Яна Шостак

Я́на Шо́стак (польск.: Jana Szostak; нар. 1993, г. Гродна, Беларусь) — беларуская і польская артыстка, фемінісцкая актывістка, перформерка, прадстаўніца грамадскай ініцыятывы «Партызанка».

Яна Шостак
Род дзейнасці	артыстка, актывіст, перформер
Дата нараджэння	1993
Месца нараджэння	Гродна, Гродзенская вобласць, Беларусь
Грамадзянства	Беларусь  Польшча
Альма-матар	Кракаўская акадэмія мастацтваў Акадэмія прыгожых мастацтваў у Варшаве
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Яна Шостак нарадзілася ў 1993 годзе ў Гродне. Яе бацькі жывуць у Гродна.

Яна Шостак вывучыла польскую мову ад бабулі. У Польшчу прыехала ў 2010 годзе. У 2013 годзе скончыла бакалаўрыят на аддзяленні інтэрмедыі Акадэміі мастацтваў Яна Матэйкі ў Кракаве, потым навучалася ў магістратуры на факультэце медыямастацтва Акадэміі мастацтваў у Варшаве.

Яна таксама пачала навучанне ў дактарантуры ва Універсітэце мастацтваў у Познані.

Жыве ў Польшчы.

Артыстычная дзейнасць

У сваёй мастацкай дзейнасці Яна Шостак сумяшчае шмат сродкаў з сферы перформансу, відэаарту, інтэрнэт-мастацтва. Стварае сацыяльна ангажаванае мастацтва. Прапагандуе выкарыстанне фемінітываў.

9 верасня 2015 года ў Познані разам з Даротай Тылка, Лукашам Штыльцам, Монікай Качмарчык і Івонам Рахвалам устанавілі новы польскі рэкорд Гінэса, стварыўшы самую доўгую аўдыёдарожку з гарадскіх тэгаў. Ён працягваўся 7 хвілін 59 секунд і складаўся з 647 словаў.

У якасці валанцёркі Я. Шостак удзельнічала ў Сусветных днях моладзі 2016 г. у Кракаве, дзе замянілі адзін з афіцыйных транспарантаў з выявай Папы Францішка. Падчас самой сустрэчы Папы з валанцёрамі Я. Шостак вывесіла транспарант з словамі «Папа, патэлефануй мне» і сваім нумарам тэлефону, які быў паказаны на тэлебачанні па ўсім свеце. Яе мэтай было прыцягнуць увагу Папы да праблемы педафіліі ў Польскім Каталіцкім Касцёле.

З 2018 года разам з Якубам Ясюкевічам стварае фільм «Міс Палонія», які ўяўляе сабой спалучэнне дакументальнага фільма, камедыі і візуальнага эсэ, які паказвае ўдзел артысткі ў шматлікіх конкурсах прыгажосці ў Польшчы, у тым ліку Міс Палоніі Вялікай Польшчы, дзе трапіла ў фінал. Прэм’ера фільма павінна была адбыцца ў 2021 годзе, у стагоддзе заснавання першых конкурсаў прыгажосці. Сцэнарый фільма стаў яе доктарскай дысертацыяй.

Пратэсты ў Беларусі

У 2020 годзе Яна Шостак удзельнічала ў пратэстах у Беларусі. На пачатку жніўня яна арганізавала акцыю «Хвіліна крыку за Беларусь». Яна раскрытыкавала дапамогу польскага ўрада беларусам, якія пратэстуюць супраць Аляксандра Лукашэнкі, ацаніўшы яе як павярхоўную. Нягледзячы на ​​запэўніванні прэм’ер-міністра Матэвуша Маравецкага, многія палітычныя ўцекачы не змаглі перасячы польскую мяжу з-за пандэміі COVID-19. Шостак спрабавала дзейнічаць, кантактуючы з польскімі палітыкамі, якія наведвалі беларускіх пратэстоўцаў на месцы, напрыклад з Робертам Бедранем ці Міхалам Шчэрбам, а таксама з Хельсінкскім фондам правоў чалавека.

8 верасня 2020 года ў Кракаўскім прадмесці ў Варшаве пасля сустрэчы Матэвуша Маравецкага з лідарам беларускай апазіцыі Святланай Ціханоўскай яна ў прысутнасці камер «накрычала» на польскага прэм’ера, звяртаючы ўвагу на праблему пераходу праз мяжы. На ейную працу непасрэдна звярнуў увагу кіраўнік канцылярыі прэм’ер-міністра Міхал Дворчык. Праз два дні ён патэлефанаваў артыстцы, пацвердзіўшы парушэнні ў выкананні пастановы прэм’ер-міністра на мяжы. З 17 верасня 2020 года адноўленая выдача турыстычных віз беларусам.

У 2022 годзе тыднёвік «Polityka» прызнаў яе «Крык для Беларусі» адным з дзесяці найважнейшых мастацкіх твораў апошніх трыццаці гадоў.

Акцыі

• 2015: kocham Cię!,
• 2016: Neuroplastic Tourist Guide (разам з Марыяй Альбрыхтовіч),
• 2016: Who is your pope? (разам з Марыяй Альбрыхтовіч),
• 2017: nowak / nowaczka / nowacy,
• 2020: Krzyk dla Białorusi (Крык для Беларусі).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Яна Шостак