Бядрынец

Бядры́нец (Pimpinella) — род кветкавых раслін сямейства Парасонавыя (Umbelliferae).

Бядрынец
Бядрынец каменяломнікавы (Pimpinella saxifraga)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Парасонакветныя Сямейства:  Парасонавыя Падсямейства:  Apioideae Трыба:  Pimpinelleae Род:  Бядрынец
Міжнародная навуковая назва
Pimpinella L., 1753
Сінонімы
Anisum Hill Platyraphe Miq. Reutera Boiss. Similisinocarum Cauwet & Farille Spiroceratium H.Wolff Tragium Spreng. Tragoselinum Mill.
Тыпавы від
Pimpinella saxifraga L. — Бядрынец каменяломнікавы
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   29821 NCBI   40958 EOL   71007 GRIN   g:9404 IPNI   40395

Апісанне

Шмат-, двух- і аднагадовыя травяністыя расліны з прамастойным галінастым сцяблом. Лісце няпарнаперыстае, чаргаванае, ніжняе звычайна ў разетцы. Кветкі дробныя, белыя ці ружовыя, у складаных парасонах. Плод — яйкападобна-шарападобны або даўгавата-яйкападобны, часта злёгку сціснуты з бакоў, з ніткападобнымі рэбрамі.

Пашырэнне

Налічваецца каля 150 відаў. Пашыраны ў Еўропе, Азіі, Паўночнай і Паўднёвай Афрыцы і Амерыцы. На тэрыторыі Беларусі звычайна трапляецца бядрынец каменяломнікавы, які расце ў светлых лясах, на ўзлесках, каля дарог, а таксама вельмі рэдка ў хмызняках і на ўзлесках бядрынец вялікі.

Класіфікацыя

Віды

Асноўны артыкул: Віды роду Бядрынец

Паводле базы даных The Plant List, род уключае 106 відаў, статус яшчэ больш 300 відаў (на кастрычнік 2016 г.) не вызначаны. Некаторыя з іх:

• Pimpinella anisum L. — Аніс
• Pimpinella armena Schischk.
• Pimpinella major (L.) Huds. — Бядрынец вялікі
• Pimpinella puberula (DC.) Boiss.
• Pimpinella saxifraga L. — Бядрынец каменяломнікавы
• Pimpinella thellungiana H.Wolff
• Pimpinella tragium Vill.

Віды, статус якіх у базе даных The Plant List не вызначаны:

• Pimpinella affinis Ledeb.
• Pimpinella anthriscoides Boiss.
• Pimpinella aromatica M.Bieb.
• Pimpinella grossheimii Schischk.
• Pimpinella idae Takht.
• Pimpinella litvinovii Schischk.
• Pimpinella ramosa Schischk.
• Pimpinella rhodantha Boiss.
• Pimpinella turcomanica Schischk.

Віды, прызнаныя сінонімамі:

• Pimpinella peregrina L.
  • [syn. Pimpinella taurica (Ledeb.) Steud.]
• Pimpinella pseudotragium DC.
  • [syn. Pimpinella confusa Woron.]
• Pimpinella saxifraga L. — Бядрынец каменяломнікавы
  • [syn. Pimpinella dissecta Retz. — Бядрынец разразны]
• Pimpinella squamosa Karjagin
  • [syn. Pimpinella nudicaulis Trautv.]
• Pimpinella tragium subsp. lithophila (Schischk.) Tutin
  • [syn. Pimpinella lithophila Schischk.]
• Pimpinella tragium subsp. titanophila (Woronow) Tutin
  • [syn. Pimpinella titanophila Woron.]
  • [syn. Pimpinella daghestanica Schischk.]
• Pimpinella tragium Vill.
  • [syn. Pimpinella tomiophylla (Woron.) Stank.]
• Seseli korshinskyi Pimenov
  • [syn. Pimpinella korshinskyi Schischk.]
• Tongoloa silaifolia (H.Boissieu) H.Wolff
  • [syn. Pimpinella peucedanifolia Fischer ex Ledeb.]

Таксономия

Род Бядрынец уваходзіць у сямейства Парасонавыя (Apiaceae) парадку Парасонакветныя (Apiales).

яшчэ 8 сямействаў (па Сістэме APG II)

каля 150 відаў

парадак Парасонакветныя

род Бядрынец

адзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя

сямейства Парасонавыя

яшчэ 44 парадкі кветкавых раслін (па Сістэме APG II)

яшчэ больш 300 родаў

Выкарыстанне

Лекавыя, харчовыя, меданосныя і кармавыя расліны. Карані і насенне маюць эфірны алей, дубільныя рэчывы, сапаніны, гліказід пімпінелін.

Літаратура

• Бядрынец // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
• Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред М. С. Гиляров. Ред. колл. А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др.. — 2-е изд. исправл. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 51. — 864 с. — 150 000 экз. — ISBN 5-85270-002-9. (руск.)