Алібек Мусаевіч Днішаў
Алібек Мусаевіч Днішаў (нар. 30 ліпеня 1951, Алматы) — казахскі спявак (тэнар). Народны артыст Казахскай ССР (1981), народны артыст СССР (1986). Герой Працы Казахстана (2021).
| Алібек Мусаевіч Днішаў | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 30 ліпеня 1951 (72 гады) |
| Месца нараджэння | |
| Грамадзянства | |
| Адукацыя | |
| Прафесія | оперны спявак |
| Прэміі |
 |
| Узнагароды |
        |
Біяграфія
правіцьАлібек Днішаў нарадзіўся 30 ліпеня (па іншых крыніцах — 7 ліпеня) 1951 года ў Алма-Аце. Быў чацвёртым, малодшым сынам у змешанай казахска-татарскай сям’і. Паходзіць з роду байбакты племя байулы.[1]
Музычную адукацыю атрымаў у музычнай школе, дзе вучыўся граць на акардэоне. Пасля школы скончыў дырыжорска-харавы факультэт Алма-Ацінскага музычнага вучылішча імя П. І. Чайкоўскага. Паступаў у Ленінградскую кансерваторыю, але не быў прыняты. Паступіў у Казахскую нацыянальную кансерваторыю імя Курмангазы па класе вакалу ў Надзеі Шарыпавай, якую скончыў у 1976 годзе.
З 1976 года — саліст Казахскай філармоніі, з 1978 года — Казахскага тэатра оперы і балета.
Алібек Днішаў вядзе разнастайную канцэртную дзейнасць і шмат гастралюе. Выступаў з камернымі праграмамі ў найбуйнейшых залах Еўропы, прымаў удзел у спектаклях Вялікага тэатра ў Маскве.
Гастраляваў з канцэртнымі праграмамі па гарадах СССР і за мяжой (Чэхаславакія, Алжыр, Перу, Куба, Партугалія, Фінляндыя, Швецыя, Марока, Ірак, Балгарыя і інш.).
Дэпутат Вярхоўнага Савету Казахскай ССР 11-га скліканьня.
У 1998 годзе заснаваў і ўзначаліў «Тэатр і акадэмію вакалу Алібека Днішава».
З красавіка 2006 года — кіраўнік ТАА «Раніла-Казахстан».
Член Рэспубліканскага грамадскага штаба кандыдата ў Прэзідэнты Рэспублікі Казахстан Н. А. Назарбаева (09.2005-12.2005).
Кандыдат у дэпутаты Мажыліса Парламента Рэспублікі Казахстан V склікання па партыйным спісе Народна-Дэмакратычнай партыі «Нур Атан» (07.12.2011).
Сям’я
правіць- Бацька — Муса Букенбаевіч Днішаў, родам з Заходняга Казахстана, вёскі Казталоўка пад Уральскам. Быў інтэлігентным і адукаваным чалавекам. Да вайны працаваў карэспандэнтам газеты «Леніншіл жас», а з пачаткам вайны перайшоў у вайсковую газету «Чызыў армія». Пасля вайны ў Алма-Аце заснаваў рэспубліканскі часопіс «Мідзеніе жүне тұрмыс» («Культура і жыццё», цяперашняя назва «Парасат»), дзе доўгія гады працаваў галоўным рэдактарам. Адзін час быў намеснікам міністра культуры Казахскай ССР.[2]
- Маці — Каміля Абдуліна, па нацыянальнасці татарка, родная сястра вядомых казахстанскіх оперных спевакоў, братоў-блізнят, народнага артыста СССР Рышата Абдуліна (1916—1988) і народнага артыста Казахскай ССР Мусліма Абдуліна (1916—1999).
- Жонка — Марыя (Марына) Іскандэраўна Днішава (народжаная Тынышпаева), сурдапедагог, унучка Мухамеджана Тынышпаева.
- Дзве дачкі.
Творчасць
правіцьМае моцны голас прыгожага мяккага тэмбру, вялікага дыяпазону.
Выконвае галоўныя партыі тэнаровага рэпертуару ў операх класікаў, сучасных айчынных і замежных кампазітараў. Сярод іх — Тулеген («Кыз Жыбек» Я. Брусілоўскага), Ленскі («Яўген Анегін» П. Чайкоўскага), Альфрэд («Травіята» Дж. Вердзі) і інш.
У канцэртным рэпертуары неапалітанскія, рускія народныя песні, рамансы.
Узнагароды
правіць- Лаўрэат Усесаюзнага конкурсу вакалістаў імя Глінкі (1975)
- Лаўрэат міжнароднага конкурса імя Р. Шумана (г. Цвікаў, Германія, 1977)
- Лаўрэат міжнароднага конкурса вакалістаў у Рыо-дэ-Жанейра (1979)
- Народны артыст Казахскай ССР (1979)
- Прэмія Ленінскага камсамола (1979)
- Медаль «За працоўную доблесць» (1980) — за вялікую працу па падрыхтоўцы і правядзенні Гульняў XXII Алімпіяды[3]
- Народны артыст СССР (1986)
- Ордэн Парасат (1996)[4]
- Дзяржаўная прэмія міру і прагрэсу Першага Прэзідэнта Рэспублікі Казахстан — Лідэра нацыі (2001)[5]
- Незалежная агульнанацыянальная прэмія «Тарлан» («Плацінавы Тарлан» у раздзеле «Музыка», «Клуб мецэнатаў Казахстана», 2003)
- Медаль «10 гадоў Астане» (2008)
- Медаль «20 гадоў незалежнасці Рэспублікі Казахстан» (2011)
- Ордэн Атан (2011)[6]
- Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Казахстан у галіне літаратуры і мастацтва (2012) — за канцэртную праграму, прысвечаную 65-годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне
- Ганаровы грамадзянін Алма-Аты (2014)
- Званне «Қазақстанның Еңбек Ері» з уручэннем знака асаблівага адрознення Залатой зоркі (Алтын жұлдыз) — за асаблівыя заслугі ў развіцці айчыннай культуры і папулярызацыі музычнага мастацтва і ў сувязі з 70-годдзем з дня нараджэння (2021)[7]
- Юбілейны нагрудны знак «50 гадоў гораду Аксу» (Аксу, Паўладарская вобласць).
Крыніцы
правіць- ↑ Тақырыбы: «Өлкенің жер — су атауларының тарихы» | БІЛІМ ЖОЛЫ НҰРЛЫ ЖОЛ
- ↑ Внуки Дниша. Ibirzha. Архівавана з першакрыніцы 13 лістапада 2017. Праверана 8 лістапада 2017.
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР от 14 ноября 1980 года № 3301-X «О награждении орденами и медалями СССР работников, наиболее отличившихся при подготовке и проведении Игр XXII Олимпиады». Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2016. Праверана 7 мая 2022.
- ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 9.12.1996 за № 3266(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 1 лютага 2017. Праверана 9 лістапада 2015.
- ↑ Госпремия мира и прогресса первого Президента Республики Казахстан. Архівавана з першакрыніцы 3 верасня 2014. Праверана 17 лістапада 2011.
- ↑ Вручены государственные награды(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 7 сакавіка 2016. Праверана 15 снежня 2011.
- ↑ Указ Президента РК О присвоении звания «Қазақстанның Еңбек Ері» Архіўная копія ад 30 ліпеня 2021 на Wayback Machine30 ліпеня 2021 года афіцыйны сайт Прэзідэнта Рэспублікі Казахстан //www.akorda.kz/ru
Літаратура
правіць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).