Рыгор Фядотавіч Крывашэеў

Рыгор Фядотавіч Крывашэеў (руск.: Григорий Федотович Кривошеев; 15 верасня 1929 — 29 красавіка 2019) — савецкі і расійскі военачальнік, ваенны гісторык. Генерал-палкоўнік (1984). Прафесар Акадэміі ваенных навук (1995). Кандыдат ваенных навук.

Рыгор Фядотавіч Крывашэеў
руск.: Григорий Федотович Кривошеев
Дата нараджэння	15 верасня 1929(1929-09-15)
Месца нараджэння	Kinterep[d], Q14647372?, Новасібірская акруга[d], Сібірскі край, РСФСР, СССР
Дата смерці	29 красавіка 2019(2019-04-29) (89 гадоў)
Месца смерці	Масква, Расія
Альма-матар	Ваенная акадэмія Генеральнага штаба Узброеных Сіл Расійскай Федэрацыі
Грамадзянства	СССР  Расія
Прыналежнасць	СССР
Род войскаў	мотастралковыя войскі[d]
Званне	генерал-палкоўнік
Камандаваў	38th Army[d]
Узнагароды і званні

Найбольш вядомы як кіраўнік даследчага калектыву ваенных гісторыкаў, які правёў першае ўсебаковае комплекснае гісторыка-статыстычнае даследаванне людскіх страт і баявой тэхнікі Узброеных Сіл СССР і Расіі ў войнах XX—XXI стагоддзяў, вынікі якога былі апублікаваныя ў манаграфіі «Грыф сакрэтнасці зняты: страты Узброеных Сіл СССР у войнах, баявых дзеяннях і ваенных канфліктах».

Біяграфія

Нарадзіліся ў 1929 годзе ў вёсцы Кінтэрэп Легастаеўскага раёна Сібірскага краю (цяпер тэрыторыя Маслянінскага раёна, Новасібірская вобласць) у сялянскай сям’і. У савецкай арміі з верасня 1949 года. Праходзіў службу ў школе сяржантаў 712-га артылерыйскага палка 198-й стралковай дывізіі (Бійск). У 1950 годзе паступіў у Цюменскае ваеннае пяхотнае вучылішча, якое скончыў у 1953 годзе (з адзнакай). Пасля выпуску вярнуўся ў 198-ю стралковую дывізію камандзірам узвода. У 1959 годзе здаў уступныя экзамены для паступлення ў Томскі політэхнічны інстытут, але камандаванне накіроўвае яго ў Омск для даўкамплектавання Омскага ваенна-пяхотнага вучылішча.

У 1961 годзе, у званні капітана, накіраваны для навучання ў Ваенную акадэмію імя М. В. Фрунзэ, якую скончыў у 1964 годзе. Пасля праходзіў службу камандзірам батальёна 469-га мотастралковага палка 115-й мотастралковай дывізіі (Кіеўская ВА). У 1967 годзе прызначаны на пасаду намесніка камандзіра навучальнага мотастралковага палка 48-й гвардзейскай вучэбнай танкавай дывізіі, а праз год — камандзірам гэтага ж палка з датэрміновым прысваеннем звання «падпалкоўнік». З 1969 года — начальнік штаба 48-й гвардзейскай вучэбнай танкавай дывізіі. У 1971 годзе становіцца слухачом Ваеннай акадэміі Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР. Па заканчэнні Акадэміі ў 1973 годзе быў прызначаны на пасаду камандзіра 161-й мотастралковай дывізіі (Ізяслаў, Прыкарпацкая ВА). У лютым 1975 года прысвоена воінскае званне генерал-маёр. Праз некалькі дзён пасля прысваення звання быў прызначаны на пасаду начальніка штаба 38-й арміі (Івана-Франкоўск), на працягу некалькіх месяцаў таксама выконваў абавязкі камандуючага арміяй.

У сакавіку 1979 года прызначаны начальнікам штаба — першым намеснікам камандуючага войскамі Туркестанскай ваеннай акругі (Ташкент). У красавіку 1984 года прысвоена воінскае званне генерал-палкоўнік, у чэрвені таго ж года прызначаны начальнікам штаба — першым намеснікам галоўнакамандуючага Групы савецкіх войск у Германіі. У студзені 1987 года заняў пасаду начальніка Галоўнага арганізацыйна-мабілізацыйнага ўпраўлення — намесніка начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР.

У адстаўцы з верасня 1991 года. На «грамадзянцы» ўзначаліў групу гісторыкаў-даследчыкаў, якую стварыў яшчэ працуючы ў Генеральным штабе.

Памёр 29 красавіка 2019 года. Пахаваны на Федэральных вайсковых мемарыяльных могілках.

Узнагароды

Узнагароджаны ордэнамі Кастрычніцкай рэвалюцыі (1985), Чырвонага Сцяга (1980), Чырвонай Зоркі (1976), «За службу Радзіме ва Узброеных Сілах СССР» III ступені (1991) і многімі замежнымі ордэнамі і медалямі.

Навуковыя працы

Крывашэеў стаў шырока вядомы пасля публікацыі ў 1993 годзе сваёй кнігі, прысвечанай раскрыццю колькасці страт Савецкіх Узброеных Сіл у Вялікай Айчыннай вайне. Пад агульнай рэдакцыяй даследчыка кніга была падрыхтавана гісторыкамі і грунтавалася на рассакрэчаных савецкіх ваенных архівах. Праца ўяўляе сабой, магчыма, першую сур’ёзную спробу пазначыць велічыню страт РСЧА/СА падчас Другой сусветнай вайны. Да гэтай публікацыі дакладная колькасць ваенных страт СССР была прадметам палітычных спекуляцый, і лічбы вар’іраваліся ў адпаведнасці з палітычнай сітуацыяй у грамадстве.

Бібліяграфія

Манаграфіі

• Гриф секретности снят: Потери Вооружённых Сил СССР в войнах, боевых действиях и военных конфликтах: Статистическое исследование / Г. Ф. Кривошеев, В. М. Андроников, П. Д. Буриков. — М.: Воениздат, 1993. — 370 с. — ISBN 5-203-01400-0.
  • Английское издание: G. F. Krivosheev. Soviet Casualties and Combat Losses in the twentieth century, London, Greenhill Books, 1997, ISBN 1-85367-280-7; ISBN 978-1-85367-280-4.
• Великая Отечественная война: цифры и факты. — М.: Просвещение, 1995. — 113 с. — (Полвека назад). — ISBN 5-09-006730-9.
• Россия и СССР в войнах XX века: Потери вооружённых сил. — М.: Олма-пресс, 2001. — 608 с. — (Архив). — ISBN 5-224-01515-4.
  • Россия и СССР в войнах XX века: Потери вооружённых сил. — 2-е изд., доп. — М.: [б. и.], 2005. — 712 с. — ISBN 5-7151-0078-X.
  • Россия и СССР в войнах XX века: Книга потерь. — М.: Вече, 2010. — 624 с. — ISBN 978-5-9533-4676-6.
• Великая Отечественная на земле Российской. — Минобороны России, 2006. — 424 с.
  • Великая Отечественная на земле Российской. — 2-е изд., доп. — М.: Библос консалтинг, 2010. — 469 с. — ISBN 978-5-91501-017-7.
• Великая Отечественная без грифа секретности: Книга потерь. — М.: Вече, 2009. — 380 с. — ISBN 978-5-9533-3877-6.
  • Великая Отечественная без грифа секретности: Книга потерь. — М.: Вече, 2010. — 380 с. — ISBN 978-5-9533-4695-5.
  • Великая Отечественная без грифа секретности: Книга потерь. — М.: Вече, 2014. — 383 с. — (Историческая литература). — ISBN 978-5-4444-1768-3.
  • Великая Отечественная без грифа секретности: Книга потерь. — М.: Вече, 2020. — 383 с. — ISBN 978-5-4484-1837-2.

Артыкулы

• Кривошеев Г. Ф. Подготовка военнообученных резервов для Советской Армии в предвоенные годы и в ходе Великой Отечественной войны // Военно-исторический журнал. — 1988. — № 1. — С.47—52.
• Кривошеев Г. Ф. В первых сражениях // Военно-исторический журнал. — 1991. — № 2. — С. 10—16.
• Кривошеев Г. Ф. Цена освободительной миссии // Военно-исторический журнал. — 1991. — № 3. — С. 48—51.
• Кривошеев Г. Ф. Война брони и моторов // Военно-исторический журнал. — 1991. — № 4. — С. 36—41.
• Кривошеев Г. Ф. Накануне // Военно-исторический журнал. — 1991. — № 6. — С. 41—44.
• Кривошеев Г. Ф. «Историк должен ликовать и горевать вместе со своим народом» // Военно-исторический журнал. — 2002. — № 11. — С. 76—79.
• Кривошеев Г. Ф. На подмосковных рубежах // Военно-исторический журнал. — 2006. — № 12. — С. 3—7.

Літаратура

• Кривошеев Григорий Федотович // Историки России. Кто есть кто в изучении отечественной истории: биобиблиографический словарь / авт.-сост. А. А. Чернобаев; под ред. В. А. Динеса. — 2-е изд., испр. и доп. — СГЭА. — Саратов: Летопись, 2000. — С. 268—269. — ISBN 5-85559-092-5.

Рэцэнзіі

• Walter S. Dunn. A Book Review of ‘Soviet Casualties and Combat Losses in the twentieth century’ // The Journal of Military History, Vol. 62, № 3 (Jul., 1998), pp. 660–661.
• James F Dunnigan. A Book Review of ‘Soviet Casualties and Combat Losses in the twentieth century’ // The World War II Bookshelf: Fifty Must-Read Books, 2004, Citadel Press, ISBN 0-8065-2609-2. pp. 136–139.

Спасылкі

• Кривошеев Григорий Федотович (нявызн.). Международный объединённый биографический центр. Архівавана з першакрыніцы 19 кастрычніка 2012. Праверана 12 верасня 2012.
• Интервью в журнале «Российская Федерация сегодня»
• Некролог на сайте газеты «Красная звезда»