Мнагавуснік жабіны

(Пасля перасылкі з Polystoma integerrimum)

Мнагавуснік жабіны[1] (Polystoma integerrimum) — від плоскіх чарвей з класу Monogenea, які паразітуе на земнаводных Азіі і Еўропы. З’яўляецца эндапаразітам жаб і рапух і мае незвычайны жыццёвы цыкл, які сінхранізуецца з жыццёвым цыклам гаспадара[2].

Мнагавуснік жабіны
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Polystoma integerrimum


Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  55123
NCBI  92217
EOL  591760

Апісанне

правіць

Лістападобны плоскі чарвяк, які можа вырасці да максімальнай даўжыні каля 3 см. На пярэднім (галаўным) канцы знаходзіцца рот і пара прысосак, а на заднім канцы знаходзіцца асноўнае прыстасаванне, з дапамогай якога паразіт прымацоўваецца да свайго гаспадара, апістаптар, з яго трыма парамі прысосак, парай кручкападобных якароў і краявых кручкоў[3]. Рот плоскага чарвяка злучаны з мускулістай глоткай, страваводам і кішачнікам, але анальнай адтуліны ў яго няма[2].

Гаспадары

правіць

Адзначаныя ў тым ліку на такіх відах, як рапуха зялёная (Bufo viridis), жаба азёрная (Pelophylax ridibundus), жаба сажалкавая (Pelophylax lessonae) і жаба травяная (Rana temporaria)[4][5][6][7][8].

Экалогія

правіць

Жыве ў мачавым пузыры жабы або рапухі, дзе харчуецца крывёю, сліззю і адпластаванымі клеткамі гаспадара. У адрозненне ад многіх відаў плоскіх чарвякоў, дарослыя асобіны бываюць самцамі або самкамі з функцыянальнымі яечкамі або яечнікамі[3]. Яйцы выпрацоўваюцца на працягу ўсяго года, але захоўваюцца ў мачавым пузыры гаспадара і трапляюць у ваду толькі тады, калі амфібія вяртаецца туды для размнажэння; такім чынам плоскія чарвякі сінхранізуюць свой рэпрадуктыўны цыкл з цыклам размнажэння сваіх гаспадароў-амфібій[2]. Пасля вылуплення лічынкі плоскіх чарвей, якія называюцца анкамірацыдыямі, прабіраюцца да жабраў апалонікаў, дзе і прымацоўваюцца. Тут яны застаюцца, пакуль апалонікі не падвяргаюцца метамарфозу, у гэты час яны поўзаюць па целах сваіх гаспадароў і трапляюць у іх мачавы пузыр праз клааку[2].

Некаторыя з лічынак плоскіх чарвякоў развіваюцца па-іншаму, асабліва калі яны робяць гэта на маладых апалоніках, становячыся заўчасна палаваспелымі, пакуль яны яшчэ прымацаваныя да жабраў апалонікаў. Гэтыя неатэнічныя асобіны здольныя вырабляць жыццяздольныя яйцы, якія выходзяць у ваду і развіваюцца нармальным шляхам[2].

Крыніцы

правіць
  1. І. В. Мяркушава. Полістаматыды // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — С. 240—241. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
  2. а б в г д Edward E. Ruppert, Robert D. Barnes, Richard S. Fox. Invertebrate zoology: a functional evolutionary approach. — Seventh edition, Seventh Indian Reprint. — Delhi, India: Cengage Learning, 2019. — 963 с. — ISBN 978-81-315-0104-7.
  3. а б Shah, Richa. Polystoma integerrimum: Habitat, Structure and Life Cycle (2 мая 2016). Праверана 9 May 2018.
  4. Бычкова Е. И, Акимова Л. Н., Дегтярик С. М., Якович М. М. Гельминты позвоночных животных и человека на территории Беларуси : каталог / [Е. И. Бычкова и др. ; Национальная академия наук Беларуси, Государственное научно-производственное объединение "Научно-практический центр по биоресурсам"]. — Минск: Беларуская навука, 2017. — С. 152. — 315 с. — ISBN 978-985-08-2187-4.
  5. Гущина, А. И. Гельминтофауна земноводных БССР / А. И. Гущина, Е. А. Николаева // Биологические основы освоения, реконструкции и охраны животного мира Белоруссии : тезисы доклада. — Минск, 1976. — С. 225—227
  6. Бычкова, Е. И. Фаўна паразитических червей диких животных Березинского биосферного заповедника / Е. И. Бычкова, Е. И. Анисимова, Т. М. Одинцова // Труды зоологического музея Белорусского государственного университетат. Фаўна и систематика. — 1995. — Вып. 1. — С. 23 — 26
  7. Шималов, В. В. Гельминтофауна земноводных открытых каналов в милиорированных районах Белорусского Полесья / В. В. Шималов // Паразитология. — 2002. — Т. 36, № 4. — С. 304—309
  8. Шималов, В. В. К изучению гельминтофауны жаб заказника «Бугский» (Беларусь) / В. В. Шималов // Актуальные проблемы экологии : эматериалы I Международной научной конференции, Гродно, 6 — 8 октября 2004 г. : в 2 ч. / Министерство образования Республики Беларусь, Гродненский государственный университет имени Янки Купалы, факультет биологии и экологии; ред.: Н. П. Канунникова [и др.]. — Гродно, 2005. — Ч. 1. — С. 324—326

Літаратура

правіць
  • Рыжиков К. М.  (руск.), Шарпило В. П., Шевченко Н. Н. Гельминты амфибий фаўны СССР / АН СССР, Лаб. гельминтологии, АН УССР, Ин-т зоологии. — Москва : Наука, 1980. — 278 с.
  • Меркушева И. В., Бобкова А. Ф. Гельминты домашних и диких животных Белоруссии : каталог / И. В. Меркушева, А. Ф. Бобкова; под редакцией К. М. Рыжикова  (руск.); Академия наук Белорусской ССР, Институт зоологии. — Минск : Наука и техника, 1981. — 117, [2] с. ; 27 см. — Библиография: с. 94―108. — Указатель видов гельминтов: с. 109―118. — 1500 экз.