Пагар
асёлак гарадскога тыпу ў Бранскай вобласці Расіі
Пага́р — колішні горад, цяпер пасёлак гарадскога тыпу ў Бранскай вобласці Расіі, на рацэ Судасць. Адміністрацыйны цэнтр Пагарскага раёна. Насельніцтва 10 936 чалавек (2009).
Пасёлак гарадскога тыпу
Пагар
| ||||||||||||||||||||||||||
Знаходзіцца за 128 км на паўднёвы захад ад Бранска, за 7 км ад чыгуначнай станцыі Пагар.
Гісторыя
правіць- 1193: першая згадка пра старажытнае горада Радагошч, з якім некаторыя даследчыкі суадносяць пазнейшы Пагар.
- 1517: належаў князю Васілю Іванавічу Шамячычу, якога маскоўскія цары пасадзілі ў вязніцу (дзе ён і сканаў), а горад далучылі да Маскоўскай дзяржавы.
- 1563: Радагошч далучаны да Вялікага Княства Літоўскага, Рускага, Жамойцкага.
- XVII ст.: Ян Яцына атрымаў дазвол на заснаванне мястэчка Пагар ва ўласным маёнтку, што знаходзіўся ў Старадубскім павеце Смаленскага ваяводства.
- 19 снежня 1649: паводле прывілея караля Яна Казіміра ў мястэчку дазвалялася мець штотыднёвыя таргі па аўторках і пятніцах і чатыры кірмашы — на святога Яна Хрысціцеля, на «свята зялёнай Дзевы Марыі», на святога Мікалая і «на Масленіцу Рускую ведлуг старога календара».
- 1654: захоплены войскамі Б. Хмяльніцкага.
- 1667: згодна з Андрусаўскім перамір’ем канчаткова перайшоў пад уладу Расіі, пазней зрабіўся соценным горадам Старадубаўскага палка.
- 1784: назначаны павятовым цэнтрам Ноўгарад-Северскага намесніцтва.
- 1797: заштатны горад Маларасійскай губерні.
- 1802: у Чарнігаўскай губерні.
- У ХІХ стагоддзі мястэчка Пагар было ў складзе Пагарскай воласці Старадубскага павета Чарнігаўскай губерні[2].
- 3 лістапада 1865: атрымаў герб «у рассечаным тарку котвігападобны крыж і два ромбы: правы бок тарка блакітны, левы — срэбны, афарбоўка фігур адваротная».[3]
- 1919: апынуўся ў РСФСР, цэнтр воласці Старадубскага павета Гомельскай губерні.
- 1926: у Бранскай губерні.
- 1929: цэнтр раёна Заходняй вобласці.
- 1937—1944: у Арлоўскай вобласці.
- 1938: гарадскі пасёлак.
Насельніцтва
правіцьЭканоміка
правіцьЦыгарэтна-цыгарная фабрыка — адзінае прадпрыемства ў Расіі, якое выпускае цыгары. Курцом пагарскіх цыгарак быў савецкі пісьменнік Ілья Эрэнбург, іх спрабаваў Уінстан Чэрчыль. Апроч гэтага, фабрыка выпускае люлькавы тытунь, а таксама тытунь для кальянаў і самакрутак.
Таксама ў мястэчку працуюць заводы бульбянога грануляту, хлебазавод, масла і сухога малака, гароднінасушыльны, кансервавы; мясакамбінат і іншыя прадпрыемствы.
Помнікі архітэктуры
правіць- Былы касцёл, цяпер праваслаўная царква Св. Ганны (XVII—XIX стст.).
- Царква Св. Тройцы (1783).
Вядомыя асобы
правіць- Дзмітрый Мікалаевіч Андрыеўскі (1904—1983) — хімік. Доктар хімічных навук (1964), кандыдат хімічных навук, прафесар.
Зноскі
Літаратура
правіць- Pohar // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VIII: Perepiatycha — Pożajście (польск.). — Warszawa, 1887. — S. 513—514.
- Андрэй Катлярчук. Беларусы Бранскага краю. Этнічная гісторыя і сучаснасць Архівавана 22 снежня 2015. // ARCHE, 2-2001 (Народны нумар)
Спасылкі
правіць- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Пагар
- м. Пагар на Radzima.org
- Алег Трусаў. Беларуская Атлянтыда: Без бар’ераў. Северскія землі // Радыё Свабодная Еўропа, 19 кастрычніка 2007