Карл XIV Юхан

Жан Батыст Жуль Бернадот (фр.: Jean-Baptiste Jules Bernadotte, пасля Карл XIV Юхан, шведск.: Karl XIV Johan; 26 студзеня 1763, По, Гасконь, Францыя — 8 сакавіка 1844, Стакгольм) — маршал Францыі (1804), удзельнік рэвалюцыйных і напалеонаўскіх войн, князь Понтэ-Корве (з 1806), пасля кароль Швецыі і Нарвегіі (з 1818), заснавальнік дынастыі Бернадотаў.

Карл XIV Юхан
Karl XIV Johan
17-ы кароль Швецыі, Готаў і Вендаў 5 лютага 1818 — 8 сакавіка 1844
Каранацыя	11 мая 1818
Папярэднік	Карл XIII
Пераемнік	Оскар I
49-ы кароль Нарвегіі 5 лютага 1818 — 8 сакавіка 1844 (пад імем Карл III)
Каранацыя	7 верасня 1818
Папярэднік	Карл II
Пераемнік	Оскар I
Нараджэнне	26 студзеня 1763(1763-01-26)[…] По, Каралеўства Францыя
Смерць	8 сакавіка 1844(1844-03-08)[…] (81 год) Стакгольмскі каралеўскі палац, Швецыя
Месца пахавання	царква Рыдархольмена
Род	Бернадоты
Імя пры нараджэнні	Жан Батыст Жуль Бернадот
Бацька	Жан Анры Бернадот[d]
Маці	Жанна дэ Сен-Венсан[d]
Жонка	Дэзірэ Клары
Дзеці	Оскар I
Веравызнанне	лютэранства і каталіцтва
Член у	Шведская каралеўская акадэмія навук
Дзейнасць	манарх, ваенны, палітык, ваенны камандзір
Аўтограф
Манаграма
Род войскаў	French Armed Forces[d]
Званне	Маршал Імперыі[d], сяржант, малодшы лейтэнант, палкоўнік, брыгадны генерал, Q19918506? і генералісімус
Бітвы	Напалеонаўскія войны War in the Vendée[d] Battle of Fleurus[d] Італьянскі паход Банапарта, 1796-1797 Вайна другой кааліцыі Вайна 3-й кааліцыі з Францыяй Бітва пад Аўстэрліцам бітва пад Енай і Аўэрштэтам[d] Battle of Halle[d] Battle of Mohrungen[d] Battle of Wagram[d] Walcheren Campaign[d] бітва пад Дэневіцам[d] Бітва народаў[d] Шведска-нарвежская вайна
Узнагароды	ордэн Палярнай зоркі (21 жніўня 1810) Маршал Імперыі[d] (19 мая 1804) маршал Францыі[d] імёны, выбітыя пад Трыумфальнай аркай[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Шведскі прастол

Гуманнае абыходжанне яго з палоннымі шведамі, захопленымі ў Траве, зрабіла імя Бернадота настолькі папулярным у Швецыі, што дзяржаўны савет, сазваны шведскім каралём Карлам XIII для абрання яму пераемніка, аднагалосна вырашыў прапанаваць карону Бернадоту, калі той прыме лютэранства. За рашэннем таксама стаяла імкненне савета дагадзіць Напалеону. Бернадот пагадзіўся, і ў 1810 г. ён быў звольнены Напалеонам са службы.

21 жніўня 1810 года рыксдаг абраў Бернадота кронпрынцам Швецыі, 20 кастрычніка Бернадот прыняў лютэранства, 31 кастрычніка Бернадот быў прадстаўлены сходу дзяржаўных чыноў у Стакгольме, а 5 лістапада ўсыноўлены каралём. З гэтага часу Бернадот стаў рэгентам, а фактычна — кіраўніком Швецыі, на прастол якой афіцыйна ўступіў толькі ў 1818 г. пад імем Карла XIV Юхана. Такім чынам, ён стаў заснавальнікам дынастыі Бернадотаў у Швецыі. У 1812 г. Бернадот парваў адносіны з Францыяй і заключыў саюз з Расіяй. У 1813—1814 гг. на чале шведскіх войскаў ваяваў супраць сваіх суайчыннікаў на боку шостай антынапалеонаўскай кааліцыі.

Памёр Жан-Батыст Бернадот 8 сакавіка 1844 года. Пры падрыхтоўцы да бальзамавання на яго руцэ выявілі татуіроўку на французскай мове: «Смерць каралям!».

Гл. таксама

• Вуліца Карла-Юхана
• Палітычная сістэма Швецыі
• Дынастыя Бернадотаў

Літаратура

• Карл XIV Иоанн // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) — СПб., 1890—1907.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Карл XIV Юхан