Авіяносцы тыпу «Эсэкс»

Тып «Эсэкс» (англ.: Essex class) — серыя цяжкіх ударных авіяносцаў ЗША перыяду Другой сусветнай вайны. Спраектаваны ў 19381940 гадах, пры гэтым першапачаткова меркавалася пабудаваць толькі адзін карабель гэтага тыпу, у дадатак да авіяносцаў тыпу «Ёрктаўн». Аднак ужо неўзабаве былі замоўлены яшчэ два, а ўступленне ЗША ў вайну ў снежні 1941 года запатрабавала масавага будаўніцтва авіяносцаў, у якасці якіх, як найбольш сучасны, быў абраны тып «Эсэкс». Агулам, з 1940 па 1945 былі пабудаваны 24 авіяносцы тыпу «Эсэкс», што зрабіла іх найбольш шматлікай серыяй авіяносцаў у гісторыі, не лічачы эскортных, а таксама найбольш шматлікай серыяй ваенных караблёў водазмяшчэннем звыш 20 000 т.

Авіяносцы тыпу «Эсэкс»
англ.: Essex class
«Хорнет» у 1954 годзе
«Хорнет» у 1954 годзе
Праект
Краіна
Аператары
Гады будаўніцтва 1941—1950
Гады ў страі 1942—1991
Запланавана 32
Пабудавана 24
У страі зняты з узбраення
Захавана
Адменена 8
Асноўныя характарыстыкі
Водазмяшчэнне 23 785 т сухое
26 669 т стандартнае
34 881 т поўнае
Даўжыня 265,9 м
Шырыня 45,0 м
Вышыня 24,9 м ад кіля да палётнай палубы
Асадка 8,4 м пры поўным водазмяшчэнні
Браніраванне пояс: 64—102 мм
траверзы: 102 мм
палуба: 64+37 мм
румпельнае аддзяленне: 64—102 мм
дах баявой рубкі: 37 мм
кажухі кабеляў і элеватараў: 25—64 мм
Рухавікі 8 вадатрубавых катлоў тыпу «Бабкак—Уілкакс»
4 турбіны тыпу «Весцінгаўз»
Магутнасць 150 000 л. с.
Рухавік 4 вяслярных шрубы
Хуткасць ходу 33 вузла максімальная
Далёкасць плавання 15 000 міль на 15 вузлах
Экіпаж штатна 2386 чалавек, у тым ліку 215 афіцэраў, рэальна да 3106 чалавек, у тым ліку 226 афіцэраў
Узбраенне
Радыёлакацыйнае ўзбраенне РЛС выяўлення паветраных цэляў SK і SC-2,
2 РЛС выяўлення надводных цэляў SG
Зенітная артылерыя 4 × 2 — 127-мм/38 Mk.12
4 × 1 — 127-мм/38 Mk.12
8 × 4 — 40-мм «Бофарс» Mk.2
46 × 1 — 20-мм «Эрлікан» Mk.4
Авіяцыйная група 91—103 самалёта

Першы з авіяносцаў тыпу «Эсэкс» уступіў у строй у снежні 1942 года, а ў 1943 годзе яны сталі асноўным тыпам цяжкіх авіяносцаў ЗША і актыўна выкарыстоўваліся аж да канца вайны, прычым пры гэтым ніводны з іх не быў страчаны, хоць некалькі з авіяносцаў атрымлівалі сур’ёзныя пашкоджанні. У першыя паваенныя гады 14 з іх былі выведзены ў рэзерв, пры гэтым частка з яго ўжо не выводзілася. У 19491953 гадах большасць з іх прайшлі капітальную мадэрнізацыю, пры гэтым мадэрнізаваныя караблі сталі вядомыя таксама як тып «Арыскані», па імі першага з іх, перабудаванага яшчэ на стапелі. У такім выглядзе яны выкарыстоўваліся ў шэрагу паваенных канфліктаў, уключаючы Карэйскую і В’етнамскую войны, але ў канцы 1960-х — пачатку 1970-х большасць з гэтых маральна састарэлых караблёў была знята з узбраення. Толькі адзін з іх, «Лексінгтан», заставаўся ў страі ў ролі навучальнага авіяносца аж да 1992 года.

Прадстаўнікі правіць

Назва Нумар Суднаверф Закладка Спуск на ваду Увядзенне ў строй Лёс
Эсэкс
Essex
CV-9 NNS 28 красавіка 1941 31 ліпеня 1942 31 снежня 1942 зняты з узбраення 30 чэрвеня 1969, пушчаны на злом
Ёрктаўн
Yorktown
CV-10 NNS 1 снежня 1941 21 студзеня 1943 15 красавіка 1943 зняты з узбраення 27 чэрвеня 1970, музейны карабель
Інтрэпід
Intrepid
CV-11 NNS 1 снежня 1941 26 красавіка 1943 16 жніўня 1943 зняты з узбраення 15 сакавіка 1974, музейны карабель
Хорнет
Hornet
CV-12 NNS 3 жніўня 1942 30 жніўня 1943 29 лістапада 1943 зняты з узбраення 26 чэрвеня 1979, музейны карабель
Франклін
Franklin
CV-13 NNS 7 снежня 1942 14 кастрычніка 1943 31 студзеня 1944 зняты з узбраення 1 кастрычніка 1964, пушчаны на злом
Лексінгтан
Lexington
CV-16 Bethlehem 15 ліпеня 1941 26 верасня 1942 17 сакавіка 1943 зняты з узбраення 8 лістапада 1991, музейны карабель
Банкер-Хіл
Bunker Hill
CV-17 Bethlehem 15 верасня 1941 7 снежня 1942 24 мая 1943 зняты з узбраення 1 лістапада 1966, пушчаны на злом
Уосп
Wasp
CV-18 Bethlehem 18 сакавіка 1942 17 жніўня 1942 24 лістапада 1943 зняты з узбраення 1 ліпеня 1972, пушчаны на злом
Бенінгтан
Bennington
CV-20 верф флоту ў Нью-Ёрку 15 снежня 1942 26 лютага 1944 6 жніўня 1944 зняты з узбраення 15 студзеня 1970, пушчаны на злом
Бон Ом Рычард
Bon Homme Richard
CV-31 верф флоту ў Нью-Ёрку 1 лютага 1943 29 красавіка 1944 26 лістапада 1944 зняты з узбраення 2 ліпеня 1971, пушчаны на злом
Тыкандэрога
Ticonderoga
CV-14 NNS 1 лютага 1943 7 лютага 1944 8 мая 1944 зняты з узбраення 1 верасня 1973, пушчаны на злом
Рэндальф
Randolph
CV-15 NNS 10 мая 1943 29 чэрвеня 1944 9 кастрычніка 1944 зняты з узбраення 13 лютага 1969, пушчаны на злом
Хэнкак
Hancock
CV-19 Bethlehem 26 студзеня 1943 24 студзеня 1944 15 красавіка 1944 зняты з узбраення 30 студзеня 1976, пушчаны на злом
Баксёр
Boxer
CV-21 NNS 13 верасня 1943 14 снежня 1944 16 красавіка 1945 зняты з узбраення 1 снежня 1969, пушчаны на злом
Лейтэ
Leyte
CV-32 NNS 21 лютага 1944 23 жніўня 1945 11 красавіка 1946 зняты з узбраення 15 мая 1959, пушчаны на злом
Кірсердж
Kearsarge
CV-33 верф флоту ў Нью-Ёрку 1 сакавіка 1944 5 мая 1945 2 сакавіка 1946 зняты з узбраення 13 лютага 1970, пушчаны на злом
Арыскані
Oriskany
CV-34 верф флоту ў Нью-Ёрку 1 мая 1944 13 кастрычніка 1945 25 верасня 1950 зняты з узбраення 30 верасня 1975, затоплены ў 2006
Рэпрайзел
Reprisal
CV-35 верф флоту ў Нью-Ёрку 1 ліпеня 1944 спушчаны на ваду ў 1946 для ачысткі стапеля, не дабудаваны
Антыетам
Antietam
CV-36 верф флоту ў Філадэльфіі 14 сакавіка 1943 20 жніўня 1944 28 чэрвеня 1945 зняты з узбраення 8 мая 1963, пушчаны на злом
Прынстан
Princeton
CV-37 Philadelphia NSY 14 верасня 1943 8 ліпеня 1945 18 лістапада 1945 зняты з узбраення 30 студзеня 1970, пушчаны на злом
Шангры-Ла
Shangri-La
CV-38 верф флоту ў Норфалку 15 студзеня 1943 24 лютага 1944 15 верасня 1944 зняты з узбраення 30 ліпеня 1971, пушчаны на злом
Лейк-Чэмплен
Lake Champlain
CV-39 верф флоту ў Норфалку 15 сакавіка 1943 2 лістапада 1944 3 чэрвеня 1945 зняты з узбраення 2 мая 1966, пушчаны на злом
Тарава
Tarawa
CV-40 верф флоту ў Норфалку 5 студзеня 1944 12 мая 1945 8 снежня 1945 зняты з узбраення 1 чэрвеня 1967, пушчаны на злом
Вэлі-Фордж
Valley Forge
CV-45 Philadelphia NSY 7 верасня 1944 18 лістапада 1945 3 лістапада 1946 зняты з узбраення 16 студзеня 1970, пушчаны на злом
Іва Джыма
Iwo Jima
CV-46 NNS 29 студзеня 1945 не дабудаваны, разабраны на стапелі
Філіпін Сі
Philippine Sea
CV-47 Bethlehem 19 жніўня 1944 5 верасня 1945 11 мая 1946 зняты з узбраення 1 снежня 1969, пушчаны на злом
CV-50 — CV 55 не закладваліся, будаўніцтва адменена ў 1945

Літаратура правіць

  • С. А. Балакин. Авианосцы типа «Эссекс». — Москва: Моделист-конструктор, 1999. — 32 с. — (Морская коллекция № 6 (30) / 1999). — 4 800 экз.
  • С. А. Балакин. Авианосцы типа «Орискани» и «Мидуэй». — Москва: Моделист-конструктор, 2000. — 32 с. — (Морская коллекция № 1 (31) / 2000). — 4 800 экз.
  • All the World's Fighting Ships 1922—1946 / R. Gardiner. — Лондан: Conway Maritime Press / US Naval Institute Press, 1996. — 675 с. — ISBN 1-55750-132-7.