Таганрог
Таганро́г[2] (руск.: Таганрог) — горад (з 1775 года) у Расіі, у Растоўскай вобласці, марскі порт. Насельніцтва 264,4 тыс. чалавек (2007). Заснаваны ў 1698 годзе.
Горад
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
Геаграфія
правіцьГорад размешчаны на беразе Азоўскага мора ў Таганрогскім заліве на паўднёва-ўсходняй частцы Міускага паўвострава. Старая частка горада размешчана на мысу Тагані Рог. Горад размешчаны на раўніннай, хвалепадобнай мясцовасці, узвышаючыся над узроўнем мора на вышыню прыкладна да 75 м. У чарце горада працякаюць два ручаі: у раёне гаю Дубкі па балцы Вялікая Чарапаха і па балцы Малая Чарапаха.
Клімат сухі, умерана-кантынентальны з лішкам цяпла і адносным недахопам вільгаці. Сярэднегадавая тэмпература паветра — +9 °C. Максімальныя тэмпературы ліпеня − да +35−40 °C, мінімальныя тэмпературы студзеня − да −30 °C. Характэрныя моцныя вятры, часам яны суправаджаюцца нагонной хваляй, якая прыводзіць да падмывання берага і апоўзняў.
Насельніцтва
правіць
|
Эканоміка
правіцьТаганрог — важны прамысловы цэнтр Поўдня Расіі. Буйнейшае прадпрыемства — Таганрогскі металургічны завод: вытворчасць сталі, сталёвых труб для нафтавай і газавай прамысловасці, тавараў народнага спажывання. У горадзе развітая машынабудаўнічая прамысловасць: заводы «Чырвоны кацельшчык» (вытворчасць кацельнага абсталявання для электрастанцый), «Прэсмаш» (кавальна-прэсавае абсталяванне), «Вібрапрыбор», камбайнавы (выпуск збожжаўборачных камбайнаў), гандлёвага абсталявання, электратэрмічнага абсталявання, «Прыбой», суднарамонтны, «ТАГАЗ» (зборка легкавых і камерцыйных аўтамабіляў маркі Hyundai) і г. д. Ёсць шэраг прадпрыемстваў абароннай прамысловасці.
Таксама ёсць шэраг прадпрыемстваў хімічнай (заводы — «Тэрмапласт», лакафарбавы), лёгкай (гарбарня і іншыя) і харчовай (рыбны, мясны, кандытарскі, мукамольна-крупяны заводы) прамысловасці. У Таганрогу знаходзіцца штаб-кватэра аднаго з вядучых экспарцёраў збожжа, аграпрамысловай кампаніі «Югтранзитсервис».
Славутасці
правіць- Аптэка Ідэльсона
- Архірэйскі дом
- Домік Чэхава
- Дамы Варвацы
- Дом Багдасарава
- Дом з кулямі
- Дом Лабанава
- Дом Лакіера
- Дом Лакіераў
- Дом Ласкіна
- Дом Лукіных
- Дом Намікоса
- Дом Папкова
- Дом Перэсціяні
- Дом Петруцы
- Дом Рафаіловіча
- Дом Сінодзі-Папова
- Дом Сімановіча
- Дом Сіроціных
- Дом Скамарангі
- Дом Случэнкі
- Дом Сфаэла
- Дом Цысарэнкі
- Дом Шыманоўскага
- Літаратурны музей А. П. Чэхава
- Лютэранская царква
- Музей «Горадабудаўніцтва і побыт г. Таганрога»
- Падземныя хады
- Помнік «У памяць аб рэвалюцыі 1905 года»
- Помнік А. П. Чэхаву
- Пятроўскія казармы
- Таганрогскі паштамт
- Скульптурная кампазіцыя «Чалавек у футляры»
- Чэхаўская набярэжная
Вядомыя асобы
правіць- Мікалай Аляксеевіч Багараз (1874—1952) — расійскі хірург.
- Барыс Мікалаевіч Назаранка (1918—2000) — беларускі архітэктар.
- Кузьма Мікітавіч Галіцкі (1897—1973) — савецкі военачальнік, Герой Савецкага Саюза, генерал арміі.
- Васіль Андрэевіч Залатароў (1872—1964) — рускі і беларускі кампазітар і педагог.
- Фаіна Георгіеўна Ранеўская (1896—1984), савецкая актрыса тэатра і кіно.
- Канстанцін Апалонавіч Савіцкі (1844—1905) — рускі жанравы жывапісец, акадэмік.
- Міхаіл Ісаевіч Таніч (1923—2008) — савецкі і расійскі паэт-песеннік.
- Міхаіл Аляксандравіч Чалісаў (1898—1973) — вучоны-псіхіятр.
- Антон Паўлавіч Чэхаў (1860—1904) — расійскі пісьменнік, драматург, урач.
- Ігар Аляксандравіч Міхайлапула (нар. 1938) — беларускі хімік.
- Юрый Васільевіч Глазкоў (1930—2007) — фізік-оптык, доктар фізіка-матэматычных навук (1982), прафесар (1982).
Гарады-пабрацімы
правіцьГл. таксама
правіцьЗноскі
правіць- ↑ а б Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года — М.: Росстат, 2024.
- ↑ БелЭн 2002.
- ↑ а б в г д е ё ж з і к http://www.MojGorod.ru/rostovsk_obl/taganrog/index.html
- ↑ а б http://www.gks.ru/free_doc/doc_2011/year/year2011.rar
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/vov_svod.pdf
- ↑ https://istmat.org/files/uploads/17165/narhoz_sssr_1956_svodnyy.pdf — М.: Государственное статистическое издательство, 1956.
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php — Демоскоп Weekly.
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php — Демоскоп Weekly.
- ↑ Российский статистический ежегодник, 1998 год
- ↑ а б в г д е http://istmat.info/files/uploads/18276/stat._ezh._rf_1994_demografiya.pdf
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php — Демоскоп Weekly.
- ↑ Народное хозяйство СССР 1922-1982 (Юбилейный статистический ежегодник)
- ↑ а б в г д http://istmat.info/files/uploads/21317/nx_5.pdf
- ↑ http://alcdata.narod.ru/USSR_70_1987 — М.: ЦСУ РСФСР. — 766 с.
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php
- ↑ Российский статистический ежегодник. 2002. — М.: Госкомстат России, 2002. — 690 с. — ISBN 5-89476-123-9]
- ↑ https://istmat.org/files/uploads/45329/4naselenie.pdf
- ↑ https://istmat.org/files/uploads/45390/07naselenie.pdf
- ↑ http://istmat.info/files/uploads/45859/07_naselenie.pdf
- ↑ http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls
- ↑ http://istmat.info/files/uploads/46358/r_05.doc
- ↑ http://www.gks.ru/doc_2005/year05.zip
- ↑ http://www.gks.ru/doc_2006/year06.zip
- ↑ http://www.gks.ru/doc_2007/year07.zip
- ↑ http://www.gks.ru/doc_2008/year08.zip
- ↑ http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls
- ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2010 года. Том 1. Численность и размещение населения Ростовской области]
- ↑ Ростовская область. Оценка численности населения на 1 января 2009-2015 гг.
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов — Росстат, 2013. — 528 с.
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar — 2018.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — М.: Росстат, 2017.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — М.: Росстат, 2018.
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar
- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx
- ↑ Αδελφοποιήσεις Праверана 30 жніўня 2018.
Літаратура
правіць- Таганро́г // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 374. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Таганро́г // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 165—166. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
- Таганро́г // Географические названия Росии: Топонимический словарь: более 4000 единиц / Е. М. Поспелов. — М.: АСТ; Астрель, 2008. — С. 428. — 523 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-5-17-054966-5 (Аст), ISBN 978-5-271-20728-0 (Астрель). (руск.)
- Таганро́г // Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. — 2-е изд., исправл. и дополн. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 464. — 592 с. — 210 000 экз. — ISBN 5-85270-057-6.
- Таганро́г // Географические названия мира: Топонимический словарь: Ок. 5000 единиц (руск.) / Е. М. Поспелов; Отв. ред. P. A. Агеева. — 2-е изд., стереотип.. — М.: Русские словари: ООО «Издательство Астрель»: ООО «Издательство ACT», 2002. — С. 406. — 512 с. — ISBN 5-17-001389-2 (ООО «Издательство ACT»), ISBN 5-271-00446-5 (ООО «Издательство Астрель»), ISBN 5-93259-014-9 (Издательство «Русские словари»).
Спасылкі
правіць- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Таганрог