Аксітанская мова
раманская мова гіст. рэгіёна Аксітанія
(Пасля перасылкі з Правансальская мова)
Аксітанская мова, або лангедок (акс. occitan, lenga d'òc — мова «ок», ад сярэдневяковага выразу пацвярджэння, згоды): раманская мова, якая развілася з лацінскай мовы (народнай латыні), гэтак жа як іспанская, італьянская і французская мовы.
Аксітанская мова | |
---|---|
Саманазва | occitan |
Краіны | Францыя, Іспанія, Італія |
Рэгіёны | Заходняя Еўропа |
Афіцыйны статус | Каталонія (Іспанія) |
Агульная колькасць носьбітаў | 1 млн. |
Класіфікацыя | |
Катэгорыя | Мовы Еўразіі |
Пісьменнасць | Лацінскі алфавіт |
Моўныя коды | |
ISO 639-1 | oc |
ISO 639-2 | oci |
ISO 639-3 | oci |
WALS | occ і pro |
Ethnologue | oci |
IETF | oc |
Glottolog | occi1239 |
Вікіпедыя на гэтай мове |
Аксітанская мова распаўсюджана ў паўднёвых рэгіёнах Францыі, у Аксітанскай даліне на паўночным захадзе Італіі, у Манака, а таксама ў Аранскай даліне на поўначы Іспаніі.
У ёй налічваецца шэсць асноўных рэгіянальных варыянтаў:
- авернская,
- вівара-альпійская,
- гасконская (уключае беарнскую, на якой гавораць у Беарне)
- лангедокскую.
- лімузенская,
- правансальская (у т.л. нісуа (niçois), на якой гавораць у наваколлях Ніцы),
Усе гэтыя разнавіднасці аксітанскай мовы маюць сваю пісьменнасць і раўнапраўныя; стандартная аксітанская мова — сінтэз гэтых моў.
Літаратура
правіць- Правансальская мова // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12. С. 526—527.
- Гурычева М. С., Катагощина Н. А., Сравнительно-сопоставительная грамматика романских языков. Галло-романская подгруппа, М., 1964.
- Лободанов А. П., Морозова Е. В., Челышева И. И. Окситанский язык // Языки мира: Романские языки. М.: Academia, 2001.
- Формирование литературных романских языков: провансальский — окситанский. М., 1991.
- Alibert L., Gramatica occitana segon los parlars lengadocians. Tolosa, 1935.
- Anglade J., Grammaire de l'ancien provençal, ou ancienne langue d'oc: phonétique et morphologie. Paris, 1921.
- Bayle L., Dissertation sur l'orthographe provençale comparée à la graphie dite occitane. Toulon, 1968.
- Bec P., La langue occitane. Paris, 1963.
- Bec P., Manuel pratique d'occitan moderne. Paris, 1973.
- Camproux Ch., Situation actuelle des lettres d'oc, «Neophilologus», 1967, v. 51, № 2.
- Koschwitz E., Grammaire historique de la langue des félibres. Genève; Marseille, 1973.
- Kremnitz G., Versuche zur kodifizierung des Okzitanischen seit dem 19. Jahrhundert und ihre Annahme durch die Sprecher. Tübingen, 1974.
- Lafont R., La phrase occitane. Essais d'analyse systématique. Paris, 1967.
- Lexikon der Romanistischen Linguistik / Hrsg. von G. Holtus, M. Metzelin, Ch. Schmitt. Tübingen, 1991, Bd. V, 2.
- Nouvel A., L'occitan sans peine. Paris, 1980.
- Ronjat J., Grammaire historiques des parlers provençaux modernes. Montpellier, 1930—1941, vol. 1-4.
- Salvat J., Grammaire occitane des parlers languedociens. Toulouse, 1973.
- Wheeler M., «Occitan», The Romance Languages. New-York; London, 1988.
- Слоўнікі
- Alibert L., Dictionnaire occitan-français d'après les parlers languedociens. Toulose, 1965.
- Coupier J., Dictionnaire français-provençal. Gignac-la-Nerthe, 1995.
- Fourvières X. de, Lou Pichot Tresor, dictionnaire provençal- et français-occitan. Avignon, 1952.
- Mistral F., Lou Tresor dou Felibrige ou dictionnaire provençal-français. Paris, 1932, 2 vol.
- Атласы
- Boisgontier J., Atlas linguistique et ethnographique du Languedoc oriental. Paris, 1981—1986, vol. 1-3.
- Bouvier J. C., Martel Cl., Atlas linguistique et ethnographique de la Provence. Paris, 1975—1986, vol. 1-3.
- Guiter H., Atlas linguistique des Pyrénées orientales. Paris, 1966.
- Nauton P., Atlas linguistique et ethnographique du Massif Central. Paris, 1957—1963, vol. 1-4.
- Potte J. Cl., Atlas linguistique et ethnographique de l'Auvergne et de Limousin. Paris, 1975—1987, vol. 1-2.
- Ravier X., Atlas linguistique et ethnographique du Languedoc occidental. Paris, 1978—1986, vol. 1-3.
Спасылкі
правіць- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Аксітанская мова
- Агульныя звесткі і граматыка аксітанскай мовы (англ.)
- Аксітанскія слоўнiкi ў сетцы (фр.)