Штадлер Мінск
Stadler Мінск — машынабудаўнічае прадпрыемства Беларусі. Заснавана ў снежні 2011 года ў Фаніпалі (Дзяржынскі раён) у якасці сумеснага прадпрыемства ААТ «Электрычны транспарт». 60 % акцый кампаніі належала Stadler Rail Group, астатняя частка — Мінаблвыканкаму праз холдынг «Белкамунмаш». Але ў 2014 годзе кампанія Stadler вырашыла выкупіць беларускую долю і стала адзіным уладальнікам акцый прадпрыемства. Завод у Фаніпалі дабудавалі да красавіка 2014 года. У яго стварэнне швейцарскі інвестар уклаў 50 млн еўра[1].
Штадлер Мінск | |
---|---|
Тып | Закрытае акцыянернае таварыства |
Заснаванне | 21 снежня 2011 |
Заснавальнікі | Белкамунмаш і Stadler Rail |
Размяшчэнне | Мінская вобласць, Дзяржынскі раён, Фаніпаль, Завадская вуліца, д. 47 |
Ключавыя постаці | Філіп Брунэр (дырэктар) |
Галіна | Машынабудаванне |
Прадукцыя | Цягнікі, трамваі, вагоны |
Колькасць супрацоўнікаў | 1500 (2021 год) |
Матчына кампанія | Stadler Rail |
Сайт | stadlerrail.com |
Прадпрыемства ўваходзіць у свабодную эканамічную зону «Мінск» і з’яўляецца найбольшым вытворцам вагонаў і цягнікоў у Беларусі. «Штадлер Мінск» мае вытворчую пляцоўку плошчай 5 км², у тым ліку: склад і 5 цэхаў (зварачны, афарбоўкі, зборкі, запуску і механічнай апрацоўкі)[2].
У 2021 годзе на заводзе выраблялі 2-павярховыя цягнікі «KISS», 1-павярховыя «FLIRT», спальныя вагоны, трамваі «Мяцеліца» і цягнікі метро M110/M111.
Гісторыя правіць
Вытокі правіць
19 сакавіка 2010 года Беларуская чыгунка і швейцарскае прадпрыемства «Штадлер» заключылі пагадненне аб пастаўцы 6 электрацягнікоў «FLIRT» для гарадскіх ліній і 4 — для рэгіянальных у 2011—2012 гадах. 10 верасня 2011 года адкрылі рух гарадскіх электрацягнікоў. У лістападзе 2011 года адкрылі рух электрацягнікоў рэгіянальных ліній бізнэс-класа.
У снежні 2011 года «Белкамунмаш» і чыгуначны холдынг «Штадлер» заснавалі сумеснае ААТ «Электрычны транспарт» у горадзе Фаніпалі. У 2012 годзе «Электрычны транспарт» стаў рэзідэнтам свабоднай эканамічнай зоны «Мінск». Да красавіка 2012 года паступілі яшчэ 2 рэгіянальныя электрацягнікі і 1 гарадскі. Па маршруце Мінск-Пасажырскі — Беларусь (Заслаўе) перавезлі звыш 454 000 чалавек, а рэгіянальнымі электрацягнікамі — звыш 126 000 чалавек[3]. 1 чэрвеня 2012 года «Штадлер» заключыў дамову аб укладанні каля 50 млн еўра ў вытворчасць[4]. Да 31 снежня 2020 года прадпрыемства вызвалілі ад выплаты арэнды за 18,9 га ў Дзяржынскім раёне, вылучаных пад будаўніцтва. Таксама ў 2012—2016 гадах «Электрычны транспарт» вызвалілі ад падатку на дададзеную вартасць пры ўвозе абсталявання для вытворчасці гібрыдных аўтобусаў, тралейбусаў і трамваяў. Пры гэтым зямельную дзялянку выдавалі ў арэнду на 99 гадоў[5].
Stadler Rail становіцца адзіным уладальнікам правіць
6 лістапада 2013 года «Электрычны транспарт» перайменавалі ў «Штадлер Мінск»[6]. У 2014 годзе кампанія Stadler вырашыла выкупіць беларускую долю і стала адзіным уладальнікам акцый прадпрыемства. 16 студзеня 2015 года «Штадлер Мінск» пераўтварылі з ААТ у закрытае акцыянернае таварыства. У фінансаванні беларуска-швейцарскага завода «Штадлер Мінск» прымаў удзел Еўрапейскі банк рэканструкцыі і развіцця[7]. 18 лютага 2015 году старшыня ЕБРР Сума Чакрабарці ўпершыню наведаў Беларусь, дзе заявіў наконт «Штадлера»: «Ганаруся тым, што мы змаглі прыцягнуць у Беларусь добрых замежных інвестараў»[8].
Вытворчасць правіць
10 лютага 2016 году кіраўнік «Штадлера» Петэр Шпулер абвесціў пра ўкладанне звыш 4 млн еўра цягам 2016 года ў фаніпальскі завод[9]. З часу адкрыцця «Штадлер Мінск» выпусціў 26 цягнікоў, з якіх 11 2-павярховых для маскоўскага «Аэраэкспрэса». Кіраўнік прадпрыемства Філіп Брунэр паведаміў, што 5 такіх цягнікоў паставілі да Еўрапейскіх гульняў 2015 года ў Азербайджан, куды пастаўку яшчэ 5 заказалі да 2017 года. Беларуская чыгунка заказала 2 міжгароднія 7-вагонныя электрычкі. Абодва цягнікі абкатвалі для міжрэгіянальных ліній бізнэс-класа між Мінскам і Гомелем[10]. Іх хуткасць дасягала 200 км/гадз. На люты 2016 года пры магчымасці вытворчасці «Штадлер Мінск» каля 120 вагонаў за год яе загрузка складала 30 %, таму ўласнік «Штадлера» Петэр Шпулер перанёс у Фаніпаль некалькі заказаў з іншых заводаў. У Фаніпалі працавала 600 чалавек, з якіх большасць складалі былыя супрацоўнікі «Белкамунмаша» і «Мінскага вагонарамонтнага завода». Таксама 3 супрацоўнікі былі замежнікамі.
Cанкцыі правіць
Пасля спрэчных прэзідэнцкіх выбараў 2020 года ў Беларусі і расійскага ўварвання ва Украіну ў 2022 годзе кампанія апынулася пад ціскам з мэтай скараціць прысутнасць ў Беларусі і Расіі. Электронныя дэталі, якія выкарыстоўваюцца для зборкі чыгуначнага абсталявання, больш не пастаўляюцца ў Фаніпаль з-за міжнародных санкцый супраць Беларусі пасля вымушанага перанакіравання рэйса Ryanair 4978. У адказ Stadler перавёз абсталяванне і персанал у Польшчу, Швейцарыю і ЗША для кампенсацыі страт. Савет дырэктараў вырашыў захаваць сайт і падкрэсліў, што кампанія павінна прытрымлівацца наднацыянальных рашэнняў міжнародных арганізацый, такіх як АЭСР, ААН і ЕС, але іх абавязкі накіраваны на людзей, якія працуюць на месцы, заявіўшы, што Stadler "служыць грамадскасці, а не дыктатарам"[11][12].
Уласная вытворчасць правіць
«Мяцеліца» правіць
З 2014 заводам выпускаецца трамвай «Мяцеліца». Дызайн трамвая быў распрацаваны Рэспубліканскім камп’ютарным цэнтрам машынабудаўнічага профілю (падраздзяленне Аб’яднанага інстытута машынабудавання Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі). Большасць цягнікоў працуе ў Санкт-Пецярбургу (пад назвай «Чижик») і Балівіі. Некаторы час адзін трамвай працаваў і ў Мінску. На момант выпуску з’яўляўся адным з самых сучасных трамваяў постсавецкай прасторы[13].
«Stadler M110/M111» правіць
У 2016 годзе КТУП «Мінскі метрапалітэн» арганізавала тэндар на пастаўку вагонаў метро для абслугоўвання будаванай трэцяй лініі метро. Тэндар выйграла ЗАТ «Штадлер Мінск». У адпаведнасці з умовамі тэндара, кампанія павінна была паставіць шэсць чатырохвагонных (для Зеленалужскай лініі) і чатыры пяцівагонныя (для Аўтазаводскай лініі) саставы. Планавалася, што распрацаваныя Stadler M110/M111 ў будучыні стануць заменай для састарэлых саставаў на Маскоўскай і Аўтазаводскай лініях. Уся інжынірынгавая праца гэтага праекта была выканана менавіта супрацоўнікамі «Штадлер Мінск». Цягнікі распрацаваны пад канкрэтныя тэхнічныя патрабаванні заказчыка і цалкам вырабляюцца на заводзе ў Фаніпалі[14].
Пасля пачатку расійскага ўварвання ва Украіну кампанія Stadler Rail адмовілася ад далейшых паставак цягнікоў Stadler M110/M111 у Мінскі метрапалітэн у сувязі з санкцыйным ціскам.
Зноскі
- ↑ Аляксандр Бенько. «Штадлер» інвесціруе ў завод у Беларусі € 4-5 млн // Беларусь Сегодня, 11 лютага 2016
- ↑ "ЗАТ «Штадлер Мінск», Мінск, Беларусь" [руская]. Рэйкавае АТ «Штадлер». 2021. Праверана 19 лютага 2021.
{{cite news}}
: Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры:|trans_title=
,|separator=
,|month=
, і|coauthors=
(даведка) - ↑ "БЧ плануе павышаць скорасць руху пасажырскіх паяздоў". БелТА. 10 красавіка 2012. Праверана 17 кастрычніка 2023.
{{cite news}}
: Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры:|trans_title=
,|separator=
,|month=
, і|coauthors=
(даведка) - ↑ "Амаль 50 млн. еўра будзе ўкладзена на першым этапе ў вытворчасць швейцарскіх электрычак у Мінскай вобласці". БелТА. 1 чэрвеня 2012. Праверана 17 кастрычніка 2023.
{{cite news}}
: Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры:|trans_title=
,|separator=
,|month=
, і|coauthors=
(даведка) - ↑ "У Беларусі арганізуецца сумесная вытворчасць тралейбусаў, трамваяў і гібрыдных аўтобусаў". БелТА. 24 ліпеня 2012. Праверана 17 кастрычніка 2023.
{{cite news}}
: Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры:|trans_title=
,|separator=
,|month=
, і|coauthors=
(даведка) - ↑ "Першыя тры электрацягнікі плануецца выпусціць на швейцарска-беларускім заводзе ў Фаніпалі да канца года". БелТА. 24 сакавіка 2014. Праверана 19 лютага 2021.
{{cite news}}
: Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры:|trans_title=
,|separator=
,|month=
, і|coauthors=
(даведка) - ↑ "Прэзідэнт ЕБРР упершыню наведае Беларусь". БелТА. 13 лютага 2015. Праверана 19 лютага 2021.
{{cite news}}
: Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры:|trans_title=
,|separator=
,|month=
, і|coauthors=
(даведка) - ↑ Сумленнасць, надзейнасць і мэтанакіраванасць. — 19 лютага 2015. — № 32 (27890). — С. 2.
- ↑ "Кампанія «Штадлер» плануе інвеставаць у 2016 годзе 4-5 млн еўра ў завод у Фаніпалі". БелТА. 10 лютага 2016. Праверана 19 лютага 2021.
{{cite news}}
: Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры:|trans_title=
,|separator=
,|month=
, і|coauthors=
(даведка) - ↑ Аляксей Кандраценка, тэлеканал «Беларусь 1» (10 лютага 2016). "Цягнікі міжрэгіянальных ліній бізнэс-класа звяжуць сталіцу і Гомель". Белтэлерадыёкампанія. Праверана 19 лютага 2021.
{{cite news}}
: Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры:|trans_title=
,|separator=
,|month=
, і|coauthors=
(даведка) - ↑ https://www.nzz.ch/wirtschaft/stadler-rail-sichert-sich-einen-grossauftrag-nach-dem-anderen-und-kann-es-den-investoren-trotzdem-nicht-recht-machen-ld.1674674
- ↑ https://www.stadlerrail.com/media/pdf/stadler%20rail%20-%20full-year%202021%20presentation_online_final.pdf(недаступная спасылка)
- ↑ https://abw.by/news/commercial/2019/06/19/metelica-snova-v-minske-nuzhen-li-stolice-takoi-tramvai
- ↑ https://www.abw.by/novosti/commercial/209143