Каралеўства остготаў
Каралеўства остготаў (гот. Ostrogutans þiudangardi) — нетрывалае познеантычнае раннефеадальнае дзяржаўнае ўтварэнне, створанае падчас захопаў рымскай тэрыторыі адным з германскіх плямёнаў — остготамі. Сталіцай дзяржавы (як і ў эпоху позняй Заходняй Рымскай імперыі) заставалася Равена. Каралеўства остготаў праіснавала з 489 па 553 гады, калі ўся тэрыторыя каралеўства вярнулася ў склад Усходняй Рымскай імперыі. У склад каралеўства ўваходзілі Італія, Сіцылія, Перадальпійскія вобласці, Далмацыя і Праванс (з 510 года).
| Каралеўства | |||||
| Каралеўства остготаў Каралеўства Італія | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ostrogutans þiudangardi Regnum Italiae | |||||
|
|||||
 |
|||||
|
|
|||||
| Сталіца |
Равена (з 493 па 540) Павія (з 540 па 555) |
||||
| Найбуйнейшыя гарады | Рым | ||||
| Мова(ы) | Лацінская, гоцкая | ||||
| Афіцыйная мова | лацінская мова і Гоцкая мова | ||||
| Рэлігія | Арыянства (сярод готаў), Халкідонскае хрысціянства (сярод рымлян) | ||||
| Форма кіравання | манархія | ||||
| Дынастыя | Амалы | ||||
| Каралі | |||||
| • 489-555 | Спіс каралёў остготаў | ||||
| Гісторыя | |||||
| • 493 | Заваяванне Італіі остготамі | ||||
| • 535 | Пачатак візантыйска-гоцкіх войнаў | ||||
| • 553 | Заваяванне Італіі Візантыяй | ||||
Прад гісторыя правіць
Остготы — гэта ўсходняя галіна племя готаў. Яны аселі і ўсталявалі сваю ўладу ў правінцыі Дакія, але ў канцы IV стагоддзі патрапілі пад панаванне гунаў, пры гэтым захаваўшы сваю палітычную арганізацыю. Пасля смерці Атылы пачаўся распад дзяржавы гунаў, остготы здабылі незалежнасць. Пры імператары Маркіяне велізарная колькасць остготаў пасялілася ў правінцыі Панонія на правах федэратаў. Але з-за таго, што імператар Усходняй Рымскай імперыі Леў I Макела не плаціў жалаванне остготам, апошнія напалі і разарылі правінцыю Ілірыю і заключылі саюзы з Гензерыхам для нападу на Візантыю. У 461 годзе паміж остготамі і Ўсходняй Рымскай імперыяй быў заключаны мір, у выніку якога Тэадорых Амал, сын Тэадэміра Амала, быў пасланы закладнікам у Канстанцінопаль, дзе атрымаў рымскую адукацыю. Пасля гэтага на працягу некалькіх гадоў мноства готаў служылі Рымскай імперыі і мелі моцны ваенны і палітычны ўплыў.
Да сярэдзіны V стагоддзя Заходняя Рымская імперыя і яе каштоўнасці перажывалі моцны заняпад. У 476 годзе адбылося замяшчэнне ўлады апошняга раманскага імператара Ромула, замененага Адаакрам.
Каралеўства Адаакра правіць
У 476 годзе Адаакр, германскі magister militum, зрынуў рымскага імператара Ромула Аўгуста і абвясціў сябе Rex Italiae (Цар Італіі). У 477 годзе Флавій Зянон прызнаў Адаакра патрыцыем і рымскім намеснікам. Адаакр захаваў рымскую адміністрацыйную сістэму, актыўна супрацоўнічаў з рымскім Сенатам. У 477 годзе яму ўдалося выгнаць вандалаў з Сіцыліі, а ў 480 годзе, пасля смерці Юлія Непата, заваяваць Далмацыю.
Заваяванне Італіі готамі правіць
У 488 годзе імператар Зянон абвінаваціў Адаакра ў падтрымцы мяцежніка Іла і заключыў пагадненне з Тэадорыхам. Паводле дагавора, Тэадорых, у выпадку перамогі над Адаакрам, станавіўся кіраўніком Італіі ў якасці прадстаўніка імператара.
Увосень 488 года Тэадорых са сваімі людзьмі (іх колькасць ацэньваецца прыблізна ў 100 тысяч чалавек) выступіў з Мёзіі, прайшоў праз Далмацыю і ў канцы жніўня 489 года перайшоў Альпы і ўступіў у Італію. Першае сутыкненне з арміяй Адаакра адбылося ля ракі Ізонца 28 жніўня. Адаакр быў разбіты і адступіў да Вероны, дзе праз месяц адбылася новая бітва, якая скончылася перамогай Тэадорыха. Адаакр бег у сваю сталіцу Равену, а большая частка яго арміі здалася готам.
У 490 годзе Адаакр пачаў новую кампанію супраць Тэадорыха. Яму ўдалося ўзяць Мілан і Крэмону і аблажыць галоўныя сілы готаў у Павіі. Аднак пасля гэтага ў канфлікт умяшаліся вестготы. Адаакру прыйшлося зняць аблогу Павіі, а 11 жніўня 490 года ён пацярпеў разгромнае паражэнне на рацэ Ада. Адаакр ізноў бег у Равену, пасля чаго рымскі сенат і большасць гарадоў Італіі абвясцілі пра падтрымку Тэадорыха.
Готы пачалі аблогу Равены, але, не маючы флоту, яны не маглі блакіраваць яе з мора, таму аблога моцна ўмацаванага горада зацягнулася. Толькі ў 492 годзе готы пабудавалі флот і змаглі захапіць гавань Равены, цалкам блакіраваўшы горад. Праз шэсць месяцаў пачаліся перамовы з Адаакрам. Пагадненне было дасягнута 25 лютага 493 года. Тэадорых і Адаакр пагадзіліся падзяліць Італію паміж імі. Аднак на балі, якім адзначалася гэта падзея, Тэадорых забіў Адаакра (15 сакавіка), за гэтым рушыла ўслед знішчэнне салдатаў і прыхільнікаў Адаакра. З гэтага моманту Тэадорых стаў кіраўніком Італіі.
Кіраванне Тэадорыха правіць
Падобна Адаакру, Тэадорых, відаць, лічыўся патрыцыем і намеснікам імператара ў Італіі, што было прызнана новым імператарам Анастасіем у 497 годзе. Аднак фактычна ён быў незалежным кіраўніком.
Пасля заваявання Італіі, адміністрацыйная сістэма, якая існавала ў каралеўстве Адаакра, захавалася, пры гэтым дзяржаўныя пасады займалі практычна выключна рымляне. Рымскі Сенат працягваў функцыянаваць, з'яўляючыся ў значнай меры кансультатыўным органам. Законы Імперыі захаваліся, па іх жыло рымскае насельніцтва, на готаў ж распаўсюджвалася іх уласнае традыцыйнае права. З іншага боку, служба ў арміі і заняцце ваенных пасад былі выключна справай готаў.
Готы пасяліліся галоўным чынам на поўначы Італіі і трымаліся адасоблена ад рымскага насельніцтва. Гэтаму спрыяла адрозненне іх веры: готы былі арыянамі, тады як рымляне — нікеніянамі. Аднак, у адрозненне ад вестготаў і вандалаў, остготы адрозніваліся рэлігійнай памяркоўнасцю.
Кіраўнікі остготаў правіць
Літаратура правіць
- Bury, John Bagnell. (1923). History of the Later Roman Empire Vols. I & II. Macmillan & Co., Ltd.
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх
