Васіль Васілевіч Барысенка
Васіль Васільевіч Барысенка (25 красавіка 1904, Барысаў, Мінская губерня — 26 ліпеня 1984, Мінск) — беларускі савецкі літаратуразнаўца, крытык, педагог. Акадэмік АН БССР (1969; член-карэспандэнт з 1957), доктар філалагічных навук, прафесар. Заслужаны дзеяч навукі Беларускай ССР (1974).
| Васіль Васілевіч Барысенка | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 25 красавіка 1904 ці 1904[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 26 ліпеня 1984 ці 1984[1] |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | літаратуразнавец, літаратурны крытык |
| Навуковая сфера | літаратуразнаўства, Беларусістыка |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | доктар філалагічных навук |
| Навуковае званне | акадэмік АН БССР, прафесар |
| Альма-матар |
|
| Партыя | |
| Член у | |
| Прэміі | |
| Узнагароды | |
Біяграфія
правіцьНарадзіўся 25 красавіка 1904 года ў Барысаве Мінскай губерні ў сям’і чыгуначніка.
Працоўны шлях пачаў чорнарабочым на чыгунцы. У 1924 годзе скончыў Барысаўскі педагагічны тэхнікум. Два гады працаваў настаўнікам у пачатковай школе.
У 1929 годзе скончыў літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Вучыўся ў аспірантуры пры Акадэміі навук Беларускай ССР (1929—1932).
Член Саюза пісьменнікаў СССР і Беларусі з 1937 года[2].
У 1931—1941 і ў 1946—1966 гадах працаваў у Мінскім педагагічным інстытуце. З 1932 года працаваў дэканам літаратурнага факультэта Мінскага педагагічнага інстытута. Адначасова старшы навуковы супрацоўнік, у 1937—1941 гады — дырэктар Інстытута літаратуры і мовы Акадэміі навук Беларускай ССР[2].
У час вайны служыў у дзеючай арміі ў якасці карэспандэнта армейскай газеты.
У 1946—1973 гады — дырэктар, з 1973 года — старшы навуковы супрацоўнік-кансультант Інстытута літаратуры імя Янкі Купалы Акадэміі навук Беларускай ССР[3].
Памёр 26 ліпеня 1984 года ў Мінску. Пахаваны на Усходніх могілках Мінска[4].
Навуковая дзейнасць
правіцьВывучаў пытанні тэорыі і гісторыі беларускай літаратуры, праблемы тэксталогіі беларускай літаратуры, выступаў як літаратурны крытык, даследаваў творчасць Ф. Багушэвіча, Я. Купалы, Я. Коласа, З. Бядулі, В. Дуніна-Марцінкевіча, П. Труса, Т. Шаўчэнкі[2].
Выступаў у друку з крытычнымі і літаратуразнаўчымі артыкуламі з 1932 года.
Аўтар артыкулаў «Т. Р. Шаўчэнка і беларуская літаратура», «Шаўчэнкаўскія матывы ў творчасці Янкі Купалы» (абедзве — 1939), «Тарас Шаўчэнка і Янка Купала» (1940), «Тарас Шаўчэнка» (1962) і іншыя.
Ад Інстытуту літаратуры імя Янкі Купалы АН БССР выступаў з вітальнай прамовай на юбілейнай 10-й навуковай Шаўчэнкаўскай канферэнцыі (1961).
Бібліяграфія
правіцьАўтар больш за 70 навуковых і навукова-метадычных публікацый, у тым ліку 2 манаграфій:
- Барысенка, В. В. Францішак Багушэвіч і праблема рэалізма ў беларускай літаратуры XIX стагоддзя / В. В. Барысенка. — Мінск : Выдавецтва Акадэміі навук БССР, 1957. — 365 с.
- Барысенка, В. В. Роля рускай класічнай літаратуры ў развіцці рэалізму беларускай літаратуры пачатку XX ст. / В. В. Барысенка, В. У. Івашын. — Мінск : Выдавецтва Акадэміі навук БССР, 1963. — 36 с.
Адзін з аўтараў «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» (1969), «Истории белорусской дооктябрьской литературы» (1977), складальнікаў зборнікаў «Беларуская дакастрычніцкая проза» (1965), «Беларуская дакастрычніцкая паэзія» (1967), а таксама навуковых дапаможнікаў (суаўтар В. У. Івашын) для 8 класа «Беларуская літаратура» (1959—1978, 19 выданняў), хрэстаматыі для 10 класа «Родная літаратура» (14-е выд., 1961)[2].
Адзін з укладальнікаў і рэдактараў навукова каментаваных акадэмічных выданняў збору твораў класікаў беларускай літаратуры — В. Дуніна-Марцінкевіча, Ф. Багушэвіча, Я. Купалы, Я. Коласа, З. Бядулі, М. Багдановіча, К. Чорнага.
Узнагароды
правіць- ордэн Айчыннай вайны II ступені (1944),
- ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1949),
- ордэны Чырвонай Зоркі (1944, 1945),
- медалі,
- тры ганаровыя граматы Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР.
- Літаратурная прэмія імя Якуба Коласа (1980)[2] за ўдзел у працы над 2-томным даследаваннем «История белорусской дооктябрьской литературы» і «История белорусской советской литературы» (1977).
Зноскі
- ↑ а б Deutsche Nationalbibliothek Record #135797446 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 16 жніўня 2024.
- ↑ а б в г д Борисенко Василий Васильевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 74. — 737 с.
- ↑ Васіль Барысенка // Беларускія пісьменнікі (1917—1990) : Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі; нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — С. 49—50.
- ↑ Аблажэй — Брыль – Белліт (14 ліпеня 2023). Праверана 20 ліпеня 2024.
Літаратура
правіць- Барысенка Васіль Васілевіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 76. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Івашын В. У. Васіль Васільевіч Барысенка : Да 100-годдзя з дня нараджэння / В. У. Івашын // Известия Национальной академии наук Беларуси. Серия гуманитарных наук. — № 2. — 2004. — C. 124—125.
- Мальдзіс А. І. Асэнсаванні / А. Мальдзіс // Наш час. — № 9 (14). — 2003.
Спасылкі
правіць- Васіль Васілевіч Барысенка ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі
- Акадэмік Барысенка Васіль Васільевіч (руск.)