Прэмія Медычы
французская літаратурная прэмія
Прэмія Медычы (фр.: Prix Médicis) — літаратурная прэмія, створаная ў Францыі ў 1958 годзе. Заснавальнікамі прэміі з’яўляюцца Галіна Барбізан і Жан-П'ер Жыраду,[1] якія вырашылі, што Ганкураўская прэмія і Вялікая літаратурная прэмія Французскай акадэміі незаслужана абыходзяць бокам авангардных пісьменнікаў.
| Прэмія Медычы | |
|---|---|
| Тып | літаратурная прэмія[d] |
| Заснаванне | 1958 |
| Краіна | |
| Сайт | prixmedicis.wordpress.com (фр.) |
Прэмія Медычы першапачаткова арыентавалася на прадстаўнікоў школы «новага рамана». Пазней кола аўтараў пашырылася, аднак умова ўручэння засталася нязменнай: прэмія прысуджаецца «аўтару рамана ці апавядання, імя якога яшчэ не вядома шырокаму колу чытачоў, але які валодае несумнеўным арыгінальным талентам».
З 1970 года Прэмія Медычы ўручаецца таксама за лепшы замежны твор, з 1985 года — за эсэістыку.
Лаўрэаты
правіцьЛаўрэаты прэміі Медычы за раман
правіць- 1958 — Клод Алье, «La Mise en scène»
- 1959 — Клод Марыяк, «Le Dîner en ville»
- 1960 — Анры Тама, «John Perkins: suivi d’un scrupule»
- 1961 — Філіп Салерс, «Le Parc»
- 1962 — Калет Адры, «Derrière la baignoire»
- 1963 — Жэрар Жарло, «Un chat qui aboie»
- 1964 — Манік Уіціг, «L’Opoponax»
- 1965 — Рэнэ-Віктор Пій, «La Rhubarbe»
- 1966 — Мары-Клер Бле, «Une saison dans la vie d’Emmanuel»
- 1967 — Клод Сімон, «Histoire»
- 1968 — Элі Візель, «Жабрак з Іерусаліма»
- 1969 — Элен Сіксу, «Dedans»
- 1970 — Каміль Бурнікель, «Sélinonte ou la Chambre impériale»
- 1971 — Паскаль Ленэ, «Ірэвалюцыя»
- 1972 — Морыс Клавель, «Le Tiers des étoiles»
- 1973 — Тоні Дзювер, «Paysage de fantaisie»
- 1974 — Дамінік Фернандэс, «Porporino ou les Mystères de Naples»
- 1975 — Жак Альміра, «Le Voyage à Naucratis»
- 1976 — Марк Халадэнка, «Les États du désert»
- 1977 — Мішэль Бютэль, «L’Autre Amour»
- 1978 — Жорж Перэк, «Жыццё спосаб ужывання»
- 1979 — Клод Дзюран, «La Nuit zoologique»
- 1980:
- Жан-Люк Беназільё, «Cabinet-portrait»
- Жан Лауг, «Comptine des Height» (адмовіўся ад прэміі)
- 1981 — Франсуа-Аліўе Русо, «L’Enfant d'Édouard»
- 1982 — Жан-Франсуа Жаслен, «L’Enfer et Cie»
- 1983 — Жан Эшназ, «Cherokee»
- 1984 — Бернар-Анры Леві, «Le Diable en tête»
- 1985 — Мішэль Брадо, «Naissance d’une passion»
- 1986 — П'ер Камбеско, «Les Funérailles de la Sardine»
- 1987 — П'ер Мертэнс, «Les Éblouissements»
- 1988 — Крысціяна Рашфор, «La Porte du fond»
- 1989 — Серж Дуброўскі, «Le Livre brisé»"
- 1990 — Жан-Ноэль Панкрацы, "Les Quartiers d’hiver
- 1991 — Іў Сімон, «La Dérive des sentiments»
- 1992 — Мішэль Рыо, «Tlacuilo»
- 1993 — Эмануэль Бернейм, «Sa femme»
- 1994 — Іў Бержэ, «Immobile dans le courant du fleuve»
- 1995:
- Васіліс Алексакіс, «Мацярынская мова» / «La Langue maternelle»
- Андрэй Макін, «Французскі завяшчанне»
- 1996:
- Жаклін Арпман, «Арланда»
- Жан Рален, «Арганізацыя» / «L’Organisation»
- 1997 — Філіп Ле Гійу, «Яны, сем імёнаў мастакоў»/ «Les, Sept Noms du peintre»
- 1998 — Амерык, «Мангольскі воўк» / «Le Loup mongol»
- 1999 — Крысціян Астэр, «Мая вялікая кватэра» / «Mon grand appartement»
- 2000 — Ян Аперы, «Diabolus in musica»
- 2001 — Бенуа Дзюцёртр, «Падарожжа ў Францыю» / «Le Voyage en France»
- 2002 — Ан Ф. Гарэта, «Не аднойчы» / «Pas un jour»
- 2003 — Юбер Мінгарэлі, «Чатыры салдаты» / «Quatre soldats»
- 2004 — Мары Німье, «Каралева бязмоўя» / «La Reine du silence»
- 2005 — Жан-ФІліп Тусэн, «Бегчы» / «Fuir»
- 2006 — Сорж Шаландон, «Абяцанне» / «Une promesse»
- 2007 — Жан Ацфельд, «Стратэгія антылоп» / «La Stratégie des antilopes»
- 2008 — Жан-Мары Блас дэ Раблес, «Там, дзе тыгры ў сябе» / «Là où les tigres sont chez eux»
- 2009 — Дані Лафер'ер, «Загадка вяртання» / «L'énigme du retour»
- 2010 — Мейліс дэ Керангаль, «Нараджэнне маста» / "Naissance d’un pont
- 2011 — Мацьё Ліндон, «Ce qu’aimer veut dire»
- 2012 — Эманюэль Пірэйр, «Усеагульная феерыя» / «Féerie générale»
- 2013 — Мары Дар'ёсек, «Il faut beaucoup aimer les hommes»[2]
- 2014 — Антуан Валадзін, «Terminus radieux»[3]
- 2015 — Наталі Азуле, «Ціт не любіў Бераніку» / «Titus n’aimait pas Bérénice»[4]
- 2016 — Іван Яблонка, «Летыцыя, ці Канец людзей» / «Laëtitia ou la Fin des hommes»[5]
- 2017 — Янік Энель, «Мацней трымай сваю карону» / «Tiens ferme ta couronne»[6]
- 2018 — П'ер Гіёта, «Ідыятыя» / «Idiotie»[7]
- 2019 — Люк Ланг, «Спроба» / «La Tentation»[8]
- 2020 — Хлоя Дэлом, «Сінтэтычнае сэрца» / «Le Cœre sintéthique»
- 2021 — Крысцін Анго, "Падарожжа на ўсход" / "Le Voyage dans l'Est"
- 2022 — Эмануэль Баямак-Там, «Трынаццатая гадзіна» / "Treizième Heure"
- 2023 — Кевін Ламберт, «Няхай будзе радасць з намі» / "Que notre joie demeure"
Лаўрэаты прэміі Медычы за лепшы замежны твор
правіць- 1970 — Луіджы Малерба, «Saut de la mort»,
Італія - 1971 — Джэймс Дыкі, «Збавенне» / «Deliverance»,
ЗША - 1972 — Севера Сардуй, «Кобра»,
Куба - 1973 — Мілан Кундзера, «Жыццё не тут»,
Чэхаславакія - 1974 — Хуліа Картасар, «Кніга Мануэля»,
Аргенціна - 1975 — Стывен Мілхаузер, «Эдвін Мілхаус: Жыццё і смерць амерыканскага пісьменніка» / «Edwin Mullhouse: The Life and Death of an American Writer», ЗША
- 1976 — Дорыс Лесінг, «Залаты сшытак»,
Вялікабрытанія - 1977 — Эктар Б’янчоці, «Трактат аб порах года», Аргенціна
- 1978 — Аляксандр Зіноўеў, раман «Светлая будучыня»,
СССР - 1979 — Алеха Карпенцьер, «Арфа і цень», Куба
- 1980 — Андрэ Брынк, «Сухі белы сезон»,
Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка - 1981 — Давід Шахар, «Дзень графіні»,
Ізраіль - 1982 — Умберта Эка, «Імя ружы», Італія
- 1983 — Кенет Уайт, «Белы шлях» / «La Route bleue»,
Шатландыя - 1984 — Эльза Марантэ, "Aracoeli", Італія
- 1985 — Джозеф Хелер, «Госпаду вядома», ЗША
- 1986 — Джон Хоукс, «Прыгоды ў гандлі шкурамі на Алясцы» / «Adventures in the Alaskan Skin Trade» ЗША; Джуліян Барнс, «Папугай Флобера» Вялікабрытанія
- 1987 — Антоніа Табукі, «Індыйскі накцюрн», Італія
- 1988 — Томас Бернхард, «Старыя майстры»,
Аўстрыя - 1989 — Альвара Муціс, «La Neige de l’amiral»,
Калумбія - 1990 — Амітаў Гош, «Les Feux du Bengale»,
Індыя - 1991 — П'етра Чытаці, «Histoire qui fut heureuse puis douloureuse et funeste», Італія
- 1992 — Луіс Беглі, «Хлусня ваеннага часу» / «Wartime Lies», ЗША
- 1993 — Пол Остэр, «Левіяфан», ЗША
- 1994 — Роберт Шнайдэр, «Сястра сну», Аўстрыя
- 1995 — Алесандра Барыка, «Замкі гневу», Італія
- 1996:
- Міхаэль Кругер, «Хімельфарб» / «Himmelfarb»,
Германія; - Людміла Уліцкая, «Сонечка»,
Расія
- Міхаэль Кругер, «Хімельфарб» / «Himmelfarb»,
- 1997 — Том Карагесан Бойл, «Амерыка», ЗША
- 1998 — Джонатан Коу, «Дом сну», Вялікабрытанія
- 1999 — Б’ёрн Ларсан, «Le Capitaine et les Rêves»,
Швецыя - 2000 — Майкл Андатжэ, «Le Fantôme d’Anil»,
Канада - 2001 — Антоніа Скармета, «La Noce du poète»,
Чылі - 2002 — Філіп Рот, «Людскае кляймо», ЗША
- 2003 — Энрыке Віла-Матас, «Le Mal de Montano»,
Іспанія - 2004 — Ааран Апельфельд, «Histoire d’une vie», Ізраіль
- 2005 — Архан Памук, «Снег»,
Турцыя - 2006 — Норман Маня, «Вяртанне хулігана»,
Румынія, ЗША - 2007 — Дэніел Мендэльсан, «Страчаныя: пошук шасці з шасці мільёнаў» / «The Lost: A Search for Six of Six Million», ЗША
- 2008 — Ален Клод Зульцэр, «Ідэальны афіцыянт» / «Ein perfekter Kellner»,
Швейцарыя - 2009 — Дэйв Эгерс, «Што ёсць што: Аўтабіяграфія Валянціна Эчака Дэнга» / «What Is the What: The Autobiography of Valentino Achak Deng», ЗША
- 2010 — Дэвід Ван, «Сакван-Айленд» / «Sukkwan Island», ЗША
- 2011 — Давід Гросман, «Une femme fuyant l’annonce», Ізраіль
- 2012 — Аўраам Іегошуа, «Рэтраспектыва», Ізраіль[9]
- 2013 — Тойн Хейманс, «На моры» / «Op zee»,
Нідэрланды[2] - 2014 — Лілі Брэт, «Лола Бенскі» / «Lola Bensky»,
Аўстралія[3] - 2015 — Хакан Гюндай, «Яшчэ» / «Daha», Турцыя[4]
- 2016 — Стыў Сем-Сандберг, «Выбраныя» / «De utvalda», Швецыя[10]
- 2017 — Паола Кан’елі, «Восем гор» / «Le otto montagne», Італія
- 2018 — Рэйчэл Кушнер, «Пакой Марса» / «The Mars Room», ЗША
- 2019 — Аўдур Ава Алафсдоцір, «Міс Ісландыя» / «Ungfrú Ísland»,
Ісландыя - 2020 — Антоніа Муньёс Маліна, «Адзінокая прагулка сярод людзей» / «Un andar solitario entre la gente», Іспанія[11]
- 2021 — Юнас Хасен Кеміры, «Бацькавая дамова» / «Pappaklausulen», Швецыя
- 2022 — Андрэй Куркоў, «Шэрыя пчолы»,
Украіна - 2023:
- Лідзія Жоржы, «Misericórdia»,
Партугалія - Хан Ган, «Я не развітваюся» / 작별하지 않는다,
Рэспубліка Карэя
- Лідзія Жоржы, «Misericórdia»,
Лаўрэаты прэміі Медычы за эсэістыку
правіць- 1986 — Мішэль Сер, «Пяць пачуццяў» / «Les Cinq Sens»
- 1987 — Жорж Баржо, «Сонца над Абьякам» / «Le Soleil sur Aubiac»
- 1989 — Вацлаў Ямек, «Трактат аб кароткіх цудах» / «Traité des courtes merveilles»
- 1990 — Рэнэ Жырар, «Шэкспір, агонь жадання» / «Shakespeare, les feux de l’envie»
- 1991 — Ален Этчэгоен, «Вальс этык» / «La Valse des éthiques»
- 1992 — Люк Феры, «Новы экалагічны парадак» / «Le Nouvel Ordre écologique»
- 1993 — Мішэль Анфрэ, «Скульптура сябе» / «La Sculpture de soi»
- 1994 — Жэром Гарсен, «Для Жана Прэво» / «Pour Jean Prévost»
- 1995 — Паскаль Брукнер, «Спроба нявіннасці» / «La Tentation de l’innocence»
- 1996 — Вівіян Форэстэр, «Эканамічны жах» / «L’Horreur économique»
- 1997 — Мішэль Вінок, «Стагоддзе інтэлектуалаў» / «Siècle des intellectuels»
- 1998 — Альберта Мангель, «Гісторыя чытання» / «Une histoire de la lecture» Канада
- 1999 — Крысцін Жардзі, «Людзі з Тэмзы і іншых берагоў» / «Gens de la Tamise et d’autres rivages»
- 2000 — Армель Ле Бра-Шапар, «Le Zoo des philosophes»
- 2001 — Эдві Пленель, «Сакрэты юнацтва» / «Secrets de jeunesse»
- 2002 — Даніель Дэмарке, «Кафка і маладыя дзяўчаты» / «Kafka et les jeunes filles»
- 2003 — Мішэль Шнейдэр, «Уяўныя смерці» / «Morts imaginaires»
- 2004 — Дзіян дэ Маржэры, «Аўрора і Жорж» / «Aurore et George»
- 2005 — Мары Дэплешэн, Лідзія Вьёле, «Выратаванае жыццё» / «La Vie sauve»
- 2006 — Жан-Бертран Панталіс, «Брат папярэдняга» / «Frère du précédent»
- 2007 — Джоан Дыдыян, «Год чароўных разважанняў» / «The Year of Magical Thinking», ЗША
- 2008 — Сесіль Гільбер, «Warhol Spirit»
- 2009 — Ален Феры, «Памяць аб вар’яцтве Эмы» / «Mémoire d’un fou d’Emma»
- 2010 — Мішэль Пастуро, «Колер нашых успамінаў» / «La Couleur de nos souvenirs»
- 2011 — Сільвен Тэсон, «У сібірскіх лясах» / «Dans les forêts de Sibérie»
- 2012 — Давід Ван Рэйбрук, «Конга. Гісторыя» / «Congo. Une histoire»,
Бельгія - 2013 — Святлана Алексіевіч, «Час сэканд хэнд» (у фр. перакладзе «Канец чырвонага чалавека» / «La Fin de l’homme rouge»),[2]
Беларусь - 2014 — Фрэдэрык Пажак, «Невызначаны маніфест» / «Manifeste incertain»[3]
- 2015 — Ніколь Лап’ер, «Спасай кто может жизнь» / «Sauve qui peut la vie»[4]
- 2016 — Жак Анрык, «Бокс» / «Boxe»[10]
- 2017 — Шулем Дын, «Хто сыходзіць, не вяртаецца» / «All Who Go Do Not Return»,[6] Італія
- 2018 — Стэфана Масіні, «Браты Леман» / «Les Frères Lehman», Італія
- 2019 — Бюль Аж’е і Ан Дзяткін, «Я забылася» / «J’ai oublié»
- 2020 — Карл Уве Кнаусгор, «Мая барацьба. Кніга шостая» / «Min kamp. Sjette bok»,
Нарвегія - 2021 — Якута Алікавазовіч, «Быццам неба ў нас унутры» / «Comme un ciel en nous»
- 2022 — Жорж Дзідзі-Юберман, «Сведка да канца» / «Le Témoin jusqu’au bout»
- 2023 — Лор Мюрат, «Пруст, рымская сям’я» / «Proust: roman familial»
Крыніцы
правіць- ↑ History of the prize (фр.) (Archive.org 17 July 2011]
- ↑ а б в "Marie Darrieussecq reçoit le prix Médicis pour "Il faut beaucoup aimer les hommes"". Le Monde(фр.). November 12, 2013. Праверана November 13, 2013.
- ↑ а б в "Prix Médicis 2014 : Antoine Volodine supplante Éric Reinhardt". Le Figaro(фр.). 4 November 2014. Праверана 8 November 2014.
- ↑ а б в Nathalie Azoulai, Hakan Günday et Nicole Lapierre, lauréats du Médicis 2015. livreshebdo.fr (5 лістапада 2015). Праверана November 7, 2015.
- ↑ Mohammed Aïssaoui. Ivan Jablonka, l'histoire d'un extraordinaire Prix Médicis (фр.). Le Figaro (2 лістапада 2016). Праверана November 2, 2016.
- ↑ а б Eléonore Sulser. Le beau palmarès du Prix Médicis (фр.)(недаступная спасылка). Le Temps (9 лістапада 2017). Архівавана з першакрыніцы 10 лістапада 2017. Праверана 9 November 2017.
- ↑ Prix Médicis 2018 : Pierre Guyotat et Rachel Kushner primés (фр.). Hachette (6 лістапада 2018). Праверана 28 January 2019.
- ↑ Le prix Médicis attribué à Luc Lang pour "La tentation" Le Monde
- ↑ Michal Shmulovich. Israeli author A.B. Yehoshua wins prestigious French literary award. The Times of Israel (6 лістапада 2012). Праверана November 7, 2012.
- ↑ а б Vincy Thomas. Le Médicis 2016 couronne Ivan Jablonka, Jacques Henric et Steve Sem-Sandberg. Livres Hebdo (2 лістапада 2016). Праверана November 2, 2016.
- ↑ Moryoussef, Ilana. Le Prix Médicis 2020 est décerné à Chloé Delaume, découvrez le palmarès complet (фр.). www.franceinter.fr (6 лістапада 2020). Праверана 24 November 2020.