Сулейман Рустам

Сулейма́н Руста́м (псеўданім, сапр. Сулейман Алі-Абас аглы Рустамзадэ; азерб.: Süleyman Əliabbas oğlu Rüstəmzadə, 12 сакавіка 1906 — 10 чэрвеня 1989) — азербайджанскі савецкі паэт і драматург, грамадскі дзеяч. Заслужаны дзеяч мастацтваў Азербайджанскай ССР (1943), Народны паэт Азербайджанскай ССР (1960), Герой Сацыялістычнай Працы (1976).

Сулейман Рустам
азерб.: Süleyman Əliabbas oğlu Rüstəmzadə
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	12 сакавіка 1906(1906-03-12)
Месца нараджэння	Наўханы[d], Бакінскі павет[d], Бакінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	10 чэрвеня 1989(1989-06-10) (83 гады)
Месца смерці	Баку, Азербайджанская ССР, СССР
Пахаванне	Алея ганаровага пахавання[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя  Азербайджанская Дэмакратычная Рэспубліка  СССР
Альма-матар	МДУ Бакінскі дзяржаўны ўніверсітэт
Месца працы	Азербайджанскі Дзяржаўны Акадэмічны Драматычны Тэатр
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	мовазнавец, паэт, перакладчык, публіцыст, драматург, галоўны рэдактар
Жанр	верш і narrative poetry[d]
Мова твораў	азербайджанская мова
Грамадская дзейнасць
Партыя	КПСС
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Прэміі
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў сяле Наўханы Бакінскага павета Бакінскай губерні (у горадзе Баку). Да Кастрычніцкай рэвалюцыі вучыўся ў руска-азербайджанскай школе, працаваў у бацькоўскай кузні. Пасля школы паступіў у Бакінскі электратэхнікум, затым (у 1925 годзе) — на ўсходні факультэт Азербайджанскага дзяржаўнага ўніверсітэта. З 1925 года загадваў аддзелам літаратуры цэнтральна друкаванага органа ЦК Ленінскага камсамола Азербайджанскай ССР «Гяндж ишчи» («Малады рабочы»). У 1927—1928 гадах займаў пасаду адказнага сакратара часопіса «Ваари ве меденийет» («Асвета і культура»). З 1929 года працягваў адукацыю на факультэце літаратуры і мастацтва Маскоўскага дзяржаўнага універсітэта. У 1937—1938 гадах працаваў дырэктарам Азербайджанскага дзяржаўнага драматычнага тэатра імя М. Азізбекава. Член ВКП(б) з 1940 года. У Вялікую Айчынную вайну Сулейман Рустам колькі часу быў на палітычнай рабоце, у жніўні 1941 года прымаў удзел у аперацыя па ўводу войскаў у Іран.

У 1955—1656 гадах працаваў на пасадзе галоўнага рэдактара газеты «Адебият вэ инджесенет» («Літаратура і мастацтва»). Працаваў галоўным рэдактарам газеты « Эдэбийт газети» («Літаратурная газета»).

Дэпутат Вярхоўнага савета Азербайджанскай ССР (1938—1989), член Цэнтральнага выканаўчага камітэта Азербайджанскай ССР у 1935—1938 гадах. Старшыня Вярхоўнага Савета Азербайджанскай ССР са жніўня 1971 года.

Памёр Сулейман Рустам 10 чэрвеня 1989 года, пахаваны на Алеі ганаровага пахавання ў Баку.

Творчасць

Друкавацца Сулейман Рустам пачаў у 1923 годзе, у часопісе «Ваари ве меденийет» («Асвета і культура»). Вершы ў зборніках «Ад смутку да радасці» (1927), «Зорка» (1934), «Чапаеў» (1936) «Рамантыка ночы» (1938), прысвечаны камсамолу, героіцы Грамадзянскай вайны, сацыялістычнаму будаўніцтву. У гады Вялікай Айчыннай вайны напісаў вершы «Клятва», «Душа Каўказа кажа», «Маці і паштальён» і іншыя. У 1941 годзе стварыў цыкл «Тэбрызскія вершы», прысвечаны паўднёваму (іранскаму) Азербайджану. Пасля вайны апублікаваў зборнікі вершаў аб барацьбе народаў за мір, аб пасляваенным будаўніцтве. Тэма цяжкага жыцця азербайджанскіх беднякоў у Іране была працягнута ў зборніку «Два берагі» (1949), за якую Сулейман Рустам атрымаў Сталінскую прэмію 1950 года. Аўтар вершаў «Каспійскія хвалі» (1971), «Душа» (1974), «Песні пра Радзіму» (1980), «Маё сонца» (1980) і інш. Аўтар п’есы ў вершах пра народнага героя «Гачак Набі» (1940, 2-я рэдакцыя 1948), камедыі пра сучасную азербайджанскую вёску «Дурна» (1948) і інш.

Усяго выдаў больш за 50 зборнікаў паэзіі. Займаўся перакладамі. Пераклаў на азербайджанскую мову творы І. А. Крылова, А. С. Пушкіна, М. Ю. Лермантава, М. А. Някрасава, Я. Смелякова і інш.

Узнагароды

• Герой Сацыялістычнай Працы (1976)
• 3 ордэны Леніна
• 2 ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга
• Ордэн Дружбы Народаў (1984)
• Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» і іншыя медалі
• Сталінская прэмія (1950)
• Дзяржаўная прэмія Азербайджанскай ССР (1970)
• Прэмія Ленінскага камсамола Азербайджанскай ССР
• Заслужаны дзеяч мастацтваў Азербайджанскай ССР (1943)
• Народны паэт Азербайджанскай ССР (1960)

Літаратура

• Сулейма́н Руста́м // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 262. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Сулейман Рустам (псевдоним; настоящее имя — Сулейман Али-Аббас оглы Ру- стамзаде) / Шариф А. А. // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
• Шариф А. А. Сулейма́н Руста́м // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М.: Сов. энцикл., 1962—1978. — Т. 7: «Советская Украина» — Флиаки. — 1972. — Стб. 253—254. — 1008 стб. (руск.)
• Сулейма́н Руста́м // Театральная энциклопедия. В 5 томах. / Под редакцией С. С. Мокульского (том 1), П. А. Маркова (тома 2—5). — М., Советская энциклопедия, 1961—1967. — Т. 4: Нежин — Сярев. — М., 1965. — Стб. 1126. — 1152 стб. с илл., 6 л. илл. — 40 500 экз. (руск.)
• Сулейма́н Руста́м // Литературный энциклопедический словарь / [Подгот. Е. И. Бонч-Бруевич и др.]; Под общ. ред. В. М. Кожевникова, П. А. Николаева. — М : Сов. энциклопедия, 1987. — С. 706. — 750, [1] с.; 27 см. — Аннот. указ. имен авт. худож. произведений: с. 533—751. (руск.)

Спасылкі

• Сулейман Рустам на сайце «Героі краіны»
• Сулейман Рустам и Гачаг Наби — от Абшерона до Губадлы, всё во имя простого народа // Агентство международной информации Trend (руск.)
• Хадиджа ОРДУХАНОВА Годы не уходят… К 100-летию со дня рождения Сулеймана Рустама // Информационный портал «AzcoNews» Информационный портал «AzcoNews» (руск.)
• Сулейман Рустам // «Мегаэнциклопедия Кирилла и Мефодия» megabook.ru (руск.)