Вікіпедыя

Канстанцін Апалонавіч Савіцкі

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Савіцкі.

Канстанцін Апало́навіч Савіцкі (25 мая (6 чэрвеня) 1844, Таганрог, Таганрогскае гораданачальніцтва, Зямля Войска Данскога, Расійская імперыя — 31 студзеня (13 лютага) 1905, Пенза, Расійская імперыя) — рускі жанравы жывапісец, акадэмік, правадзейны член Імператарскай Акадэміі мастацтваў[1], член Таварыства перасоўных мастацкіх выставак[8], педагог, першы дырэктар Пензенскага мастацкага вучылішча  (руск.) (бел. імя М. Д. Селівёрстава  (руск.) (бел.[Кам. 2][1][2].

Канстанцін Апалонавіч Савіцкі
руск.: Константин Савицкий
Фатаграфія
Правадзейны член Імператарскай Акадэміі Майстэрстваў К. А. Савіцкі. Фатаграфія.
Дата нараджэння 6 чэрвеня 1844(1844-06-06)[3][4][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 13 лютага 1905(1905-02-13)[6][7][…] (60 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Паходжанне дваранін[Кам. 1]
Падданства  Расійская імперыя
Грамадзянства
Род дзейнасці мастак, ілюстратар, дырэктар школы
Жанр жанравы жывапіс
Вучоба Імператарская Акадэмія мастацтваў
Мастацкі кірунак крытычны рэалізм
Вядомыя працы «Рамонтныя працы на чыгунцы  (руск.) (бел.»
Уплыў Гімназія № 2 імя А. П. Чэхава[d]
Уплыў на Г. М. Гарэлаў  (руск.) (бел., Г. К. Савіцкі  (руск.) (бел., К. Ф. Юон  (руск.) (бел.[2]
Прэміі стыпендыят Імператара Аляксандра II[1]
Узнагароды

медалі Імператорскай Акадэміі мастацтваў:

  • тры малыя срэбраныя (1868);
  • дзве вялікія срэбраныя (1869, 1870);
  • срэбная заахвочвальная (1870) за карціны «Наведванне хворага сына» і «Часавы ля парахавога склепа»;
  • малая залатая (1871) за карціну «Каін і Авель»[1]
Званні акадэмік, правадзейны член Імператарскай Акадэміі мастацтваў.
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Бацька савецкага жывапісца, акадэміка Акадэміі мастацтваў СССР Г. К. Савіцкага  (руск.) (бел..

Біяграфія правіць

 
«На вайну», (1888), палатно, алей — Дзяржаўны Рускі музей.

Нарадзіўся ў Таганрозе ў сям’і ваеннага лекара[9]. Рана страціўшы бацькоў, быў аддадзены сваякамі на выхаванне ў прыватны пансіён  (руск.) (бел. пры Ліфляндскай дваранскай гімназіі ў мястэчку Біркенруэ Вендзенскага павета  (руск.) (бел. Ліфляндскай губерні[10], пасля заканчэння якога ў 1862 годзе, К. А. Савіцкі паступіў у Імператарскую Акадэмію мастацтваў у клас гістарычнага жывапісу. Вучыўся ў прафесараў Ф. А. Бруні, А. Т. Маркава  (руск.) (бел. і П. П. Чысцякова.

За час вучобы ў Акадэміі ўзнагароджаны сям’ю медалямі: у 1868 тры малыя сярэбраныя за карціну «Катрыншчык», у 1869 вялікая сярэбраная за эскіз «Распяцце Хрыста», ў 1870 вялікая сярэбраная і вялікая заахвочвальная за карціны «Наведванне хворага сына» і «Часавы ля парахавога склепа». У 1871 годзе за праграму «Каін і Авель» узнагароджаны малой залатым медалём, пасля чаго адпраўлены Акадэміяй за мяжу, дзе па 1874 атрымліваў стыпендыю Імператара Аляксандра II[1][11]. Пасля наведвання мастацкіх акадэмій Дрэздэна і Дзюсельдорфа, жыў і працаваў у Парыжы, захапляўся гравюрай па метале.

З 1872 экспанент, з 1878 года — член Таварыства перасоўных мастацкіх выставак[8]. У 1878 выстаўляўся на Сусветнай выстаўцы ў Парыжы, у 1882 на Усерасійскай Мастацкая-прамысловай выстаўцы ў Маскве  (руск.) (бел.[11].

Пасля трагічнай гібелі жонкі ў лютым 1875 года[Кам. 3], вярнуўся ў Расію, пасяліўшыся ў Дынабургу, дзе мастак стварыў некалькі сваіх самых значных твораў[12][13]: «Сустрэча іконы» (1878), «На вайну» (1880)[Кам. 4].

Педагагічная дзейнасць правіць

 
Пензенскае мастацкае вучылішча імя М. Д. Сялівёрстава.

З 1883 па 1889 годы К. А. Савіцкі жыў у Санкт-Пецярбургу і выкладаў у Цэнтральным вучылішчы тэхнічнага малявання барона А. Л. Штыгліца  (руск.) (бел.[14]. У 1891 пераехаў у Маскву выкладчыкам у Маскоўскае вучылішча жывапісу, скульптуры і дойлідства. З 1894 кіраваў у Вучылішчы натурным класам. З 1895 — правадзейны член Імператарскай Акадэміі мастацтваў, у 1897 годзе «за вядомасць на мастацкай ніве» К. А. Савіцкаму прысвоена званне акадэміка жывапісу[1].

Паводле завяшчання застрэленага ў 1890 годзе ў Парыжы польскім сацыялістам Жыгімонтам Падлеўскім[15], генерал-лейтэнанта М. Д. Сялівёрстава  (руск.) (бел.[Кам. 5], ва ўласнасць гарадской казны горада Пензы перайшлі 300 тысяч рублёў і калекцыя сабраных генералам кніг і карцін з умовай арганізацыі ў Пензе мастацкай школы, якая павінна была насіць імя спадчынадаўца[16].

Першым дырэктарам зноў пабудаванай Пензенскай карціннай галерэі і Пензенскага мастацкага вучылішча імя М. Д. Сялівёрстава, якія паступілі ў вядзенне Імператарскім Акадэміі мастацтваў і Міністэрства Імператарскага Двара ў 1898 годзе, быў прызначаны акадэмік жывапісу К. А. Савіцкі[1]. Мастаком была распрацавана ўласная праграма навучання, унесены змены ў планіроўку будынка, лепшыя выпускнікі Вучылішча залічваліся без экзаменаў у Імператарскую Акадэмію мастацтваў.

К. А. Савіцкі ўзначальваў Вучылішча да моманту сваёй смерці[Кам. 6]. Пахаваны на Мітрафанаўскіх могілках[17] у Пензе[Кам. 7].

Галерэя правіць

Каментарыі правіць

  1. ↑ Бацька мастака меў стацкі чын надворнага саветніка[1].
  2. ↑ з 1955 года вучылішча імя К. А. Савіцкага.
  3. ↑ Першая жонка мастака Савіцкая Кацярына Іванаўна, народжаная Мітрохіна (1838—1875) скончыла жыццё самагубствам у Парыжы[12].
  4. ↑ Першы варыянт карціны[11], пасля разрэзаны мастаком на часткі.
  5. ↑ Губернатар Пензенскай губерні з 1867 па 1872 год.
  6. ↑ Памёр у службовай кватэры пры Вучылішчы ад паралічу сэрца[17].
  7. ↑ Ад другога шлюбу ў 1886 годзе з Савіцкай Валерыяй Іпалітаўнай[18], народжанай Дзюмулен (1867—1950), у К. А. Савіцкага было сямёра дзяцей[17].

Зноскі

  1. ↑ а б в г д е ё ж Кондаков С. Н. Савицкiй, Константинъ Аполлоновичъ // Список русских художников. К юбилейному справочнику Императорской Академии Художеств. = Списокъ русскихъ художниковъ. Къ юбилейному справочнику Императорской Академiи Художествъ.. — Санкт-Петербург: Товарищество Р. Голике и А. Вильборг, 1915. — Т. II. — С. 173. — 459 с.
  2. ↑ а б Савицкий, Константин Аполлонович // Большая Советская Энциклопедия (В 30 томах). / Гл. ред. А. М. Прохоров. — Изд. 3-е. — М.: «Советская Энциклопедия», 1975. — Т. 22: «Ремень — Сафи». — С. 483. — 628 с. — 630 000 экз. Архівавана 28 красавіка 2005.
  3. ↑ https://rkd.nl/explore/artists/69922 Праверана 22 жніўня 2017.
  4. ↑ Konstantin Apollonovich Savitsky // RKDartists Праверана 9 кастрычніка 2017.
  5. ↑ а б Савицкий Константин Аполлонович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  6. ↑ Konstantin Apollonovich Savitsky
  7. ↑ Konstantin Apollonowitsch Sawizki // Brockhaus Enzyklopädie / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  8. ↑ а б Рогинская Ф. Г. Список членов Товарищества передвижных художественных выставок // Товарищество передвижных художественных выставок. — М.: Искусство, 1989. — 429 с. — 30 000 экз. — ISBN 5-87685-054-3.
  9. ↑ Киричек М. С. Родился на Франковке, точнее, на Бароновке…(руск.) // «Таганрогская правда» : газета. — Таганрог: МУП «Редакция газеты „Таганрогская правда“», 1995. — В. от 11 февраля. — С. 7.
  10. ↑ Алексеев В. Константин Савицкий «Крутой спуск»(руск.) // http://krugozor.org/.
  11. ↑ а б в Булгаков Ф. И. Савицкiй, Константинъ Аполлоновичъ // Наши художники. Живописцы, скульпторы, мозаичисты, гравёры и медальеры на Академических выставках последнего 25-тилетия.. — СПб.: Типография А. С. Суворина, 1890. — Т. II (Л — Я). — С. 136. — 298 с.
  12. ↑ а б Веретенников В. Художник Савицкий в Динабурге(руск.) // ХРОНОС – всемирная история в интернете : портал.
  13. ↑ Дементьева Оксана Константин Савицкий: «Некрасов в живописи»(руск.) // «Час» : газета. — Рига: 2010. — В. от 4 июня. — ISSN 1407-6640.
  14. ↑ Иванчикова О. А., Сазонов В. П. Савицкий, Константин Аполлонович // Пензенская энцыклапедыя / Гл. ред. К. Д. Вишневский.. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2001. — 759 с. — ISBN 5-85270-234-X. Архівавана 2 лістапада 2012.
  15. ↑ Колпакиди А. И., Серяков М. Л. Селивёрстов Николай Дмитриевич (1830 г., Симбирская губ. - 17 октября 1890 г., Париж). // Щит и меч. Руководители органов государственной безопасности московской Руси, Российской империи, Советского Союза и Российской Федерации. Энциклопедический справочник.. — М., СПб.: «Олма-пресс», «Нева», 2002. — 736 с. — ISBN 5765414974.
  16. ↑ Фатыхова А., Шишлов С. К 100-летию Пензенской областной картинной галереи.(руск.) // Пензенский временник любителей старины : журнал. — Пенза: 1992. — № 4. — С. 31-32.
  17. ↑ а б в Димаков Д. Венок Савицкому(руск.) // Пензенский временник любителей старины : журнал. — Пенза: 1992. — № 4. — С. 24-26.
  18. ↑ Грандковский Н. К. и Коровин П. И. Коллективное заявление в Московское общество любителей художеств о назначении пенсии Савицкой Валерии Ипполитовне, жене Савицкого Константина Апполоновича. — РДАЛМ. — Ф. 660. Оп. 1. Ед. хр. 1251. 3 л. Архівавана 24 верасня 2015.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Канстанцін_Апалонавіч_Савіцкі&oldid=4557803"