Палата прадстаўнікоў Лівіі

Палата прадстаўнікоў Лівіі (араб. مجلس النواب‎‎, Majlis al-Nuwaab) — вышэйшы орган заканадаўчай улады Дзяржавы Лівія, абраны 25 чэрвеня 2014 года, які змяніў Усеагульны нацыянальны кангрэс[1][2]. Дзеючы прэзідэнт Палаты прадстаўнікоў — Агіла Салах Іса[3][4][5], яго намеснікі — Імхемед ШаІб і Ахмед Хума[6].

Гісторыя

правіць

З-за абвастрэння становішча, першае паседжанне было праведзена 4 жніўня 2014 года ў гасцініцы Табрука[7][8][9]. З гэтай нагоды, у заяве Еўрапейскага Саюза было сказана[10]:

«Мы вітаем сённяшняе першае пасяджэнне Палаты прадстаўнікоў у Лівіі. Гэта вельмі правільны крок для вяртання Лівіі на шлях дэмакратычнага пераходу, а таксама для садзейнічання аднаўленню закона і парадку ў краіне.»

12 жніўня члены Палаты прадстаўнікоў прагаласавалі за абранне прэзідэнта Лівіі шляхам прамых выбараў, дата якіх не была названа[11], прынялі рашэнне аб неадкладнай ліквідацыі ўсіх дзеючых нерэгулярных узброеных фармаванняў былых паўстанцаў і адхіліць ад займаемай пасады муфтыя Лівіі Садэка аль-Гар’яні[12].

13 жніўня 111 дэпутатаў Палаты з 124 прысутных на пасяджэнні прагаласавалі за неадкладнае ўвядзенне ў краіну міжнароднага кантынгенту з мэтай абароны грамадзянскага насельніцтва[13]. Аднак, па наяўных даных, ні ААН, ні якая-небудзь дзяржава не мела намеру ўводзіць войскі на тэрыторыю Лівіі[12].

24 жніўня дэпутаты прагаласавалі за адхіленне ад пасады начальніка Генштаба УС Лівіі генерала Абдэль Салям Джадалу за сувязі з ісламістамі, прызначыўшы на яго пост генерала Абдэля Разака аль-Назуры. Таксама, пасля захопу галоўнага аэрапорта краіны, дэпутаты абвясцілі ісламісцкія групоўкі «Рассвет Лівіі», «Абаронцы ісламу», «Грамадскі савет шуры паўстанцаў Бенгазі» і «Ансар аш-Шарыа» тэрарыстычнымі арганізацыямі, даручыўшы арміі «ў самыя кароткія тэрміны ліквідаваць тэрарыстычную пагрозу ў асобе дадзеных арганізацый»[14][15].

6 лістапада Вярхоўны суд Лівіі ў Трыпалі, разгледзеўшы заявы 12 лаяльных ісламістам дэпутатаў, вынес рашэнне аб прызнанні вынікаў апошніх выбараў несапраўднымі і аб роспуску Палаты прадстаўнікоў[16]. Аднак уплывовы дэпутат Палаты Абу-Бакр Баэйра адхіліў рашэнне суда, назваў яго «палітызаваным» і сказаў, што яно пакладзе шлях да падзелу краіны[17][18].

30 снежня на тэрыторыі паркоўкі гасцініцы «Дар-эс-Салам» у Табруку, падчас пасяджэння Палаты прадстаўнікоў, тэрарыст-смяротнік падарваў замінаваны аўтамабіль[19]. У выніку выбуху ніхто не загінуў, акрамя самога нападніка, аднак былі паранены 11 чалавек, у тым ліку 3 дэпутаты[20]. Адказнасць за тэракт ніхто на сябе не ўзяў[21].

25 лютага 2015 года прэзідэнт Палаты прадстаўнікоў Агіла Салах Іса вылучыў кандыдатуру Х. Хафтара на пасаду Вярхоўнага галоўнакамандуючага УС Лівіі[22]. Прызначэнне было зацверджана дэпутатамі Палаты на пасяджэнні 2 сакавіка[23]. Урад у Трыпалі расцаніў гэты крок як спрыянне далейшага абвастрэння барацьбы за ўладу, якое пагражала разарваць краіну на часткі, назваўшы Хафтара «ваенным злачынцам»[24]. Прысяга адбылася 3 сакавіка, з прысваеннем Хафтару звання генерал-лейтэнанта[25].

5 кастрычніка члены Палаты прагаласавалі за падаўжэнне сваіх паўнамоцтваў ва ўмовах надзвычайнай сітуацыі да 20 кастрычніка[26]. За дадзеную меру выказаліся 129 дэпутатаў з 131 прысутных[27]. Паводле ацэнак журналістаў, такі ход мог перашкодзіць намаганням ААН па заключэнні дамовы аб стварэнні ўрада нацыянальнага адзінства ў краіне з двума супрацьлеглымі парламентамі, апошнім тэрмінам для якога было 20 кастрычніка[28][29]. Між тым прадстаўнік Палаты Фарадж Хашэмі паведаміў, што мандат падоўжаны да перадачы ўлады новаму выбарным органу ў «мерах засцярогі ў выпадку, калі палітычныя перамовы скончацца нічым, пакінуўшы палітычны вакуум»[30].

2 мая 2019 адбылося першае пасяджэнне ППЛ у Трыпалі, на якім дэпутаты выступілі за любую ініцыятыву па спыненні баявых дзеянняў і наступлення на сталіцу. Пасяджэнне праходзіла ў няпоўным складзе і пад старшынствам дэпутата Садэка Кхэйлі[31].

Супрацьстаенне з УНЗ

правіць

У 2016 годзе ствараецца УНЗ, які павінен быў канчаткова вырашыць пытанне аб адсутнасці адзінаўладдзя ў Лівіі. Аднак напружанасць засталася, так як ППЛ не прызнала УНЗ. Паміж прыхільнікамі двух урадаў адбыліся сутыкненні рознага маштабу. 4 красавіка 2019 камандуючы Лівійскай нацыянальнай арміяй маршал Халіфа Хафтар загадаў войскам пачаць аперацыю па вызваленню Трыпалі ад сіл УНА[32].

5 лютага 2021 года ў горадзе Жэнева (Швейцарыя) на форуме палітычнага дыялогу Лівіі прайшло абранне часовага аб’яднанага ўрада краіны. Часовым прэзідэнтам быў абраны Мухамед Юніс Манфі, прэм’ер-міністрам — Абдэль Хамід Махамед Дбэйбе, а Муса аль-Кані і Абдала аль-Лафі сталі віцэ-прэзідэнтамі. Яны павінны былі кіраваць дзяржавай да правядзення выбараў, зацверджаных на снежань таго ж года[33]. ППЛ працягнула сваё існаванне, падпарадкаваўшыся новым уладам, а УНЗ быў расфармаваны. Фаіз Сарадж саступіў пасаду кіраўніка Прэзідэнцкага савета Манфі.

Зноскі

  1. Libya power handover agreed as airport battle rages on. News.yahoo.com. Agence France-Presse (AFP) (4 августа 2014). Праверана 6 августа 2014.
  2. "Libya's new parliament meets in Tobruk". Libya Herald. 4 августа 2014. Праверана 6 августа 2014. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |accessdate= і |date= (даведка)
  3. "Ageela Issa elected as president of House of Representatives". Libya Herald. 5 августа 2014. Праверана 6 августа 2014. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |accessdate= і |date= (даведка)
  4. "Jurist elected Libya parliament speaker". Middle East Online. 5 августа 2014. Архівавана з арыгінала 8 жніўня 2014. Праверана 6 августа 2014. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |accessdate= і |date= (даведка)
  5. "New Parliament Elects East Libya Jurist As Speaker". Haberler. 5 августа 2014. Праверана 6 августа 2014. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |accessdate= і |date= (даведка)
  6. "Parliament elects deputy presidents". Libya Herald. 5 августа 2014. Архівавана з арыгінала 8 жніўня 2014. Праверана 6 августа 2014. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |accessdate= і |date= (даведка)
  7. В Ливии депутаты нового парламента принесли присягу. ИТАР-ТАСС (4 августа 2014). Праверана 6 августа 2014.
  8. Новый парламент Ливии провел первое заседание(недаступная спасылка). BBC Russian (2 августа 2014). Архівавана з першакрыніцы 3 жніўня 2014. Праверана 6 августа 2014.
  9. Ливия: новый парламент призывает к единству(недаступная спасылка). Euronews (5 августа 2014). Архівавана з першакрыніцы 6 красавіка 2019. Праверана 25 августа 2014.
  10. ЕС приветствует первое заседание Палаты представителей Ливии. Жэньминь Жибао (4 августа 2014). Праверана 6 августа 2014.
  11. Ливийский парламент проголосовал за избрание главы государства путём прямых выборов. ИТАР-ТАСС (12 августа 2014). Праверана 15 августа 2014.
  12. а б Парламент Ливии санкционировал международную интервенцию(недаступная спасылка). ИТАР-ТАСС (13 августа). Архівавана з першакрыніцы 19 жніўня 2014. Праверана 15 августа 2014.
  13. Парламент Ливии выступили за немедленное вмешательство ООН в ситуацию в стране. ИТАР-ТАСС (13 августа 2014). Праверана 15 августа 2014.
  14. Парламент Ливии отправил в отставку начальника Генштаба ВС. РИА Новости (24 августа 2014). Праверана 25 августа 2014.
  15. Ливийский парламент включил "Рассвет Ливии" и "Ансар аш-Шариа" в список террористических группировок(недаступная спасылка). Синьхуа (25 августа 2014). Архівавана з першакрыніцы 26 жніўня 2014. Праверана 25 августа 2014.
  16. Суд в Ливии распустил палату представителей парламента. BBC Russian (6 ноября 2014). Праверана 6 ноября 2014.
  17. Libya Court Rules June Elections Unconstitutional. ABC News (6 ноября 2014). Праверана 6 ноября 2014.
  18. Libya court rules June elections unconstitutional(недаступная спасылка). The Washington Post (6 ноября 2014). Архівавана з першакрыніцы 6 красавіка 2019. Праверана 6 ноября 2014.
  19. Suicide car bomb targets Libya parliament. Аль-Арабия (30 декабря 2014). Праверана 31 декабря 2014.
  20. UPDATE 2-Suicide bombing outside Libyan parliament in Tobruk wounds 11 -spokesman(недаступная спасылка). Reuters (30 декабря 2014). Архівавана з першакрыніцы 24 верасня 2015. Праверана 31 декабря 2014.
  21. Suicide Car Bomb Targets Libya Parliament. ABC News (30 декабря 2014). Праверана 31 декабря 2014.
  22. Генерал Халифа Хафтар выдвинут на пост главного военачальника Ливии. ТАСС (25 февраля 2015). Праверана 4 марта 2015.
  23. Libyan parliament confirms Haftar as army chief. Аль-Джазира. Праверана 4 марта 2015.
  24. Libya's Haftar appointed army chief for recognized government(недаступная спасылка). Reuters (2 марта 2014). Архівавана з першакрыніцы 6 кастрычніка 2015. Праверана 4 марта 2015.
  25. Libyan parliament names General Khalifa Haftar army chief. Al Bawaba (2 марта 2015). Праверана 4 марта 2015.
  26. Libyan parliament extends mandate. Синьхуа (5 октября 2015). Праверана 6 октября 2015.
  27. Libyan parliament votes to extend its mandate(недаступная спасылка). The Washington Post (5 октября 2015). Архівавана з першакрыніцы 7 кастрычніка 2015. Праверана 6 октября 2015.
  28. Libya's parliament extends mandate. BBC News (6 октября 2015). Праверана 6 октября 2015.
  29. Парламентская ассамблея Ливии продлила свои полномочия. BBC Russian (6 октября 2015). Праверана 6 октября 2015.
  30. Libya's Pro-Western Parliament Extends Mandate. Голос Америки (5 октября 2015). Праверана 6 октября 2015.
  31. Ливийские парламентарии выступили против наступления на Триполи
  32. Приезжавший к Шойгу ливийский маршал приказал наступать на Триполи // Лента. Ру, 4 апреля 2019
  33. Лидеров переходного правительства Ливии избрали в Женеве

Спасылкі

правіць