Чарлз Моэн Райс (англ.: Charles M. Rice; нар. 25 жніўня 1952(1952-08-25)[1], Сакрамента) — амерыканскі вірусолаг і лаўрэат Нобелеўскай прэміі, яго галоўнай сферай даследаванняў з’яўляецца вірус гепатыту С. З’яўляецца прафесарам вірусалогіі ва Універсітэце Ракфелера ў Нью-Ёрку і ад’юнкт-прафесарам Карнельскага ўніверсітэта і Медыцынскай школы Вашынгтонскага ўніверсітэта.

Чарлз Райс
Дата нараджэння 25 жніўня 1952(1952-08-25)[1] (72 гады)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Род дзейнасці вірусолаг, даследчык
Навуковая сфера Hepatitis C virus[d] і гепатыт C
Месца працы
Альма-матар
Член у
Узнагароды
Сайт rockefeller.edu/our-scie…
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Райс з’яўляецца членам Амерыканскай асацыяцыі развіцця навукі, членам Нацыянальнай акадэміі навук ЗША і быў прэзідэнтам Амерыканскага таварыства вірусалогіі з 2002 па 2003 год. У 2016 годзе разам з Ральфам Бартэншлагерам і Майклам Сафія ён атрымаў прэмію Ласкера-ДэБейкі за клінічныя медыцынскія даследаванні[5][6]. Разам з Майклам Хаўтанам і Харві Алтэрам ён быў узнагароджаны Нобелеўскай прэміяй па фізіялогіі і медыцыне 2020 года «за адкрыццё віруса гепатыту С»[7][8].

Ранняе жыццё і адукацыя

правіць

Нарадзіўся 25 жніўня 1952 года ў Сакрамента, штат Каліфорнія[9][10].

Райс атрымаў ступень бакалаўра па заалогіі ў Каліфарнійскім універсітэце ў Дэвісе ў 1974 годзе. У 1981 годзе атрымаў ступень доктара філасофіі біяхіміі ў Каліфарнійскім тэхналагічным інстытуце, дзе вывучаў РНК-вірусы ў лабараторыі Джэймса Штрауса. Затым заставаўся ў Каліфарнійскім тэхналагічным інстытуце на працягу чатырох гадоў, каб зрабіць доктарскае даследаванне[11][12].

Кар’ера

правіць

Пасля аспірантуры Райс разам са сваёй даследчай групай у 1986 годзе пераехаў у Школу медыцыны Вашынгтонскага ўніверсітэта, дзе заставаўся да 2001 года[7].

Райс з’яўляецца прафесарам ва Універсітэце Ракфелера з 2001 года. Таксама з’яўляецца ад’юнкт-прафесарам Школы медыцыны Вашынгтонскага універсітэта і Карнэльскага ўніверсітэта. Працаваў у камісіях Упраўлення па кантролі за прадуктамі і лекамі Нацыянальнага інстытута аховы здароўя і Сусветнай арганізацыі аховы здароўя[11].

Райс быў рэдактарам Journal of Experimental Medicine з 2003 па 2007 год, Journal of Virology з 2003 па 2008 год і PLoS Pathogens з 2005 года па цяперашні час. Аўтар больш чым 400 рэцэнзуемых публікацый[11].

Даследаванні

правіць
 
Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне 2020 года: Семявыя эксперыменты Альтэра, Хоўтана і Райса, якія прывялі да адкрыцця HCV як узбуджальніка гепатыту не-А і не-В.

Падчас працы ў Калтэхе, ён удзельнічаў у даследаванні геному віруса ліхаманкі Сіндбіс і ўстанаўленні флавівірусаў як уласнага сямейства вірусаў. Штам віруса жоўтай ліхаманкі, які ён выкарыстаў для гэтай працы, у рэшце рэшт быў выкарыстаны для распрацоўкі вакцыны супраць жоўтай ліхаманкі. Даследуючы вірус ліхаманкі Сіндбіс у Вашынгтонскім універсітэце ў Сэнт-Луісе, Райс апісаў, як ён вырабляе РНК інфекцыйнага флавівіруса ў лабараторыі ў артыкуле 1989 года, апублікаваны ў The New Biologist. Дакумент прыцягнуў увагу Стывена Файнстана, які вывучаў вірус гепатыту С, і прапанаваў Райсу выкарыстаць гэтую тэхніку для распрацоўкі вакцыны супраць гепатыту С. У 1997 годзе Райс культываваў першы інфекцыйны клон віруса гепатыту С для выкарыстання ў даследаваннях на шымпанзэ, у якіх вірус таксама быў эндэмічны. У 2005 годзе Райс таксама ўдзельнічаў у камандзе, якая вынайшла, што штам вострай формы віруса, ідэнтыфікаваны ў чалавека-пацыента, можа быць вымушаны рэплікавацца ў лабараторных умовах. Унёсак Райса ў даследаванні гепатыту С прынёс яму шмат узнагарод[10].

Узнагароды

правіць

Зноскі

  1. а б nobelprize.orgNobel Foundation. Праверана 3 кастрычніка 2023.
  2. www.nasonline.org Праверана 10 кастрычніка 2020.
  3. https://www.aaas.org/fellows/listing?field_last_name_value=&name_combine=&field_institutional_affiliation_value=&field_address_city=&field_address_administrative_area=All&field_address_country_code=All&field_year_elected=&field_primary_aaas_section=&field_status_value=All&field_year_status_changed_value=&page=254 Праверана 10 кастрычніка 2020.
  4. https://asm.org/Articles/2020/October/Nobel-Prize-Awarded-to-Power-Trio-of-ASM-Contribut Праверана 9 кастрычніка 2020.
  5. The Rockefeller University » Scientists & Research. rockefeller.edu.
  6. 2016 Lasker~DeBakey Clinical Medical Research Award: Hepatitis C replicon system and drug development. The Lasker Foundation.
  7. а б в Press release: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2020. Nobel Foundation.
  8. "Nobel Prize in Medicine Awarded to Scientists Who Discovered Hepatitis C Virus".
  9. Freund, Alexander. Nobelpreis für Medizin geht an Hepatitis-C-Entdecker. Deutsche Welle (5 кастрычніка 2020). Праверана October 5, 2020.
  10. а б Nair, P. (April 18, 2011). "Profile of Charles M. Rice". Proceedings of the National Academy of Sciences. 108 (21): 8541–8543. Bibcode:2011PNAS..108.8541N. doi:10.1073/pnas.1105050108. PMC 3102406. PMID 21502493.
  11. а б в Rice, Charles M.. Curriculum Vitae: Charles M. Rice(недаступная спасылка). Fonds Baillet Latour (31 студзеня 2016). Архівавана з першакрыніцы 14 лютага 2019. Праверана 22 снежня 2021.
  12. а б Charles M. Rice wins Lasker Award for groundbreaking work on the hepatitis C virus. The Rockefeller University (13 верасня 2016).
  13. Charles M. Rice, Ph.D.. Pew Trusts.
  14. Elected Fellows. AAAS.org.
  15. Charles Rice. National Academy of Science.
  16. Nobel Prize Awarded to Power Trio of ASM Contributors. ASM.org.
  17. CHARLES RICE(недаступная спасылка). KNAW. Архівавана з першакрыніцы 26 ліпеня 2020. Праверана 22 снежня 2021.
  18. Robert-Koch-Preis(недаступная спасылка). Robert Koch Stiftung. Архівавана з першакрыніцы 13 лістапада 2017. Праверана 22 снежня 2021.
  19. THE BAILLET LATOUR HEALTH PRIZE - 2018 HISTORICAL BACKGROUND. FRNS.