрычніка 1802 — ?), харунжы пружанскі. У сярэдзіне XIX стагоддзя збудаваў у Кабаках палац (не захаваўся), у якім пасля ў пачатку XX стагоддзя працаваў дзед расійскага спевака Андрэя Макарэвіча. А да скасавання прыгоннага права Макарэвічы былі прыгоннымі Улодкаў[7].
- Маці Габрыэла Біспінг фон Гален (?—1887[8])
- Сярэдні брат Каміль Улодак (1839—?) — быў арыштаваны 23 чэрвеня 1863 за дапамогу паўстанцам. Пазней вядома, што ў 1890 валодаў маёнткам Кабакі і фальваркам Камяніца (1399 дзесяцінаў). яго дачка Соф’я выйшла замуж за Вітольда Свянціцкага (унучатага пляменніка Адама Міцкевіча), якому перайшлі ва ўласнасць Кабакі[1].
- Малодшы брат Уладзіслаў (1842—?)
- Сястра Леанціна (1844—1915). У 1869 выйшла замуж за графа Францішка Ксаверыя Пуслоўскага (1843—1908)[9]
Зноскі
- ↑ а б Александр Ильин. Влодки и Окинчицы — повстанцы с Берёзовщины // Гістарычная брама. — 2008. — № 1 (23).(недаступная спасылка)
- ↑ С.Я. Сяльверстава. Архіўная копія(недаступная спасылка). Мястэчкі Беларусі. Андрэй Гяцэвіч. Архівавана з першакрыніцы 20 жніўня 2016. Праверана 25 красавіка 2017.
- ↑ Эдвард Зайкоўскі.. За зямлю i за волю. Культурна-асветніцкі клуб «Спадчына». Праверана 17 кастрычніка 2011.
- ↑ Уладзімір Крукоўскі. Двойчы расстраляныя. Адноўлены помнік паўстанцам Шчаснага // «Наша Ніва». — 2000. — № 42.
- ↑ Павел Дайлід. Наш край у паўстанні 1863—1864 гадоў (pdf). «Дзедзіч» (люты 2010). Праверана 17 кастрычніка 2011.(недаступная спасылка)
- ↑ Влодек Феликс-Адам-Иван (руск.). Rosgenea. Праверана 17 кастрычніка 2011.
- ↑ Александр Левчук. Белорусские корни Макаревича (руск.). Грамадства. Беларускі партызан (13 сакавіка 2010). Праверана 17 кастрычніка 2011.
- ↑ Gabriela Bisping von Gallen (польск.). Genealogia dynastyczna. Праверана 17 кастрычніка 2011.
- ↑ Franciszek Ksawery Pusłowski (польск.). Genealogia dynastyczna. Праверана 17 кастрычніка 2011.
Літаратура правіць
- Ильин, Александр. Влодки и Окинчицы — повстанцы с Берёзовщины // Гістарычная брама. Гісторыя і культура Палесся : Навуковы часопіс. — 2008. — № 1 (23).