Семежава

Се́межава (трансліт.: Siemiežava, руск.: Семежево) — аграгарадок у Капыльскім раёне Мінскай вобласці, на рацэ Морач. Адміністрацыйны цэнтр Семежаўскага сельсавета. Насельніцтва 1367 чал. (2000). Знаходзіцца за 32 км на поўдзень ад Капыля, за 23 км ад чыгуначнай станцыі Цімкавічы; каля аўтамабільнай дарогі Слуцк — Івацэвічы.

Аграгарадок Семежава Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Капыльскі Сельсавет Семежаўскі Каардынаты 52°57′36″ пн. ш. 27°00′12″ у. д. Вышыня цэнтра 151 м Насельніцтва 1 367 чалавек (2000) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1719 Паштовыя індэксы 223932 Аўтамабільны код 5 Семежава на карце Беларусі ±

Семежава на Вікісховішчы

У 1920 годзе жыхары Слуцкага павета сфарміравалі тут Грозаўскі полк войска Беларускай Народнай Рэспублікі, які ўдзельнічаў у Слуцкім збройным чыне.

Гісторыя

Упершыню Семежава згадваецца ў другой палове XV стагоддзя як вёска ў Слуцкім княстве, уладанне Алелькавічаў. У 1578 годзе паселішча атрымала статус мястэчка. Станам на 1622 год тут было 195 дымоў. У часы Вялікай Паўночнай вайны (1700—1721) у красавіку 1706 года мястэчка значна пацярпела.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Семежава апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Слуцкім павеце Мінскай губерні. У 1848—1863 гадах мястэчка знаходзілася ў валоданні Магільніцкі. Станам на 1886 год тут было 269 двароў, дзейнічалі 2 царквы, яўрэйскі малітоўны дом, капліца, школа, 3 крамы. Мястэчка з суседнімі вёскамі утварала цэнтр традыцыйнага народнага мастацкага ткацтва. У 1908 годзе ў Семежаве працавалі кравецкі і гарбарны цэхі. На 1914 год у мястэчку было 518 двароў.

У 1918 годзе Семежава абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі, а ў лістападзе 1920 года тут з беларускай міліцыі Слуцкага павета сфарміраваўся Грозаўскі полк. Да задушэння паўстання бальшавікамі ўлада ў мястэчку кантралявалася сіламі БНР.

20 жніўня 1924 года Семежава зрабілася цэнтрам сельсавета Чырвонаслабодскага, з 8 жніўня 1959 года Капыльскага раёна. Статус паселішча зменены да вёскі. На 2000 год тут было 655 двароў.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1886 год — 996 чал.
• XX стагоддзе: 1914 год — 2818 чал.; 2000 год — 1367 чал.

Інфраструктура

У Семежаве працуюць сярэдняя школа, бальніца, дом культуры, пошта.

Турыстычная інфармацыя

У мястэчку штогод праходзіць абрад «Цары Каляды», уключаны ў спіс нематэрыальных культурных каштоўнасцей ЮНЕСКА.

Памятныя мясціны

• Дом-музей Міхаіла Высоцкага (філіял Капыльскага краязнаўчага музея)
• Мемарыяльны крыж удзельнікам Слуцкага паўстання. Помнік знік у студзені 2023 г.

Страчаная спадчына

• Царква Покрыва Прасв. Багародзіцы (1720, драўляная; разабраная ў канцы 1930-х)

Вядомыя выхадцы

• Міхаіл Высоцкі (нар. 1928) — беларускі вучоны
• Мікалай Андрэевіч Манак (1943—2017) — беларускі кардыёлаг, доктар медыцынскіх навук (1993), прафесар (1995).
• Міхаіл Іванавіч Рымжа (нар. 1947) — беларускі эпідэміёлаг. Доктар медыцынскіх навук (1998), прафесар (1999).

Літаратура

• Абрамчык Ф. К. Семежава // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 318. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
• Абрамчык Ф. Семежава // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — С. 284. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
• Siemieżewo // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom X: Rukszenice — Sochaczew (польск.). — Warszawa, 1889. — S. 546.—548

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Семежава
• Расповяд пра Семежава з фота