Андскі крызіс (2008)

Андскі крызіс
Андскі крызіс
	Асноўны канфлікт: Калумбійскі канфлікт
	; Зялёным прастакутнікам пазначаная тэрыторыя, дзе адбыўся рэйд калумбійскай арміі.
Дата	1—7 сакавіка 2008
Месца	Калумбійска-эквадорская мяжа
Прычына	ваеннае ўварванне Калумбіі ў Эквадор з мэтай барацьбы з РУСК
Праціўнікі
Калумбія	Эквадор; Венесуэла; РУСК
Камандуючыя
Альвара Урыбэ	Рафаэль Карэа; Уга Чавес; Рауль Рэес †
Сілы бакоў
невядома	некалькі тысяч ваенных; 10 танкавых батальёнаў; больш за 20 паўстанцаў
Страты
невядома	ад 17 да 24 забітых

Андскі крызіс (ісп.: Crisis andina) або Уварванне Калумбіі ў Эквадор (ісп.: La invasión de Colombia en el territorio de Ecuador) — кароткачасовы дыпламатычны канфлікт, які пачаўся з-за правядзення ваеннай аперацыі Калумбіі на тэрыторыі Эквадора з мэтай знішчэння паўстанцаў РУСК.

Фон

З 1964 года Калумбія была ахоплена грамадзянскай вайной, дзе галоўнымі варагуючымі сіламі былі ўрад на чале з членамі кансерватыўнай партыі з аднаго боку, і левымі партызанскімі групоўкамі, сярод якіх была фракцыя РУСК, з другога. З 2000-х гадоў адміністрацыі Уга Чавеса ў Венесуэле^[2] і Рафаэля Карэа ў Эквадоры^[3], быўшы ідэалагічна блізкімі да ўзброенай калумбійскай апазіцыі, падаюць ёй падтрымку, у асноўным займаюцца пастаўкай зброі і боепрыпасаў для паўстанцаў^[4].

Ход падзей

Уварванне адбылося 1 сакавіка 2008 года. У той дзень калумбійская армія, падкантрольная ўраду ў Багаце, здзейсніла рэйд на лагер паўстанцаў РУСК, які знаходзіўся за 1,8 км ад калумбійскай мяжы на тэрыторыі суседняга Эквадора ля населенага пункта Ангастура. У ходзе ваенных аперацыі былі ліквідаваныя ад 17 да 24 баевікоў, у тым ліку і адзін з лідараў РУСК Рауль Рэес^[1]^[5].

Пасля аперацыі прадстаўнік калумбійскага прэзідэнта Альвара Урыбэ паведаміў журналістам, што ў лагеры паўстанцаў былі знойдзеныя дакументы, якія сведчаць, што «прэзідэнт Эквадора Карэа падтрымлівае адносіны і звязаны абавязкамі з РУСК». Таксама, па інфармацыі газеты El Pais, падчас нападу быў захоплены ноўтбук Рэеса, дзе выяўленыя доказы паставак калумбійскім паўстанцам узбраення з Беларусі^[6].

Тым часам Карэа, абурыўшыся правядзеннем ваенных дзеянняў на тэрыторыі сваёй краіны, выслаў з краіны пасла Калумбіі і адклікаў эквадорскага пасла з Багаты. Прэзідэнт Венесуэлы Уга Чавес, будучы саюзнікам Карэа, аддаў загад міністру абароны краіны аб перамяшчэнні да мяжы з Калюмбіяй дзесяці танкавых батальёнаў. Венесуэла прывяла свае войскі ў стан падвышанай баявой гатоўнасці. З Каракаса таксама былі высланы дыпламаты з Калумбіі^[1].

Чавес, выказваючы салідарнасць з Эквадорам, асудзіў забойства Р. Рэйса і назваў прэзідэнта Калумбіі Альвара Урыбе злачынцам і «падначаленым Буша» і папярэдзіў Калумбію^[1]:

«Гэта можа быць пачаткам вайны ў Паўднёвай Амерыцы, і, калі камусьці прыйдзе ў галаву здзейсніць нешта падобнае ў дачыненні да Венесуэлы, я адразу накірую самалёты Сухога.»

Аналагічныя меры прыняў Эквадор. Да эквадорскага-калумбійскай мяжы былі сцягнутыя некалькі тысяч вайскоўцаў. Калумбія са свайго боку абвінаваціла Чавеса і Карэа ў падтрымцы паўстанцаў^[5].

7 сакавіка прэзідэнты трох краін сустрэліся на паўднёваамерыканскім саміце ў Дамініканскай Рэспубліцы, дзе змаглі вырашыць усе супярэчнасці^[7].

Рэакцыя

Фідэль Кастра^[8]: «Імперыялізм здзейсніў жудаснае злачынства ў Эквадоры. Смяротныя бомбы ранняй раніцай былі кінутыя на групу мужчын і жанчын, якія, амаль усе без выключэння, у гэты момант спалі. Гэта былі амерыканскія бомбы».
ЗША раскрытыкавалі дзеянні прэзідэнта Венесуэлы Уга Чавеса і заклікалі бакі да дыпламатычнага вырашэння канфлікту. Акрамя таго, у выпадку ўзброенага канфлікту амерыканцы заявілі пра гатоўнасць аказаць ваенную падтрымку Калумбіі.
Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін у тэлефоннай размове з прэзідэнтам Венесуэлы Уга Чавесам выказаў надзею на тое, што канфлікт на поўначы Лацінскай Амерыкі будзе ўрэгуляваны палітыка-дыпламатычнымі метадамі.
Бразілія: у МЗС Бразіліі заявілі, што крызіс у адносінах Калумбіі і Эквадора неабходна ўрэгуляваць у рамках Арганізацыі амерыканскіх дзяржаў (ААД). «Цяпер неабходна ўзмацніць ААГ і надзяліць адпаведнымі паўнамоцтвамі яе генеральнага сакратара Хасэ Мігеля Інсулса, які добра ведае абедзве гэтыя краіны».