Полацкая нізіна
Полацкая нізіна знаходзіцца на поўначы Беларусі, займае значную частку Віцебскай вобласці, заходзіць на тэрыторыю Літвы і Латвіі. Паўднёва-заходняя яе частка ўздоўж ракі Дзісна называецца Дзісненская нізіна. Працягласць з паўднёвага захаду на паўночны ўсход складае да 200 км, з поўначы на поўдзень — ад 40 да 80 км. Вышыня — 130—140 м, у краявых частках — да 160 м.
Для заходняй часткі характэрны плоскахвалісты і спадзістахвалісты рэльеф з рэшткамі марэннай раўніны, камавымі і марэннымі ўзгоркамі, озамі. Усходняя частка адрозніваецца плоскахвалістай і плоскай паверхняй з выдмамі, эолавымі градамі, катлавінамі.
Нізіна ўтварылася на месцы прыледавікровага вадаёма, які існаваў у час адступання апошняга ледавіка паазерскага зледзянення (18—20 тыс. гадоў назад). На дне вадаёма намнажаліся азёрна-ледавіковыя адклады — пяскі, галька, стужкавыя гліны. Пасля таго як Заходняя Дзвіна прарвала Балтыйскую граду (на тэрыторыі Латвіі, на ўчастку Краслава—Даўгаўпілс), вялізны вадаём быў спушчаны ў Балтыйскае мора.
Буйнейшыя рэкі: Заходняя Дзвіна з прытокамі Вужыца, Росіца, Свольна, Дрыса, Палата, Обаль (справа), Дзісна (злева). Найбуйнейшыя азёры: Богінскае, Ельня.
Лясістасць 34 % (пераважаюць хваёвыя і ялова-хваёвыя лясы). У міжрэччы Дрысы і Палаты, на паўднёвай ускраіне возера Лісна бары чаргуюцца з верхавымі балотамі, парослымі нізкарослай хвояй, ельнікам, беразняком, зараснікамі вольхі. Дубровы захаваліся на правым беразе ракі Дзісна, у вярхоўях рэчак Маснічына і Бярозаўка. Найбуйнейшыя масівы верхавых балот — Ельня, Обаль-2, Стрэчна, нізінных — Дабееўскі Мох, Сосніца-Дражбітка, Судзіна. Шырока распаўсюджаныя лугі.
Літаратура
правіць- Геаграфія Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Мн.: БелЭн, 1992. — С. 69—70.
- Геоморфология Беларуси: Учебное пособие для студентов географических и геологических специальностей / О. Ф. Якушко, Л. В. Марьина, Ю. Н. Емельянов — Мн.: БГУ, 1999. — 173 с. — 400 экз. (руск.)
- Физическая география Витебской области: учебное пособие / А. Н. Галкин [и др.]; под ред. А. Н. Галкина. — Витебск: ВГУ имени П. М. Машерова, 2021. — 235 с. — ISBN 978-985-517-850-8. Архівавана 11 мая 2023. (руск.)