Крываўнік лекавы
Крываўнік лекавы[3], Крываўнік звычайны[3][4] (Achilléa millefólium) — шматгадовая травяністая расліна; від роду Крываўнік (Achillea) сямейства Астравыя (Asteraceae), тыпавы від гэтага роду.
| Крываўнік лекавы | |||||||||||||||||||||
.jpg) Крываўнік лекавы. Агульны выгляд квітнеючай расліны | |||||||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||||
|
Achillea millefolium L., 1753 | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
 | ||||||||||
Ружовыя кветкі
| ||||||||||
Назвы
правіцьНа тэрыторыі Беларусі зваўся крываўнік звычайны або лекавы, крываўнік[5], крывавец, серпарэзнік[3], крывапуск, падбел, падбела красная[6][7][8][9][10], дзярэвій, кравапуск[9][11], ахелей, ахла, белагаловец, грудная трава, рудамётка[6][12].
Батанічнае апісанне
правіць.jpg)
Шматгадовая травяністая шэра-зялёная расліна вышынёй 15—80 см. Сцябло прамое, апушанае. Лісце чаргаванае, двойчы- або тройчыперыстарассечанае на 15—30 доляў. Кветкавыя кошыкі белага колеру, зрэдку бледна-ружовыя. Плод — сямянка.
Класіфікацыя
правіцьСінонімы
правіцьУ сінаніміку віду ўваходзяць наступныя назвы:
- Achillea albida Willd.
- Achillea alpicola (Rydb.) Rydb., nom. illeg.
- Achillea ambigua Boiss.
- Achillea ambigua Pollini
- Achillea anethifolia Fisch. ex Herder
- Achillea angustissima Rydb.
- Achillea arenicola A.Heller
- Achillea bicolor Wender.
- Achillea borealis Bong.
- Achillea californica Pollard
- Achillea ceretanica Sennen
- Achillea compacta Lam.
- Achillea coronopifolia Willd.
- Achillea crassifolia Colla
- Achillea cristata Hort. ex DC.
- Achillea cuspidata Wall., nom. inval.
- Achillea dentifera Rchb.
- Achillea eradiata Piper
- Achillea fusca Rydb.
- Achillea gigantea Pollard
- Achillea gracilis Raf.
- Achillea haenkeana Tausch
- Achillea intermedia Schleich.
- Achillea lanata Lam.
- Achillea lanulosa Nutt.
- Achillea laxiflora A.Nelson
- Achillea laxiflora Pollard & Cockerell
- Achillea magna All. nom. illeg.
- Achillea magna L.
- Achillea magna Haenke, nom. illeg.
- Achillea marginata Turcz. ex Ledeb.
- Achillea megacephala Raup
- Achillea nabelekii Heimerl
- Achillea occidentalis (DC.) Raf. ex Rydb.
- Achillea ochroleuca Eichw.
- Achillea ossica K.Koch
- Achillea pacifica Rydb.
- Achillea palmeri Rydb.
- Achillea pecten-veneris Pollard
- Achillea pratensis Saukel & R.Länger
- Achillea pseudo-tanacetifolia Wierzb. ex Rchb.
- Achillea puberula Rydb.
- Achillea pumila Schur
- Achillea rosea Desf.
- Achillea setacea Schwein.
- Achillea sordida (W.D.J.Koch) Dalla Torre & Sarnth.
- Achillea subalpina Greene
- Achillea subhirsuta Gilib. nom. inval.
- Achillea submillefolium Klokov & Krytzka
- Achillea sylvatica Becker
- Achillea tanacetifolia Mill.
- Achillea tenuifolia Salisb., nom. illeg.
- Achillea tenuis Schur
- Achillea tomentosa Pursh, nom. illeg.
- Achillea virgata Hort. ex DC.
- Achillios millefoliatus St.-Lag.
- Alitubus millefolium (L.) Dulac
- Alitubus tomentosus Dulac
- Chamaemelum millefolium (L.) E.H.L.Krause
- Chamaemelum tanacetifolium (All.) E.H.L.Krause
- Chamaemelum tomentosum (L.) E.H.L.Krause, nom. illeg.
Таксанамія
правіць| яшчэ 12 сямействаў (па Сістэме APG II) | яшчэ около 100 відаў | ||||||||||||
| парадак Астракветныя | род Крываўнік (Achillea) | ||||||||||||
| аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя | сямейства Астравыя | від Крываўнік лекавы | |||||||||||
| яшчэ 44 парадкі кветкавых раслін (па Сістэме APG II) |
яшчэ до 1000 родаў | ||||||||||||
Выкарыстанне
правіцьВыкарыстоўваецца як лекавая, прыпраўная, дэкаратыўная і меданосная расліна.
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ а б в Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 8. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ Назва Крываўнік звычайны згодна з Я. П. Шмярко, І. П. Мазан. Лекавыя расліны ў комплексным лячэнні. — Мн: Навука і тэхніка, 1989. — С. 388. — 399 с. — ISBN 5-343-00120-3.
- ↑ Federowski M. Lud Bialoruski na Rusi litewskiej. Krakow, I, 1897
- ↑ а б Анненков Н. Ботанический словарь, Спб, 1878
- ↑ Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. Горы-Горкі, 1927
- ↑ Носович И. И. Словарь белорусского наречия. Спб, 1870
- ↑ а б Рытов М. В. Русские лекарственные растения. т. I. Петроград, 1918
- ↑ Чоловский К. Опыт описания Могилевской губернии. По программе и под редакцией А. С. Дембовецкого, кн. I. Могілев.
- ↑ Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927
- ↑ Добровольский В. Н. Смоленский областной словарь. Смоленск, 1914
Літаратура
правіць- Кудрашова М. Г, Кухарава Л. В. Крываўнік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 84—85.
- Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 1255. Achillea millefolium L. — Тысячелистник обыкновенный // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2004. — Т. 3. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 319. — ISBN 5-87317-163-7.
- Кузнецова М. А. Лекарственное растительное сырьё и препараты. — М.: Высш. шк., 1987. — С. 61—62.
- Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Б. К. Шишкин и Е. Г. Бобров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1961. — Т. XXVI. — 938 с. — 2 400 экз.
- Атлас ареалов и ресурсов лекарственных растений СССР. — М., 1983. — С. 316.
Спасылкі
правіць- Тысячелистник обыкновенный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)