Наша Ніва (1991)
«Наша Ніва» — найбуйнейшае незалежнае беларускамоўнае інтэрнэт-выданне. Заснавана ў 1991 годзе ў Вільні, у 1996—2021 гадах рэдакцыя размяшчалася ў Мінску. З 1991 года і да чэрвеня 2018 года выходзіла як газета. Пазіцыянуе сябе пераемніцай газеты «Наша ніва». У 2021 годзе ў выніку пагрому незалежных медыя ў Беларусі рэдакцыя была зноў перанесена ў Вільню. Рэжымам Лукашэнкі з мэтай палітычнага пераследу выданне прызнанае «экстрэмісцкім фарміраваннем». Дырэктаркай выдання з’яўляецца Наста Роўда[2].
Наша Ніва | |
---|---|
| |
URL | nashaniva.com (бел.) |
Тып сайта | інтэрнэт-выданне[d], штотыднёвая газета[d] і штомесячнік |
Мова(-ы) | беларуская[1] і руская |
Пачатак працы | 1998 |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Гісторыя
правіцьЗараджэнне газеты
правіць«Наша Ніва» | |
---|---|
Арыгінальная назва |
Наша Ніва[1] |
Тып | штотыднёвік, штомесячнік |
Фармат | А3, 16 палос |
Выдавец | ПВУП «Суродзічы» |
Краіна | |
Галоўны рэдактар | Ягор Аляксандравіч Марціновіч |
Заснавана | май 1991 |
Спыненне публікацый | 2018 |
Мова | беларуская |
Галоўны офіс | Вільня (да 1996), Мінск |
Тыраж | 8051 (№11 (800), 20 сакавіка 2013) |
ISSN | 1819-1614 |
Вэб-сайт | nashaniva.com |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Трэцяя газета з такою назвай (гл. таксама «Наша ніва (1906)», «Наша ніва (1920)»). Заснавана ў маі 1991 года ў Вільні. Першым галоўным рэдактарам быў Сяргей Дубавец. Пазіцыянавала сябе пераемніцай газеты «Наша ніва», якая выходзіла ў Вільні ў пачатку XX ст. Катэгарычна супраць аднаўлення «Нашай Нівы» быў Ніл Гілевіч, які лічыў, што выданне павінна застацца помнікам[3].
«Наша Ніва» адмовілася ад «абарончай стратэгіі», ад самаізаляцыі, уласцівых многім беларускамоўным выданням савецкай пары. На старонках «Нашай Нівы» значнае месца занялі дыскусіі на ўніверсальныя тэмы, з’явілася вялікая колькасць перакладаў. У цэнтры ўвагі апынулася таксама спадчына Вялікага Княства Літоўскага і мадэль узаемаадносін народаў рэгіёна.
У Беларусі тым часам ішлі складаныя працэсы будаўніцтва нацыі, узяла верх аўтарытарная мадэль. У гэтых умовах у 1996 годзе прынята рашэнне пра перанос рэдакцыі ў Мінск. «Наша Ніва» зноў стала ўласна газетаю, якая надае вялікую ўвагу палітычным, сацыяльным і культурным працэсам у Беларусі і свеце.
У 1998 годзе газета дабіваецца сімвалічнай перамогі ў Вышэйшым гаспадарчым судзе, адстойваючы права выдавацца «тарашкевіцай». З 1998 года мае ўласны сайт.
2000-я
правіцьЗ 2000 года рэдактарства ў «Нашай Ніве» пераймае Андрэй Дынько (галоўны рэдактар у 2000—2006), газета вяртаецца да штотыднёвае перыядычнасці. Адбываецца трансфармацыя «Нашай Нівы» з выдання літаратурна-інтэлектуальнага ў выданне грамадска-палітычна-культурнага характару. Гэты працэс быў паступовы.
Ад 2002 года аб’ём газеты павялічваецца з 12 да 16 старонак, ад 2005 года — да 24-х. На сваім піку тыраж газеты дасягае 8000 асобнікаў.
У лістападзе 2005 «Наша Ніва» была выдалена з каталогу падпіскі РУП «Белпошта». З таго часу распаўсюджваецца намаганнямі ўласнай службы дастаўкі і пераходзіць у кішэнны фармат і павялічвае колькасць старонак да 48-мі[4].
Але газета ператварае праблему ў шанец і бярэ курс на развіццё інтэрнэт-сайта nn.by (пазней nashaniva.by). Ад 2006 года інтэрнэт-версія «Наша Ніва» эвалюцыяніруе ў фармат інтэрнэт-платформы, прыстасоўваючы тэхналогію выдання да эпохі электронных СМІ.
У 2010 годзе сайт «Нашай Нівы» робіцца самым папулярным рэсурсам на беларускай мове і застаецца такім да сённяшняга дня. Па статыстыцы Гугл Аналітыкс у 2016—2017 гадах у сярэднім штомесяц сайт НН наведвалі каля 600 000 унікальных наведвальнікаў, праглядаючы каля 7 000 000 старонак. Прыкладна 84 % наведвальнікаў — з Беларусі, 49 % — з Мінска.
З 2006 года да рэдактарства газеты далучаецца Андрэй Скурко. Андрэй Дынько робіцца рэдактарам сайта nn.by, а Алесь Кудрыцкі стварае сэрвіс NNVideo. У 2011 годзе рэдактарам папяровага тыднёвіка робіцца Зміцер Панкавец.
У снежні 2008 года ўлады Беларусі ізноў дазволілі распаўсюджанне газеты ў дзяржаўнай сетцы «Белсаюздрук». Першы з такіх нумароў выйшаў у колеры і меў абвешчаны тыраж 5126 асобнікаў.
Ад заснавання і да № 595 (45) за 4 снежня 2008 года газета друкавалася «тарашкевіцай»[5]. Аднак, на сайце газеты перадрук паведамленняў беларускіх інфармацыйных агенцтваў і артыкулаў з іншых беларускамоўных выданняў на беларускай літаратурнай мове размяшчаўся і раней. Выкарыстанне газетай старога правапісу стала падставай для дыскусій як сярод аўтараў НН[6], так і сярод чытачоў інтэрнэт-версіі газеты[7] ў сувязі з абавязковым пераводам выдання з 1 верасня 2010 года на новы правапіс паводле Закона аб правілах беларускай арфаграфіі і пунктуацыі[8]. У 2007 годзе заснавальнік газеты і першы яе рэдактар Сяргей Дубавец прызнаў ранейшую слушнасць[9], але далейшую бесперспектыўнасць выбару газеты на карысць «тарашкевіцы»[10].
2010-я
правіць25 красавіка 2011 года Міністэрствам інфармацыі пададзеныя пазовы ў Вышэйшы гаспадарчы суд аб спыненні выпуску газет «Наша Ніва» і «Народная Воля» у адпаведнасці з падпунктам 2.2. пункта 2 ст.51 закона Беларусі «Аб сродках масавай інфармацыі» ў сувязі з вынясеннем рэдакцыям названых выданняў на працягу года двух і больш пісьмовых папярэджанняў[11]. Міністр інфармацыі Алег Праляскоўскі ў сітуацыі з «Нашай Нівай» вызначальным назваў факт публікацыі на старонках газеты хлуслівага матэрыялу пра ліквідацыю наступстваў тэракту ў мінскім метро: «У матэрыяле была абсалютная хлусня, нібы дзяўчына знаходзілася пад заваламі ў метро тры гадзіны, у той час як у 18.30 яна ўжо ляжала на аперацыйным стале». На яго думку, прадстаўнікі сродкаў масавай інфармацыі акрамя закона аб СМІ павінны кіравацца яшчэ чалавечай мараллю і журналісцкай этыкай.[12].
Ад 1 ліпеня 2016 «Наша Ніва» выходзіць у фармаце штомесячніка на 24 старонках, галоўная ўвага надаецца развіццю інтэрнэт-партала[3]. Навіны на сайце даступны ў двух версіях (на беларускай і рускай мовах). Штомесяц сайт наведвала паўмільёна наведвальнікаў, якія праглядалі 7 мільёнаў старонак[3].
З 1 сакавіка 2017 года, замест Андрэя Скурко, на пасаду галоўнага рэдактара «Нашай Нівы» заступае Ягор Марціновіч.[13]
Інтэрнэт-медыя
правіцьЗ чэрвеня 2018 года спыніўся рэгулярны выхад папяровай газеты, «Наша Ніва» існуе толькі ў электроннай форме як партал (у маі 2018 года яго наведалі 475 тысяч карыстальнікаў, якія прачыталі 7,1 мільёна старонак)[14].
2020-я
правіцьСа жніўня 2020 года доступ да сайта «Нашай Нівы» «nn.by» на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь заблакіраваны з-за асвятлення парталам пратэстаў у Беларусі[15]. 23 верасня 2020 года сілавікі зрабілі ператрус у кватэры галоўнага рэдактара Ягора Марціновіча і канфіскавалі ўсе тэхнічныя прылады і носьбіты інфармацыі[16]. Яго дапыталі ў Следчым камітэце, пасля чаго ён тры дні сядзеў у адзіночнай камеры[16]. Акрамя таго, супраць яго была ўзбуджана крымінальная справа за паклёп[16]. Міжнародная арганізацыя «Рэпарцёры без межаў» раскрытыкавала гэтую палітыку ў дачыненні да «Нашай Нівы»[16]. 25 лістапада пасля трох месяцаў улады разблакавалі сайт «Нашай Нівы», першы з сотні забароненых рэсурсаў.
8 ліпеня 2021 года быў абшуканы офіс і дамы галоўных супрацоўнікаў «Нашай Нівы»[17]. Былі арыштаваны Ягор Марціновіч, кіраўнік аддзела рэкламы Андрэй Скурко, галоўная бухгалтарка Вольга Раковіч і галоўны рэдактар дачынных часопісаў «Наша гісторыя», «Асцярожна: дзеці!» і «Дуду» Андрэй Дынько нібыта за арганізацыю пратэстаў[17][18], прычым, па інфармацыі рэдакцыі, галоўнага рэдактара збівалі па затрыманні[19]. Былі часова затрыманыя яшчэ некалькі журналістаў «Нашай Нівы»[17]. З таго ж дня даменнае імя перастала працаваць, сайт «Нашай Нівы» адкрыць нельга[17][19]. Міністэрства інфармацыі Беларусі пакарала рэдакцыю за «забароненую інфармацыю», якая была на сайце[17]. 12 ліпеня 2021 года сумеснай заяваю дзесяці арганізацый, сярод якіх Праваабарончы цэнтр «Вясна», Беларуская асацыяцыя журналістаў, Беларускі Хельсінкскі камітэт, Беларускі ПЭН-цэнтр, Прававая ініцыятыва, арыштаваныя супрацоўнікі «Нашай Нівы» былі прызнаны палітычнымі зняволенымі[20][21].
У лістападзе 2021 года суд Цэнтральнага раёна Мінска прызнаў Telegram-канал «Нашай Нівы» і яе сацыяльныя сеткі экстрэмісцкімі матэрыяламі. У студзені 2022 года КДБ прызнаў інтэрнэт-рэсурсы партала экстрэмісцкім фарміраваннем[22]. За стварэнне такога фарміравання і членства ў ім прадугледжана крымінальная адказнасць[23].
15 сакавіка 2022 года Андрэй Скурко і Ягор Марціновіч атрымалі па два з паловай года калоніі за нявыплату камунальных паслуг[24].
Пасля выезду з Беларусі офіс рэдакцыі размясціўся ў Вільні[2]. З меркаванняў бяспекі супрацоўнікаў большасць аўтарскіх публікацый падпісаны псеўданімамі: Мікола Бугай (палітыка), Вера Белацаркоўская (інтэрв’ю і палітзняволеныя), Антось Жупран (палітыка, грамадска значныя тэмы і цікавосткі), Ганна Стафановіч (унутраная палітыка і свецкая хроніка), Ф. Раўбіч (гісторыя, культура, мастацкая крытыка) і інш.
Узнагароды і прэміі
правіць- Міжнародная ўзнагарода «Свабода выказвання» (Андрэй Дынько) (2006)[25]
- Прэмія імя Ларэнца Наталі (Андрэй Дынько) (2006)[26]
- Прэмія імя Герда Буцэрыўса «Вольная прэса Усходняй Еўропы » (2007)[27]
- Люблю Беларусь (2010)[28]
- ‘Belarus in Focus’ (Андрэй Дынько) (2013)[29]
- Прэмія «Свабода прэсы» «Репарцёраў без межаў» (Ягор Марціновіч) (2015)[30]
- Конкурс БАЖ «Вольнае слова» (пераможцы Ягор Марціновіч і Дзмітрый Панкавец) (2015)[31]
- Прэмія імя Герда Буцэрыўса «Вольная прэса Усходняй Еўропы » (Наталля Лубнеўская) (2021)[32]
Гл. таксама
правіцьКрыніцы
правіць- ↑ а б в The ISSN portal — Paris: ISSN International Centre, 2005. — ISSN 1819-1614
- ↑ а б «Вялікую ролю грае матывацыя кандыдата». Рэдактары недзяржаўных медыя далі парады суіскальнікам працы . Беларуская асацыяцыя журналістаў (30 чэрвеня 2023). Праверана 27 лістапада 2024.
- ↑ а б в Новы этап: праз 25 гадоў пасля аднаўлення «Нашай Нівы» газета пераходзіць у інтэрнэт, на паперы зробіцца штомесячнікам . Наша Ніва (10 мая 2016). Праверана 27 лістапада 2024.
- ↑ Пра газету «Наша Ніва»(недаступная спасылка)// Наша Ніва — Дата доступу: 14 верасня 2008
- ↑ Каментар рэдакцыі Архівавана 25 верасня 2020.// Наша Ніва. № 45 (595) 4 снежня 2008. Старонка 2. ISSN 1819—1614
- ↑ Андрэй Дынько. Некалькі заўваг да дыскусіі аб пераходзе на адзіны правапіс Архівавана 25 верасня 2020.// Наша Ніва. № 35 (537) 27 верасня 2007. Старонкі 32-33.
- ↑ Віталь Тарас. Пара прыйсці да аднаго правапісу Архівавана 25 верасня 2020.// Наша Ніва. 29 жніўня 2007
- ↑ Зміцер Саўка. Заканадаўчая гара супраць мякказначнай мышы Архівавана 25 верасня 2020.// Наша Ніва. № 8 (558) 28 лютага 2008. Старонка 27.
- ↑ Сяргей Дубавец. Ганс вялікі і Ганс малы Архівавана 25 верасня 2020.// Наша Ніва. № 33 (535) 6 верасня 2007. Старонкі 4-5.
- ↑ Іван Сай. Sorry-sorry Архівавана 6 красавіка 2009.// Наша Ніва. 25 верасня 2007
- ↑ Лукашэнка зачыняе «Нашу Ніву» і «Народную Волю» . nashaniva.com.
- ↑ Газета «Народная воля» преднамеренно провоцирует власть — Лукашенко. БелТА
- ↑ У «Нашай Ніве» змяняецца рэдактар . nashaniva.com.
- ↑ «Нам удалося ўсё»: «Наша Ніва» цалкам пераходзіць у інтэрнэт . nashaniva.com.
- ↑ Information Ministry about blocked websites: Creating conflict between society and state (англ.). Белсат (8 верасня 2020).
- ↑ а б в г Kritik an Lukaschenkos Medienpolitik (ням.). www.reporter-ohne-grenzen.de. Рэпарцёры без межаў (6 кастрычніка 2020). Архівавана з першакрыніцы 6 кастрычніка 2020. Праверана 6 кастрычніка 2020.
- ↑ а б в г д Massive crackdown on independent media throughout Belarus (англ.). Белсат (8 ліпеня 2021). Праверана 8 ліпеня 2021.
- ↑ Силовики пришли в издание «Наша Ніва»: у сотрудников и в офисе провели обыски, сайт недоступен (обновляется) (руск.). ZERKALO.IO (8 ліпеня 2021). Праверана 8 ліпеня 2021.
- ↑ а б «Мы давно к этому готовились». Что будет с «Нашай Нівай» после блокировки сайта и ареста сотрудников (руск.). ZERKALO.IO (12 ліпеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2021. Праверана 13 ліпеня 2021.
- ↑ Коваль, Илья. В Беларуси ряд сотрудников издания "Наша Нива" признали политзаключенными (руск.). Deutsche Welle (13 ліпеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2021. Праверана 13 ліпеня 2021.
- ↑ Праваабаронцы прызналі палітвязнямі чатырох супрацоўнікаў "Нашай Нівы" . Еўрапейскае радыё для Беларусі (12 ліпеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 12 ліпеня 2021. Праверана 13 ліпеня 2021.
- ↑ «Наша Нiва» цяпер — экстрэмісцкае фарміраванне . Новы Час (27 студзеня 2022). Праверана 31 студзеня 2022.
- ↑ БАЖ: Патрабуем спыніць практыку выкарыстання антыэкстрэмісцкага заканадаўства для абмежавання свабоды слова(недаступная спасылка). Беларуская асацыяцыя журналістаў (17 лістапада 2021). Архівавана з першакрыніцы 22 снежня 2021. Праверана 22 снежня 2021.
- ↑ Ягору Марціновічу і Андрэю Скурко далі па два з паловай года калоніі . Новы Час (15 сакавіка 2022). Праверана 1 красавіка 2022.
- ↑ Главный редактор белорусскоязычной еженедельной газеты "Наша ніва" Андрей Дынько стал лауреатом ежегодной международной премии "Свобода высказывания" (руск.)(недаступная спасылка). Naviny.by (22 лістапада 2006). Архівавана з першакрыніцы 3 кастрычніка 2020. Праверана 2 жніўня 2020.
- ↑ Белорусский журналист Андрей Дынько удостоен премии Еврокомиссии имени Лоренцо Натали (руск.)(недаступная спасылка). TUT.BY. Архівавана з першакрыніцы 3 кастрычніка 2020. Праверана 8 жніўня 2020.
- ↑ "Наша Ніва" получила международное признание (руск.). Deutsche Welle (21 чэрвеня 2007). Праверана 2 жніўня 2020.
- ↑ Прэмію «Люблю Беларусь» нарэшце ўручылі ляўрэатам . Радыё Свабода (20 лютага 2010). Архівавана з першакрыніцы 20 сакавіка 2021. Праверана 20 сакавіка 2021.
- ↑ Шеф-редактор "Нашай нівы" победил в журналистском конкурсе Belarus in Focus (руск.). БелаПАН. Салідарнасць (16 сакавіка 2013). Праверана 24 жніўня 2020.
- ↑ Наталья Радина и Егор Мартинович стали лауреатами премии "Свобода прессы" организации "Репортеры без границ" (руск.)(недаступная спасылка). Беларуская асацыяцыя журналістаў (11 снежня 2015). Архівавана з першакрыніцы 2 кастрычніка 2020. Праверана 2 жніўня 2020.
- ↑ Журналисты "НН" Мартинович, Гордиенко и Панковец — среди победителей конкурса "Вольнае слова" (руск.). Наша Ніва. Архівавана з першакрыніцы 7 мая 2015. Праверана 8 жніўня 2020.(недаступная спасылка)
- ↑ Кепински, Ольга. Все награды Free Media Awards присуждены белорусским журналистам (руск.). euronews (12 жніўня 2021). Архівавана з першакрыніцы 12 жніўня 2021. Праверана 12 жніўня 2021.