А́ндрэйс У́пітс (лат.: Andrejs Upīts; 4 снежня 1877, в. Рэмерсгоф, Ліфляндская губерня, Расійская імперыя, цяпер Скрывэрскі край Латвія — 17 лістапада 1970) — латышскі празаік, драматург, паэт і літаратурны крытык. Народны пісьменнік Латвіі (1943). Акадэмік АН Латвіі (1946). Герой Сацыялістычнай Працы (1967). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Латвіі (1957).

Андрэйс Упітс
лат.: Andrejs Upīts
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння 22 лістапада (4 снежня) 1877 ці 4 снежня 1877(1877-12-04)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 17 лістапада 1970(1970-11-17)[2] (92 гады)
Месца смерці
Пахаванне
  • Лясныя могілкі[d]
Грамадзянства
Месца працы
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці перакладчык, літаратурны крытык, палітык, паэт, пісьменнік
Гады творчасці 1899—1970
Мова твораў латышская
Грамадская дзейнасць
Партыя
Член у
Прэміі Сталінская прэмія — 1946
Узнагароды
Герой Сацыялістычнай Працы  — 1967
Ордэн Леніна  — 1946 Ордэн Леніна  — 1950 Ордэн Леніна  — 1957 Ордэн Леніна  — 1965
Ордэн Леніна  — 1967 Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга  — 23.4.1943 Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга  — 17.12.1947 Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга  — 1952
Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга  — 1956
Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг.»
Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг.»
Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна»
Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна»
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Творчасць правіць

Друкаваўся з 1897 года. У трылогіі «Рабежніекі» (19081921) паказаў жыццё латышскага сялянства. Аўтар зборнікаў апавяданняў «Маленькія камедыі» (кн. 1—2, 19091910), «Трывога» (1912), «Адліга» (1919), «Метамарфозы» (1923), «Голае жыццё» (1926), «Апавяданні пра пастараў» (1930) і інш.; раманаў «Жанчына» (1910), «Золата» (1914), «Па вясёлкавым мосце» (1926), «На мяжы вякоў» (19371940), «Прасвет у хмарах» (1951), дылогіі «Зямля зялёная» (1945, Дзяржаўная прэмія СССР, 1946). Пісаў працы па гісторыі літаратуры і інш.

Пераклады правіць

На беларускую мову яго асобныя творы перакладалі К. Езавітаў, А. Жук, Х. Лялько, У. Пігулеўскі, Я. Скрыган.

Зноскі

  1. https://www.obalkyknih.cz/view_auth?auth_id=js20020925022
  2. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.

Літаратура правіць

Беларускія пераклады правіць

  • Апавяданні. Мн., 1957;

У кнігах:

  • Песня Даўгавы. Мн , 1-986;

Спасылкі правіць

Андрэйс Упітс на сайце «Героі краіны»