Кабакі (Бярозаўскі раён)
Кабакі́[1] (трансліт.: Kabaki, руск.: Кабаки) — аграгарадок у Бярозаўскім раёне Брэсцкай вобласці. Уваходзіць у склад Першамайскага сельсавета. Размешчана за 15,5 км ад Бярозы, за 12 км ад чыгуначнай станцыі Бяроза-Картузская.
Аграгарадок
Кабакі
| ||||||||||||||||||||||
Гісторыя
правіцьВялікае Княства Літоўскае
правіцьУ 1563 годзе ўладанне Кабакі (24 валокі зямлі) у Дабучынскай воласці Кобрынскай эканоміі, у абшары Блудзенскага двара і Кабацкага войтаўства. У канцы XVI ст. — дзяржаўная ўласнасць у Берасцейскім павеце Брэсцкага ваяводства. У 1716 годзе ў складзе Кабацкага войтаўства Блудзенскага староства.
Пад уладай Расійскай імперыі
правіцьПасля Трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай з 1795 года ў складзе Расійскай імперыі, было падаравана Кацярынай II нашчадкам генерала-фельдмаршала П. А. Румянцава-Задунайскага разам з навакольнымі вёскамі (Равенкі, Залужжа, Падгароддзе, Алёхнавічы, Паўлавічы, Мешчанка і інш.). Яны прадалі Кабякі Паўлу Ягміну.
У XIX ст. Кабякі належалі Уладэкам (у пачатку XX ст. адышлі Вітольду Свянціцкаму ў якасці прыданага за Сафіей Уладэк). У 1856 годзе Кабякі ў Пружанскім павеце Гродзенскай губерні, памешчыку Антону Уладэку належалі ў вёсцы 1118 душ.
У 1864 годзе вёска ў Малецкай воласці, належала 805 дзесяцін зямлі, ва ўладанні памешчыцы Камілы Уладэк, у аднайменным маёнтку 1399 дзесяцін зямлі. У 1886 годзе дзейнічалі вінакурны і цагельны заводы, ветраны млын, піцейны дом, школа. Паводле перапісу 1897 года працавалі піцейны дом і 3 ветраныя млыны, народнае вучылішча, хлебазапасны магазін. Побач з вёскай знаходзілася заводскае паселішча пры цагельным заводзе маёнтка, які належаў Марыі Уладэк.
Найноўшы час
правіцьЗ 1915 года акупіраваны германскімі войскамі, з 1919 года да ліпеня 1920 года і з жніўня 1920 года — войскамі Польшчы. У ліпені—жніўні 1920 года ўстаноўлена савецкая ўлада.
З 1921 года ў складзе Польшчы, у 1924 годзе ў Малецкай гміне Пружанскага павета Палескага ваяводства — вёска і фальварак, дзейнічаў спіртзавод. У 1920-я г. існавалі ячэйкі КПЗБ і КСМЗБ.
З 1939 года ў БССР, з 1940 года цэнтр Кабакоўскага с/с. На 1940 года у вёсцы дзейнічалі пачатковая школа, магазін, спіртзавод. У 1941—1944 гг. акупіраваны нямецка-фашысцкімі захопнікамі. Акупанты загубілі 11 жыхароў вёскі, на фронце загінулі 6 воінаў-землякоў. На ўшанаванне іх памяці ў 1994 годзе пастаўлены помнік.
14 красавіка 1964 года Кабакоўскі с/с ліквідаваны[2], вёска далучана да Блудзенскага с/с, які 1 жніўня 1964 года перайменаваны ў Першамайскі. У 1970 годзе дзейнічалі цэнтральная сядзіба саўгаса «Бярозаўскі», спіртавы, цагельны і вапнавы заводы, камбінат бытавога абслугоўвання, сярэдняя школа, клуб, бібліятэка, дзіцячы сад, фельчарска-акушэрскі пункт, ветэрынарны пункт, аддзяленне сувязі, сталовая, 2 магазіны. У 1998 годзе ў складзе саўгаса былі 8 вёсак, на тэрыторыі саўгаса захаваліся 2 школы, З клубы, 3 бібліятэкі, Дзіцячы сад, сталовая, 5 магазінаў.
Планіроўка
правіцьПланіровачна складаецца з 2 вуліц (паралельных у заходняй і цэнтральнай частках, якія сыходзяцца ва ўсходняй), арыентаваных з захаду на ўсход, да іх канцоў прымыкаюць 2 больш кароткія вуліцы, арыентаваныя з паўночнага ўсходу на поўдзень, і 2 завулкі ў паўднёва-заходняй частцы.
Насельніцтва
правіць- XIX стагоддзе:
- XX стагоддзе:
- XXI стагоддзе:
- 2005 — 296 двароў, 633 жыхары.
Славутасці
правіць- Палацава-паркавы комплекс Свянціцкіх (пачатак XIX ст.): рэшткі сядзібнага парку, рэшткі будынка сядзібы, бровар, малачарня, канюшня, жылы дом (1912), камяніца.
- Жылы дом у панскай сядзібе
Страчаная спадчына
правіцьЗноскі
- ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. ISBN 978-985-458-198-9. (DJVU). Сустракаецца таксама варыянт Каба́кі
- ↑ Рашэнне выканкома Брэсцкага абласнога (сельскага) Савета дэпутатаў працоўных ад 14 красавіка 1964 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1964, № 21 (1061).
Літаратура
правіць- Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 3, кн. 1. Брэсцкая вобласць / рэдкал.: Г. П. Пашкоў (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2006. — 528 с.: іл. — 4 000 экз. — ISBN 985-11-0373-X.
Спасылкі
правіць- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кабакі (Бярозаўскі раён)
- Кабакі (Бярозаўскі раён) на сайце Глобус Беларусі (руск.)