Фрыдэрык Юзаф Машынскі
Фрыдэрык Юзаф Машынскі (14 сакавіка 1738, Дрэздэн — 21 студзеня 1817, Кіеў) — дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай. Абозны вялікі літоўскі (1771—1773), рэферэндар свецкі вялікі літоўскі (1773—1781) , сакратар свецкі вялікі літоўскі (1781—1793) і маршалак вялікі каронны (1793—1795).
| Фрыдэрык Юзаф Машынскі | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Fryderyk Józef Moszyński | |||||||
 | |||||||
 Герб «Налэнч» | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Міхал Ежы Мнішак | ||||||
| Пераемнік | пасада скасавана | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Міхал Ежы Мнішак | ||||||
| Пераемнік | Валерыян Тэнгаборскі | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Андрэй Агінскі | ||||||
| Пераемнік | Вінцэнт Тышкевіч | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Леанард Пацей | ||||||
| Пераемнік | Аляксандр Скумін-Тышкевіч | ||||||
| Нараджэнне |
14 сакавіка 1738[1][2] |
||||||
| Смерць |
21 студзеня 1817 (78 гадоў) |
||||||
| Месца пахавання | |||||||
| Род | Машынскія[d] | ||||||
| Бацька | Ян Канты Машынскі[d] | ||||||
| Маці | Фрыдэрыка Александрына фон Козель[d] | ||||||
| Жонка |
Саламея ў Жышчэўскіх Барбара з Рудзенскіх |
||||||
| Дзеці | няма | ||||||
| Член у | |||||||
| Адукацыя | |||||||
| Дзейнасць | статыстык | ||||||
| Званне | генерал | ||||||
| Узнагароды |
|
||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Біяграфія правіць
Паходзіў з мазавецкага шляхецкага роду Машэнскіх герба «Налэнч». Малодшы сын вялікага кароннага падскарбія Яна Кантыя Машынскага (1690—1737) і Фрэдэрыкі Аўгусты фон Козель (1709—1784). Фрыдэрык Юзаф Машынскі нарадзіўся ўжо пасля смерці бацькі, рос і выхоўваўся ў Саксоніі. Пачынаў службу ў саксонскай арміі, ва ўзросце 16 гадоў стаў палкоўнікам польскай арміі. Пазней стаў старостам вабольніцкім і навакорчынскім.
28 мая 1766 года Фрыдэрык Юзаф Машынскі ўвайшоў у склад Скарбовай Кароннай камісіі, у якой засядаў да 1778 года. Разам з падскарбіем надворным літоўскім Антоніем Тызенгаўзам кіраваў фінансавымі даходамі польскага караля Станіслава Аўгуста.
У 1767 годзе быў абраны паслом на Рэпнінскі сойм. У 1770 годзе быў узнагароджаны Ордэнам Святога Станіслава і прызначаны абозным вялікім літоўскім. У 1773 годзе атрымаў пасаду рэферэндара вялікага літоўскага. У 1771 годзе стаў кавалерам Ордэна Белага Арла.
У 1778 году Фрыдэрык Юзаф Машынскі быў абраны паслом на сойм і ўвайшоў у склад дэпартамента казначэйства ў Пастаяннай Радзе. 27 мая 1781 года польскі кароль Станіслаў Аўгуст Панятоўскі прызначыў свецкім сакратаром вялікім літоўскім. У 1787 годзе стаў кіраўніком велізарнымі маёнткамі святлейшага князя Рыгора Пацёмкіна-Таўрычаскага, фаварыта расійскай імператрыцы Кацярыны Вялікай, на тэрыторыі Рэчы Паспалітай.
У 1788—1792 гадах — пасол на Чатырохгадовы сойм. Быў ініцыятарам правядзення першага перапісу на тэрыторыі Рэчы Паспалітай. У 1792 годзе далучыўся да Таргавіцкай канфедэрацыі і стаў кансулярам генеральнай кароннай канфедэрацыі. У 1793 годзе на Гарадзенскім сойме пасля добраахвотнай адстаўкі Міхала Ежы Мнішка Фрыдэрык Юзаф Машынскі быў прызначаны апошнім маршалкам вялікім каронным. На гэтым сойме увайшоў у склад Гродзенскай канфедэрацыі, якая прызнала другі падзел Рэчы Паспалітай паміж Расіяй і Прусіяй. У 1793 годзе ўвайшоў у склад новай Пастаяннай Рады, дзе ўзначаліў паліцыю і эканамічную камісію.
Зноскі
- ↑ Fryderyk Józef Moszyński // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Bibliothèque nationale de France Fryderyk Józef Jan Kanty Moszyński // data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 20 снежня 2014.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.
Літаратура правіць
- Jarosław Gdański, Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Kamil Stepan, Wojsko Koronne. Formacje Targowicy, szkolnictwo wojskowe. Varia, Uzupełnienia, Kraków 2003, . 67.
- Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV—XVIII wieku spisy opracowali Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba, Kórnik 1994, s. 103.
- Płata Woyska Y Chleb Zasłuzonych : To Iest Taryffy, Kwart, Hyberny, Pogłownego, Łanowego, Y inne przydatki dla wygody y ciekawości publiczney. Zebrane, y Do Druku Podane, 1771, s. 10.
- Julian Bartoszewicz: Znakomici mężowie Polscy w XVIII w., t. II. Petersburg: B.M. Wolffa, 1856, s. 117—198.
- Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705—2008, 2008, s. 210—211.
- KALENDARZ polityczny dla Królestwa Polskiego y Wielkiego Xięstwa Litewskiego na rok pański 1779. w Warszawie, Nakładem y drukiem Michała Groella Księgarza Nadwornego J.K.Mci., [b.n.s]
- Kalendarzyk narodowy y obcy na rok … 1792. …, Warszawa 1791, s. 332.
- Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 54, 107—108.
- Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 — styczeń 1793), Katowice 2000, s. 162.
- Korrespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Kraiowe y Zagraniczne. 1792, no 63, s. 579.