Вікіпедыя

Праваслаўная царква Украіны

Аўтакефальная памесная праваслаўная Царква
(Пасля перасылкі з ПЦУ)

Праваслаўная царква Украіны (укр.: Православна церква України) — аўтакефальная памесная праваслаўная Царква, з 6 студзеня 2019 года займае 15-е месца ў дыптыху аўтакефальных памесных Цэркваў. Мае юрысдыкцыю выключна на тэрыторыі Украіны.

Праваслаўная царква Украіны
Православна церква України

Міхайлаўскі Залатаверхі манастыр у Кіеве — цэнтральны кафедеральны сабор ПЦУ
Асноўная інфармацыя
Аўтакефалія з 2019
Прызнанне аўтакефаліі з 2019 (Канстанцінопальская праваслаўная царква[1], Эладская праваслаўная царква[2], Александрыйская праваслаўная царква[3]), з 2020 (Кіпрская праваслаўная царква[4][5])
Прадстаяцель у наш час Мітрапаліт Епіфаній
Цэнтр Кіеў
Рэзідэнцыя Прадстаяцеля Кіеў
Юрысдыкцыя (тэрыторыя) Сцяг Украіны Украіна (аспрэчваецца)
Царква-маці Канстанцінопальскі патрыярхат
Мова набажэнстваў украінская
Каляндар Новаюліанскі каляндар
Колькасць
Епіскапаў 59
Епархій 44
Манастыроў 79
Прыходаў 7098 (станам на 10.08.2020)
Вернікаў 58 % каля праваслаўных[6]

Гісторыя правіць

Кіеўская мітраполія правіць

Асноўны артыкул: Кіеўская мітраполія

У 988 годзе падчас хрысціянізацыі Русі кіеўскім князем Уладзімірам Святаславічам утворана першая хрысціянская царква на тэрыторыі Украіны з цэнтрам у горадзе Кіеве, пад назвай Кіеўская мітраполія Усяленскага патрыярхату Канстанцінопаля.[7] Пасля Берасцейскай уніі ў 1596 годзе адбылося раздзяленне праваслаўнай паствы на тэрыторыі Украіны, якая падзялілася на ўласна праваслаўных і грэка-католікаў пад кіраўніцтвам Рымскага прастола.

У 1685 годзе Маскоўскі патрыярхат пачаў далучэнне Кіеўскай мітраполіі Усяленскага Патрыярхату, высвяціўшы ў Масковіі кіеўскага мітрапаліта Гедэона. У 1686 годзе праз сіманію Усяленскі патрыярх Дыянісій IV (пазней быў падвергнуты анафеме) выдаў Сінадальны ліст, у якім даваў права высвячаць Кіеўскага мітрапаліта Маскоўскаму патрыярху ў парадку аскезы, абранай саборам духавенства і вернікамі яго дыяцэзіі. У абавязковым парадку мітрапаліт Кіеўскі павінен згадваць Усяленскага патрыярх Канстанцінопальскага як свайго Першаіерарха на любой службе, абвяшчаючы і пацвярджаючы сваю кананічную залежнасць ад мацярынскай Царквы, але ні адна з гэтых умоў не была выканана. Кіеўская мітраполія фактычна стала адной са звычайных епархій Маскоўскага патрыярхату, калі расійскі імператар Пётр I у 1722 годзе абраў Варлаама (Ванятовіча) у сан архіепіскапа, а не мітрапаліта. Свяшчэнны сінод Усяленскага Патрыярхату ў працэсе надання аўтакефаліі Украінскай Царкве на пасяджэнні 11 кастрычніка 2018 годзе адмяніў Сінадальны ліст 1686 года праз сіманію і грубыя парушэнні.[8]

Утварэнне царквы правіць

Асноўны артыкул: Прадастаўленне аўтакефаліі праваслаўнай царкве ва Украіне

ПЦУ была ўтворана на Аб’яднаўчым саборы 15 снежня 2018 года шляхам аб’яднання ўкраінскіх святароў некананічных праваслаўных юрысдыкцый (УПЦ КП і УАПЦ), а таксама асобных клірыкаў УПЦ МП.

Паводле прынятага статуту, царкву ўзначальвае прадстаяцель з тытулам «Мітрапаліт Кіеўскі і ўсяе Украіны». З 15 снежня 2018 года на гэтай пасадзе — мітрапаліт Епіфаній (Думенка), былы мітрапаліт Пераяслаўскі і Белацаркоўскі УПЦ КП.

16 снежня новаабраны прадстаяцель Праваслаўнай царквы Украіны мітрапаліт Епіфаній правёў першую літургію ў Міхайлаўскім саборы[9].

Сучаснасць правіць

Асноўны артыкул: Рэформа царкоўнага календара ва Украіне

Прадстаяцель Праваслаўнай царквы Украіны мітрапаліт[uk] Епіфаній у снежні 2020 года заявіў, што змяненне царкоўнага календара ва Украіне будзе магчыма пасля таго, калі да такога рашэння падрыхтуецца як царква, так і вернікі пасля правядзення асветніцкай працы. Як адзначылі, перанос Нараджэння Хрыстова пацягне за сабой зрух дзён усіх нерухомых свят на трынаццаць дзён раней у календары.[10]

У снежні 2021 года мітрапаліт[uk] Епіфаній выказаў надзею, што на працягу наступных дзесяці гадоў большасць украінцаў зможа перайсці на святкаванне Каляд 25 снежня, і падкрэсліў, што асабіста падтрымлівае пераход святкавання Нараджэння Хрыстова па новаюліянскім календары, па якім святкуе дзевяць з пятнаццаці аўтакефальных цэркваў, і ён павінен адбывацца паступова.[11]

2 лютага 2023 года Свяшчэнны сінод ПЦУ дазволіў і зацвердзіў парадак блаславення прыходам і манастырам на поўнае ўжыванне новаюліянскага календара,[12] а 24 мая 2023 года вырашыў правесці пасяджэнне Архіерэйскага сабору, дзе будзе вынесена пытанне каляндарнай рэформы.[13][14][13] 24 мая 2023 года на Архіерэйскім саборы ў Скінскай царкве Кіева-Пячэрскай лаўры Праваслаўная Царква Украіны вырашыла перайсці з 1 верасня на новаюліянскі каляндар.[15][16][17][18][19] 27 ліпеня 2023 года Памесны Сабор зацвердзіў пераход.[20][21]

Вызнанне ПЦУ сусветным праваслаўем правіць

Томас аб аўтакефаліі царквы быў ўручаны мітрапаліту Епіфанію ў Стамбуле 6 студзеня 2019 года асабіста Патрыярхам Канстанцінопальскім Варфаламеем[22].

 
Томас пра аўтакефалію царквы

12 кастрычніка 2019 года епіскапы Грэчаскай праваслаўнай царквы канчаткова афіцыйна прызналі самастойнасць Праваслаўнай царквы Украіны падчас пасяджэння Святога сінода пад старшынствам архіепіскапа Афінскага і ўсяе Грэцыі Ераніма[23].

8 лістапада 2019 года Патрыярх Александрыйскі і ўсёй Афрыкі Феадор II падчас набажэнства ў Храме Архангелаў у Каіры пачаў памінаць імя Мітрапаліта Кіеўскага і ўсяе Украіны Епіфанія, чым распачаў еўхарыстычныя ўзаемаадносіны Александрыйскага патрыярхату з ПЦУ. Адначасова Галоўны сакратарыят Патрыярхіі Александрыі і ўсёй Афрыкі распаўсюдзіў афіцыйнае паведамленне, якім абвясціў грамадскасці аб прызнанні томаса Усяленскага Патрыярхату аб аўтакефаліі Праваслаўнай царквы Украіны і ўключэнні імя яе прадстаяцеля ў дыптых для памінання[24].

Навучальныя ўстановы правіць

Гл. таксама правіць

Заўвагі правіць

  1. ↑ TUT.BY: Патриарх Варфоломей подписал томос об автокефалии для новой украинской церкви Архівавана 5 студзеня 2019.
  2. ↑ Элладская православная церковь признала украинскую автокефалию. Deutsche Welle. Праверана 30 августа 2019.
  3. ↑ Українська правда: Один із найстаріших патріархатів світу визнав ПЦУ. Українська правда. Праверана 8 ноября 2019.
  4. ↑ [1] (грэч.)
  5. ↑ [2] (грэч.)
  6. ↑ РЕЛІГІЙНА САМОІДЕНТИФІКАЦІЯ НАСЕЛЕННЯ І СТАВЛЕННЯ ДО ОСНОВНИХ ЦЕРКОВ УКРАЇНИ: ЧЕРВЕНЬ 2021 РОКУ
  7. ↑ The subordination of the Metropolitanate of Kyiv to the Moscow church was carried out by Patriarch Dionysius without the consent and approval of the Holy and Holy Synod of the Great Church of Christ.
  8. ↑ DECISION OF THE SYNOD: THE UKRAINIAN CHURCH WILL RECEIVE A THOMOS. Full text (укр.). Ukrainska Pravda. Праверана 31 жніўня 2019.
  9. ↑ svaboda.org
  10. ↑ Епіфаній расказаў, калі і пры якіх умовах можа з'явіцца рашэнне аб святкаванні Калядаў 25 снежня. (укр.). Радыё Свабода. Праверана 11 снежня 2022.
  11. ↑ «Расійскую імперыю зла» Пуцін і Кірыл не бачаць без Украіны — Епіфаній (radiosvoboda.org)
  12. ↑ Постановление Священного Синода о порядке предоставления благословения приходам и монастырям на использование новоюлианского календаря (укр.). OCU (2 лютага 2023). Праверана 3 лютага 2023.
  13. ↑ а б Официальное уведомление о заседании Священного Синода 2 февраля 2023 г. (укр.). OCU (2 лютага 2023). Праверана 3 лютага 2023.
  14. ↑ ПЦУ обсудит в мае календарную реформу (руск.). РБК-Украина. Праверана 2 лютага 2023.
  15. ↑ Праваслаўная царква Украіны пераходзіць на новы каляндар | Навіны Беларусі | euroradio.fm
  16. ↑ Відбувся Архієрейський Собор Православної Церкви України (укр.). OCU (24 мая 2023). Праверана 28 мая 2023.
  17. ↑ Доповідь Предстоятеля на Архієрейському Соборі (укр.). OCU (24 мая 2023). Праверана 28 мая 2023.
  18. ↑ Постанови Архієрейського Собору від 24 травня 2023 р. (укр.). OCU. Праверана 28 мая 2023.
  19. ↑ "ПЦУ переходить на новий календар. Коли буде Різдво, Великдень, Покрова і Миколая". BBC News Україна [украінская]. Праверана 2023-05-28.
  20. ↑ Orthodox Church of Ukraine finally adopts new calendar (англ.). english.nv.ua. Праверана 31 ліпеня 2023.
  21. ↑ Поместный собор ПЦУ подтвердил переход на новоюлианский календарь 156 голосами из 161. interfax.com.ua. Интерфакс-Украина (27 ліпеня 2023). Праверана 29 ліпеня 2023.
  22. ↑ TUT.BY: Патриарх Варфоломей подписал томос об автокефалии для новой украинской церкви Архівавана 5 студзеня 2019.
  23. ↑ Грецька церква визнала Православну церкву України
  24. ↑ Українська правда: Один із найстаріших патріархатів світу визнав ПЦУ. Українська правда. Праверана 8 ноября 2019.

Спасылкі правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Праваслаўная_царква_Украіны&oldid=4603335"