Яўрэйская рота імя Нафталі Батвіна ў інтэрбрыгадзе
Яўрэйская рота інтэрбрыгад імя Нафталі Батвіна (ісп.: Unidad judía Botwin, польск.: Kompania im. Naftalego Botwina) — рота з добраахвотнікаў-яўрэяў у складзе XIII інтэрбрыгады імя Яраслава Дамброўскага, якая ўдзельнічала ў грамадзянскай вайне ў Іспаніі.
| Яўрэйская рота імя Нафталі Батвіна ў інтэрбрыгадзе | |
|---|---|
 Сцяг роты. | |
| Гады існавання | 1937—1938 |
| Краіна |
 Другая Іспанская Рэспубліка |
| Падпарадкаванне |
 Інтэрнацыянальныя брыгады |
| Уваходзіць у |
.jpg){kind=small} XIII інтэрбрыгада імя Яраслава Дамброўскага |
| Тып | рота |
| Колькасць | 152 чал. |
| Заступнік | Нафталі Батвін |
| Удзел у | Грамадзянская вайна ў Іспаніі |
| Вядомыя камандзіры | Leon Rubinsztein[d] і Emanuel Mink[d] |
Перадгісторыя правіць
У 1936 г. за чатыры месяцы да пачатку вайны пачалося антыбрытанскае і антыяўрэйскае паўстанне арабаў у падмандатнай Палесціне. У сувязі з ім Палесцінская камуністычная партыя апынулася ў цяжкім становішчы — па ўказанні Камінтэрна яна павінна была падтрымаць арабскае паўстанне, пайдучы на канфлікт з сіяністамі. Але распачатая ў Іспаніі грамадзянская вайна дазволіла яўрэям-камуністам Палесціны знайсці сабе ўжыванне ў гэтай краіне.
Дзейнасць правіць
Роту з яўрэяў-добраахвотнікаў сфарміраваў 12 снежня 1937 года Фарол Гузман, камандзір роты другога батальёна Палафокса XIII інтэрбрыгады імя Яраслава Дамброўскага. У яе ўвайшлі 152 чалавекі з Палесціны, Польшчы, Францыі, Бельгіі і Іспаніі. У загадзе гаварылася:
|
Сёння Яўрэйская рота імя Батвіна ўлілася ў слаўную сям’ю змагароў з фашызмам, сярод якіх ёсць і палякі, і немцы, і беларусы, і іспанцы, і прадстаўнікі многіх іншых нацыянальнасцей. Нацыянальная прыналежнасць і палітычныя погляды нашых байцоў не маюць значэння – нас аб’ядноўвае барацьба з фашызмам. У барацьбе за вашу і нашу свабоду ўсе антыфашысты свету стаяць плячом да пляча. Сярод добраахвотнікаў брыгады Дамброўскага яўрэйскія байцы ўжо вызначыліся гераізмам і гатоўнасцю прынесці сябе ў ахвяру нашай агульнай справе. У памяць аб тых з іх, хто загінуў на палях бітваў, мы прысвойваем другой роце батальёна Палафокса імя Батвіна, маладога польскага камуніста, які аддаў сваё жыццё ў барацьбе з фашызмам. Яго імя — сімвал барацьбы яўрэйскіх народных мас, сімвал міжнароднай салідарнасці і братэрства народаў. | 
|
У шэрагах роты імя Батвіна змагаліся не толькі яўрэі, але і італьянцы, некалькі палякаў, грэк, а таксама двое арабаў — Элі Абдул Халак і Файзі Набулсі[1]. Быў таксама, прынамсі, адзін некамуністычны добраахвотнік-сіяніст з Палесціны — Залман Зальцман, які затым напісаў мемуары.
Рота імя Батвіна праіснавала 9 месяцаў, удзельнічаючы ў баях. Але 21 верасня 1938 года ў бітвы каля ракі Эбра падраздзяленне было разбіта праўзыходнымі сіламі войскаў Франсіска Франка. Частка байцоў роты загінула ў баі, іншых франкісты расстралялі пасля паланення, а 86 байцоў былі адпраўлены ў лагеры для ваеннапалонных.
Прэса правіць
30 снежня 1937 года з’явілася газета на ідыш пад назвай «Батвін». У яе перадавіцы гаварылася:
|
|
Не ўсе яўрэйскія байцы ўвайшлі ў гэтую роту, многія з іх не захацелі раставацца са сваімі таварышамі іншых нацыянальнасцяў. Але ўсе яны разумеюць, што, змагаючыся з фашызмам, даюць бой антысемітызму. |
|
Было выдадзена ўсяго шэсць нумароў газеты.
Могілкі правіць
Загінуўшыя яўрэйскія добраахвотнікі пахаваны ў агульнай магіле ў Барселоне, а 9 чалавек — у Мадрыдзе, дзе на могілках ёсць помнік з надпісам:
|
|
Яўрэйскім добраахвотнікам, якія загінулі падчас грамадзянскай вайны за свабоду. Нашу і вашу. |
|