Вікіпедыя

Эрвэ Базен

французскі пісьменнік
(Пасля перасылкі з Эрвэ Базэн)
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Базен.

Эрвэ Базен (фр.: Hervé Bazin), сапраўднае імя Жан-П’ер Мары Эрвэ-Базен (фр.: Jean-Pierre Hervé-Bazin; 17 красавіка 1911, Анжэ — 17 лютага 1996) — французскі пісьменнік, удзельнік Руху Супраціву, прэзідэнт Ганкураўскай акадэміі (з 1973). Лаўрэат Міжнароднай Ленінскай прэміі «За ўмацаванне міру паміж народамі» (1980).

Эрвэ Базен
фр.: Hervé Bazin
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні фр.: Jean Pierre Marie Hervé-Bazin[1]
фр.: Jean Pierre Marie Hervé
Псеўданімы Hervé Bazin[2] і Jean Marbolivien[2]
Дата нараджэння 17 красавіка 1911(1911-04-17)[3][4][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 17 лютага 1996(1996-02-17)[6][1] (84 гады)
Месца смерці
Пахаванне
Грамадзянства
Бацька Jacques Hervé-Bazin[d]
Жонка Odile Hervé-Bazin[d]
Альма-матар
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці паэт, пісьменнік, эсэіст
Жанр раман
Мова твораў французская
Грамадская дзейнасць
Член у
Прэміі
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку

Біяграфія правіць

Нарадзіўся ў пабожнай буржуазнай сям’і. Дзяцінства прайшло ў дэпартаменце Мен і Луара. Праз частыя канфлікты з уладнай маці (вобраз якой пазней выведзены ў рамане «Гадзюка ў кулаку») некалькі разоў уцякаў з дому, пакуль у 20 гадоў урэшце не пакінуў сям’ю. Нягледзячы на цяжкія ўспаміны, выкліканыя бацькоўскай сядзібай, усё жыццё заставаўся вельмі прывязаны да родных мясцінаў — менавіта там адбываюцца дзеі большасці яго раманаў.

Пасля пансіяната Эрвэ Базен паступіў на факультэт літаратуры ў Сарбоне. Дзеля заробку браўся за кожную працу, змяніў шмат прафесій. Самастойнае жыццё пачаў прадаўцом хустак і шкарпэтак на вядомай вуліцы Лепік у Парыжы, дарозе ў краіну мастакоў — на Манмартр. Гандаль не пайшоў, але Базен не журыўся, асвойваў прафесію за прафесіяй. Быў мулярам, тынкоўшчыкам, цесляром, электраманцёрам. Літаратурную дзейнасць пачаў беспаспяховымі вершамі. У 1946 годзе стварае паэтычны часопіс «Ракавіна» (La Coquille), выпусціў 8 нумароў; у 1948 годзе атрымаў прэмію Апалінера за «Дзень» (Jour) — свой першы зборнік паэм, напісаны як працяг À la poursuite d’ris. Потым парадай Поля Валеры кінуў паэзію і заняўся прозай.

Канфліктныя адносіны з маці натхнілі пісьменніка на раман «Гадзюка ў кулаку» (Vipère au poing, 1948), апавяданне пра поўныя нянавісці адносіны ў сям’і Рэзо: бяздушную і жорсткую маці, што ўвесь час знаходзіць новыя спосабы прыгнёту і прыдзірак, і яе дзяцей, найперш апавядальніка Жана Рэзо. Гэтыя «Атрыды ў фланэлевай камізэльцы», як называў раман сам Эрвэ Базена, былі добра ацэнены крытыкам Марысам Надо. Раман меў велізарны поспех у пасляваенны час, як і многія іншыя, дзе натуралістычна апісваліся норавы эпохі і ствараліся верагодныя псіхалагічныя партрэты. Персанажы «Гадзюкі ў кулаку» сталі героямі і іншых раманаў: «Смерць коніка» (La mort du petit cheval, 1950) і «Крык савы» (Cri de la chouette, 1971).

У 1950 годзе Эрвэ Базен апублікаваў L’amour est à réinventer ў часопісе Люсі Фор[fr] La Nef, у тым жа нумары друкаваліся творы Марселя Аклера[fr], Жака Адыберці, Эміля Данаэна[fr], Марыса Друона і Андрэ Маруа.

Эрвэ Базена лічаць «сямейным раманістам», сям’я — цэнтральная тэма ўсіх яго раманаў. Эдварда Кузьміна адзначала, што «аналіз псіхалогіі шлюбу <…> надзвычай грунтоўна і пільна распрацаваны пісьменнікам». Пры гэтым, як паказвае крытык у сувязі з раманам «Шлюбная жыццё» (Le Matrimoine, 1966), «кожная палова роду чалавечага можа прачытаць яго са сваіх пазіцый. Жанчыны прачытаюць яго з гарачым спачуваннем, пазнаўшы, нібы ў люстэрку, свае штодзённыя вялікія і маленькія драмы. Мужчына ж можа прачытаць раман з поўным самаздавальннем, салідарны з героем, разам з ім абвінаваціўшы жанчыну ва ўсім бязладдзі побыту. І не адразу заўважыць, што, здаецца, пісьменнік злавіў яго ў пастку»[8]. У гутарках Базен бязбоязна раскрываўся, падахвочваючы і суразмоўцу быць такім жа непасрэдным і адкрытым, каб не марнаваць час размовы. Базен спяшаўся жыць, павышаны тэмп жыцця, нават разводы і шлюбы (якіх было чатыры), колькасць дзяцей, ледзь не большае за колькасць раманаў, былі нармальным адлюстраваннем падараванага яму леанардаўскага творчага і жыццёвага зараду[9].

Тым жа часам Базен піша навелы і эсэ, як, напрыклад, «Усё, у што я веру» (Ce que je crois, 1977).

У 1960 годзе Эрвэ Базен стаў членам Ганкураўскай акадэміі, а ў 1973 годзе яе прэзідэнтам (Хорхэ Семпрун, які мусіў змяніць Франсуа Нурысье, перадаў Базену сваю чаргу).

Эрвэ Базен быў актывістам руху за мір, звязанага з Камуністычнай партыяй, ідэі якой былі блізкія пісьменніку. Удзельнічаў у Супраціве, не прыняўшы капітуляцыі Францыі перад нацысцкай Германіяй. У пасляваенныя гады Базен змагаўся супраць ідэі магчымасці ядзернага канфлікта[9]. Падтрымліваў з Францыі сям’ю Розенбергаў, пакуль ішоў судовы працэс па іх справе.

У 1980 годзе Эрвэ Базен атрымаў Міжнародную Ленінскую прэмію, на што Ражэ Пейрэфіт іранічна заўважыў: «Эрвэ Базен атрымаў дзве прэміі, якія склалі пару: Ленінскую прэмію за мір і Прэмію за чорны гумар[fr]».

Новыя знакі прыпынку правіць

У эсэ 1966 годзе Plumons l’Oiseau прапанаваў шэсць новых знакаў прыпынку (уключна з выкарыстаным і да гэтага іранічным знакам)[10]:

  •  
    іронія
  •  
    сумненне
  •  
    упэўненасць
  •  
    згода
  •  
    аўтарытэтнасць
  •  
    каханне

Асноўныя творы правіць

  • «Змяя ў кулаку» / Vipère au poing (1948)
  • «Галавой аб сцяну» / Tête contre les murs (1949)
  • «Смерць коніка» / La Mort du petit cheval (1950)
  • «Устань і ідзі» / Lève-toi et marche (1951)
  • Contre vents et marées (1953)
  • «Я люблю нягледзячы ні на што…» / Qui j’ose aimer (1955)
  • «Дзеля сына» / Au nom du fils (1960)
  • «Алей ў агонь» / L’huile sur le feu (1965)
  • «Шлюбная жыццё» / Le Matrimoine (1966)
  • «Шчасліўцы з вострава адчаю» / Les Bienheureux de la désolation (1970)
  • «Крык савы» / Cri de la chouette (1971)
  • «Мадам Экс» / Madame Ex (1974)
  • «І агонь пажырае агонь» / Un feu dévore un autre feu (1978)
  • «Зялёны храм» / L'église verte (1981)
  • Le Démon de minuit (1988)
  • L'École des pères (1991)

Беларускія пераклады правіць

Паасобныя творы на беларускую пераклаў Сяргей Шупа.

  • Здаецца мансарда // Французская навела XX стагоддзя. — Мн., 1992.

Зноскі

  1. ↑ а б в г Fichier des personnes décédées mirror Праверана 13 студзеня 2022.
  2. ↑ а б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 12 кастрычніка 2023.
  3. ↑ Hervé Bazin // Internet Speculative Fiction Database — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. ↑ Hervé Bazin // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  5. ↑ birth certificate
  6. ↑ The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
  7. ↑ LIBRIS — 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
  8. ↑ Э. Кузьмина. Роман или исследование? // «Литературное обозрение», 1973, № 7, с.86-88.
  9. ↑ а б Девиз Базена - надо выстоять. Лоллий Замойский(недаступная спасылка). artrevue.org. Архівавана з першакрыніцы 2 лістапада 2018. Праверана 21 сакавіка 2019.
  10. ↑ Hervé Bazin: Plumons l’oiseau. Editions Bernard Grasset, Paris 1966, u. a. S. 142.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Эрвэ_Базен&oldid=4477048"