Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Дарава)
Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў Дарава — каталіцкі храм на ўзвышшы па-над Шчарай.
Каталіцкі храм | |
Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі | |
---|---|
53°06′49,3″ пн. ш. 26°09′54,42″ у. д.HGЯO | |
Краіна | Беларусь |
Аграгарадок | Дарава |
Канфесія | Рымска-каталіцкая царква |
Епархія | Пінская дыяцэзія |
Благачынне | Баранавіцкі ўсходні дэканат |
Тып будынка | касцёл |
Архітэктар | Браніслаў Іванчык |
Будаўніцтва | 1931—1938 гады |
Стан | дзейнічае |
Сайт | glinka.digi.pl/darewo/ar… |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Гісторыя
правіцьВядома, што навагарадскі намеснік Петраш Манцігірдавіч, які займаў гэтую пасаду з 1430 па 1434 даў грошы на пабудову першага драўлянага касцёла ў Дарава. Храм збудавалі ў 1440 на высокім беразе па-над Шчарай, дзе знаходзіцца сучасны касцёл.
9 сакавіка 1618 года рашэннем віленскага біскупскага капітула «…дадзена капу хвоек з маёнтка Лук на касцёл, што будуецца ў Дараве».
Падчас Трынаццацігадовай вайны 1654—1667 храм быў знішчаны. Нешта здарылася і са святаром, бо туды быў накіраваны «камендар».
Вядома, што новы касцёл Узнясення Найсвяцейшай Дзевы Марыі быў адбудаваны ў 1841.
Напярэдадні Першай Сусветнай вайны, сталага пробашча не было. Абавязкі выконвалі розныя ксяндзы з іншых парафій, сярод якіх і беларускі каталіцкі святар Фабіян Абрантовіч.
Напярэдадні набліжэння фронту ў 1915 парафіяне на чале з кс. Казімірам Ёдка знялі званы з вежаў касцёла і ўтапілі іх у Шчары. Пад час баявых дзеянняў вёска разам з касцёлам была знішчана.
У 1926 годзе а. Казімір Ваньковіч здолеў збудаваць капліцу, дзе адпраўляў набажэнствы.
У 1931 у Дараве новы пробашч Станіслаў Шаплевіч. Ён актыўна далучаецца да будовы новага касцёла. Праект храму распрацаваў інжынер з Баранавіч Браніслаў Іванчык. З бетонных нямецкіх бліндажоў мясцовымі жыхарамі высякаюцца блокі на муры касцёлу.
У 1936 годзе згарэла дараўская каплічка. Гэта надало імпэту парафіянам і 15 жніўня 1938 года біскуп Пінскі Казімір Букраба асвяціў храм.
Пасля далучэння Заходняй Беларусі да БССР у 1939 кс. Шаплевіч вымушаны быў хавацца. Яго перахоўвалі мясцовыя парафіяне з розных вёсак і хутароў. З прыходам немцаў да 1942 года Шаплевіч аднавіў набажэнствы ў касцёле, але пасля ізноў вымушаны быў хавацца, бо немцы мелі падазрэнні на яго ў сувязях з Арміяй Краёвай.
Пад час баёў 1944 года савецкія войскі абстралялі касцёл з гармат. Сцены з бліндажоў вытрымалі. (Пад час рэстаўрацыі ў 90-я ў адным з муроў знайшлі неразарваны снарад).
Ксяндза Шаплевіча з прыходам савецкіх войскаў мясцовыя жыхары працягвалі хаваць. НКВД затрымала яго толькі 1 мая 1947 годзе ў в. Літва. Ксёндз быў асуджаны як амерыканскі шпіён да 25 гадоў вязніцы і высланы ў Інту.
У 1956 годзе Шаплевіч вызваліўшыся не з'ехаў у Польшчу, а вярнуўся ў родную парафію. Аднак харам з 1949 года выкарыстоўваўся як склад. Шаплевіч праводзіў набажэнствы ў прыватных дамах і ў капліцы в.Макееўшчына (да 1960). Пасля смерці ксяндза ў 1975 годзе людзі працягвалі патрабаваць вяртання касцёлу. Таму савецкія ўлады паспрабавалі храм знішчыць. 3 жніўня 1986 быў здзейснены падпал, але згарэў толькі дах. Пасля ўлады спрабавалі разбурыць сцены, але муры з нямецкіх бліндажоў не паддаліся.
У 1990 касцёл вярнулі вернікам. Урачыстая рэкансекрацыя храма адбылася 15 жніўня 1992 пры ўдзеле Казіміра Свентака.
Каля храму ўсталяваны бюст а. Шаплевіча.
Пробашчы парафіі
правіць- Адам Піянтроўскі (1871—1872)
- Стэфан Вайноўскі (?—1904)
- Казімір Ваньковіча (1906—1908)
- Казімір Ёдка (1911—1915)
- Казімір Ваньковіча (пасля 1920-?)
- Станіслаў Шаплевіч (1931—верасень 1939, чэрвень 1941—1942, далей падпольна да 1947 і паўпадпольна 1956—1975)
- Ежы Мазур (15 жніўня 1992—1996)
- Ян Глінка (26 чэрвеня 1996—дасюль)
Літаратура
правіць- Харэўскі, С. В. Культавае дойлідства Заходняй Беларусі 1915—1940 гг. — Вільня: ЕГУ, 2008. — С. 88—89. — ISBN 978-9955-77-13-9.
Спасылкі
правіць- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Дарава)
- Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Дарава) на сайце Radzima.org
- Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Дарава) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
- Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Дарава) на сайце Catholic.by (бел.)
- Гісторыя Дараўскага прыходу(недаступная спасылка)
- Дыялог Здзіслаў Сіцька — Касцёл па-над Шчарай
- Крыж заслугі. Руслан Равяка. Наша Ніва