Дональд Францішак Туск (польск.: Donald Franciszek Tusk; нар. 22 красавіка 1957, Гданьск) — польскі дзяржаўны дзеяч, прэм’ер-міністр Польшчы (2007—2014, з 2023).

Дональд Туск
польск.: Donald Tusk
Прэм’ер-міністр Польшчы
16 лістапада 2007 — 22 верасня 2014
Папярэднік Яраслаў Качыньскі
Пераемнік Эва Копач
Старшыня Еўрапейскага савета
1 снежня 2014 — 1 снежня 2019
Папярэднік Херман ван Рампёй
Пераемнік Шарль Мішэль
дэпутат Сойма Польшчы[d]
25 лістапада 1991 — 31 мая 1993
Міністр унутранных спраў і адміністрацыі Польшчы[d]
13 кастрычніка 2009 — 14 кастрычніка 2009
Папярэднік Гжэгаж Схятына
Пераемнік Ежы Мілер[d]
дэпутат Сойма Польшчы[d]
19 кастрычніка 2001 — 22 верасня 2014
сенатар Польшчы[d]
20 кастрычніка 1997 — 18 кастрычніка 2001
Deputy Marshal of the Sejm of the Republic of Poland[d]
19 кастрычніка 2001 — 18 кастрычніка 2005
Deputy Marshal of the Senate of the Republic of Poland[d]
20 кастрычніка 1997 — 18 кастрычніка 2001
старшыня
1 снежня 2019 — 31 мая 2022
Папярэднік Joseph Daul[d]
Пераемнік Manfred Weber[d]
Прэм’ер-міністр Польшчы
з 13 снежня 2023
Папярэднік Матэвуш Маравецкі
дэпутат Сойма Польшчы[d]
25 лістапада 1991 — 31 мая 1993
Нараджэнне 22 красавіка 1957(1957-04-22)[1][2][…] (67 гадоў)
Імя пры нараджэнні польск.: Donald Franciszek Tusk
Бацька Дональд Туск[d]
Маці Эва Туск[d]
Жонка Małgorzata Tusk[d][3]
Дзеці Міхал Туск[d] і Katarzyna Tusk[d]
Веравызнанне каталіцтва[5]
Партыя
Член у
Адукацыя
Аўтограф Выява аўтографа
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Нарадзіўся ў Гданьску, скончыў гістарычны факультэт Гданьскага ўніверсітэта. У 1990-я гады быў удзельнікам партыі Ліберальна-дэмакратычны кангрэс. У 1997 годзе абраны ў Сейм. З 2001 года Туск стаў лідарам партыі «Грамадзянская платформа» як адзін з яе заснавальнікаў. У 2005 годзе ўдзельнічаў у прэзідэнцкіх выбарах. Перамог у першым туры з 36,3 % галасоў[7], аднак у другім туры саступіў Леху Качыньскаму, які атрымаў 54,04 % галасоў[8].

16 лістапада 2007 годзе пасля перамогі яго партыі на парламенцкіх выбарах стаў прэм’ер-міністрам Польшчы[9]. Пакінуў пасаду да 22 верасня 2014 года.

30 жніўня 2014 года Дональд Туск абраны прэзідэнтам Рады ЕС[10][11].

11 снежня 2023 года зноў абраны прэм’ер-міністрам Польшчы.

Дональд Туск і Беларусь

правіць

Дональд Туск наведваў Беларусь 1 жніўня 2005 года, калі выконваў функцыі віцэ-маршалка польскага Сейма. Візіт быў звязаны з канфліктам вакол Саюза палякаў на Беларусі, дзе ў 2005 годзе здарыўся раскол. Туск прыехаў падтрымаць тую частку арганізацыі, якая згуртавалася вакол новаабранай старшыні Анжалікі Борыс[12][13]. Папярэдні кіраўнік Саюза Тадэвуш Кручкоўскі, які падтрымліваў лаяльную да беларускіх уладаў частку Саюза, крытычна паставіўся да прыезду Дональда Туска ў Гродна.

Тады ж было зроблена фота, на якім быццам бы гродзенскія палякі стаяць перад Тускам на каленях. Фота з 2015 года пачала выкарыстоўваць у сваіх патрэбах расійская прапаганда, выдаючы гродзенцаў за ўкраінцаў. Насамрэч, гродзенская польская меншасць не станавілася на калені перад Тускам. Сталыя жанчыны маліліся на каленях каля сядзібы Саюзу палякаў, якую заняў АМАП, а Дональд Туск проста прайшоў побач, патрапіўшы ў аб’ектывы фатографаў[14].

У 2007 годзе Дональд Туск зноў хацеў прыехаць у Беларусь, але яго машыну не прапусцілі праз мяжу. КДБ Беларусі зрабіў тады заяву, што Туск ведаў аб сваім статусе нон-грата, але наўмысна пайшоў на скандал, каб павысіць папулярнасць сваёй партыі перад выбарамі[15].

Аднак на часы першага прэм’ерства Туска выпаў таксама перыяд адлігі ў адносінах Захаду з Беларуссю. У 2009 годзе стартавала ініцыятыва Усходняе партнёрства, у склад удзельнікаў якой увайшла і Беларусь. Аднак канфлікт вакол Саюза палякаў на Беларусі, які не спыніўся, і парушэнні правоў чалавека ў час прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі ў 2010 годзе, сталі прычынай рэзкай крытыкі беларускага рэжыму з боку Туска.

У 2020 годзе Дональд Туск адкрыта падтрымаў пратэсты ў Беларусі і прапанаваў высунуць Святлану Ціханоўскую і Сяргея Ціханоўскага на Нобелеўскую прэмію міру[16].

Зноскі

правіць
  1. Donald Franciszek Tusk // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Donald Tusk // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. а б Catalog of the German National Library Праверана 18 лютага 2024.
  4. https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/13703 Праверана 1 сакавіка 2024.
  5. Sensacyjne, ciche, tradycyjne - polityczne śluby ostatnich lat Праверана 18 кастрычніка 2020.
  6. https://www.workwithdata.com/person/donald-tusk-1957 Праверана 2 кастрычніка 2024.
  7. Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 2005 — Wyniki pierwszej tury (польск.). pkw.gov.pl. Праверана 8 лістапада 2014.
  8. Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 2005 — Wyniki ponownego głosowania (польск.). pkw.gov.pl. Праверана 8 лістапада 2014.
  9. Cahoon, Ben. Poland (англ.). worldstatesmen.org. Праверана 8 лістапада 2014.
  10. Дональд Туск абраны старшынёй Еўрапейскай Рады . charter97.org (30 жніўня 2014). Праверана 8 лістапада 2014.
  11. Председателем Евросовета избран премьер-министр Польши Дональд Туск (руск.). ITAR-TASS (30 жніўня 2014). Праверана 8 лістапада 2014.
  12. S.A, Wirtualna Polska Media. Tusk w Grodnie: Polska z wami! (польск.). wiadomosci.wp.pl (1 жніўня 2005). Праверана 10 лютага 2024.
  13. Новік, Ірына. Анжаліка Борыс: "Я дамаўляюся на парытэтах. Інакш - не саступлю" . Hrodna.life (25 верасня 2019). Праверана 10 лютага 2024.
  14. Гродзенкі сталі на калені перад Тускам? Гісторыя аднаго фота і двух фэйкаў . Hrodna.life (18 снежня 2023). Праверана 10 лютага 2024.
  15. Туск і гродзенцы на каленях: расійская прапаганда выкарыстоўвае ФОТА 18-гадовай даўніны, каб абразіць Украіну . Наша Ніва. Праверана 10 лютага 2024.
  16. MOST. Что Туск говорил о Беларуси и что в Беларуси говорили о нём . MOST Media (12 снежня 2023). Праверана 10 лютага 2024.

Спасылкі

правіць
 
У Вікіцытатніку ёсць старонка па тэме Дональд Туск