Карл XIV Юхан

Жан Батыст Жуль Бернадот (фр.: Jean-Baptiste Jules Bernadotte, пасля Карл XIV Юхан, шведск.: Karl XIV Johan; 26 студзеня 1763, По, Гасконь, Францыя — 8 сакавіка 1844, Стакгольм) — маршал Францыі (1804), удзельнік рэвалюцыйных і напалеонаўскіх войн, князь Понтэ-Корве (з 1806), пасля кароль Швецыі і Нарвегіі (з 1818), заснавальнік дынастыі Бернадотаў.

Карл XIV Юхан
шведск.: Karl XIV. Johann
фр.: Charles XIV Jean de Suède
фр.: Jean-Baptiste Bernadotte
Jean-Baptiste-Jules Bernadotte, lieutenent au 36e régiment de ligne en 1792 (1764-1844).jpg
Karl XIV Johan Roi de Suède et de Norvège.svg
Сцяг17-ы кароль Швецыі, Готаў і Вендаў
5 лютага 1818 — 8 сакавіка 1844
Каранацыя 11 мая 1818
Папярэднік Карл XIII
Пераемнік Оскар I
Сцяг49-ы кароль Нарвегіі
5 лютага 1818 — 8 сакавіка 1844
(пад імем Карл III)
Каранацыя 7 верасня 1818
Папярэднік Карл II
Пераемнік Оскар I
Нараджэнне 26 студзеня 1763(1763-01-26)[1][2][…]
Смерць 8 сакавіка 1844(1844-03-08)[1][5][…] (81 год)
Месца пахавання
Род дынастыя Бернадотаў
Імя пры нараджэнні Жан Батыст Жуль Бернадот
Бацька Жан Анры Бернадот[d][1]
Маці Жанна дэ Сен-Венсан[d][1]
Жонка Дэзірэ Клары[1][7]
Дзеці Оскар I
Веравызнанне лютэранства і каталіцтва
Член у
Дзейнасць манарх, ваенны, палітык
Аўтограф Autograf, Carl Johan, Nordisk familjebok.png
Манаграма Манаграма
Род войскаў French Armed Forces[d]
Званне Маршал Імперыі[d]
Бітвы
Узнагароды
Commons-logo.svg Карл XIV Юхан на Вікісховішчы

Шведскі прастолПравіць

 

Гуманны абыходжанне яго з палоннымі шведамі, захопленымі ў Траве, зрабіла імя Бернадота настолькі папулярным у Швецыі, што дзяржаўны савет, сазваны шведскім каралём Карлам XIII для абрання яму пераемніка, аднагалосна вырашыў прапанаваць карону Бернадоту, калі той прыме лютэранства. За рашэннем таксама стаяла імкненне савета дагадзіць Напалеону. Бернадот пагадзіўся, і ў 1810 г. ён быў звольнены Напалеонам са службы.

21 жніўня 1810 года рыксдаг абраў Бернадота кронпрынцам Швецыі, 20 кастрычніка Бернадот прыняў лютэранства, 31 кастрычніка Бернадот быў прадстаўлены сходу дзяржаўных чыноў у Стакгольме, а 5 лістапада ўсыноўлены каралём. З гэтага часу Бернадот стаў рэгентам, а фактычна — кіраўніком Швецыі, на прастол якой афіцыйна ўступіў толькі ў 1818 г. пад імем Карла XIV Юхана. Такім чынам, ён стаў заснавальнікам дынастыі Бернадотаў у Швецыі. У 1812 г. Бернадот парваў адносіны з Францыяй і заключыў саюз з Расіяй. У 1813—1814 гг. на чале шведскіх войскаў ваяваў супраць сваіх суайчыннікаў на боку шостай антынапалеонаўскай кааліцыі.

Памёр Жан-Батыст Бернадот 8 сакавіка 1844 года. Пры падрыхтоўцы да бальзамавання на яго руцэ выявілі татуіроўку на французскай мове: «Смерць каралям!»[8].

Гл. таксамаПравіць

Зноскі

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Karl XIV Johan — 1917.
  2. ↑ Charles XIV John // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 Carl Xiv Johan Oppr. Jean-Baptiste Bernadotte // Norsk biografisk leksikon — Kunnskapsforlaget. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118560174 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
  5. ↑ Hovförsamlingens kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/SSA/0007/F I/1 (1766-1853), bildid: C0054458_00283
  6. ↑ Olsson M. Riddarholmskyrkan - inventories and graves — 1937. — С. 459. Праверана 21 лютага 2019.
  7. ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
  8. ↑ Тарле Е. В., «Нашествие Наполеона на Россию», Гл. 1.7

ЛітаратураПравіць

  • Карл XIV Иоанн // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) — СПб., 1890—1907.

СпасылкіПравіць


Папярэднік:
Карл XIII 		Кароль Швецыі
 
1818—1844 		Пераемнік:
Оскар I
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Карл_XIV_Юхан&oldid=3697127"