Хуткасны цягнік
Хуткасны цягнік — цягнік, які ідзе з хуткасцю вышэйшай за сярэднюю на пэўных чыгунках. Хуткаснымі прынята лічыць цягнікі з хуткасцю вышэй за 140 км/г. Цягнікі з хуткасцю 200 км/г і вышэй называюць высакахуткаснымі.
Японія правіць
Рэгулярны рух высакахуткасных цягнікоў ўпершыню пачаўся ў 1964 годзе ў Японіі.
Францыя правіць
Рэгулярнае рух высакахуткасных цягнікоў пачаўся ў Францыі з 1981 года (і Еўропе, заходнюю частку якой цяпер аб'ядноўвае адзіная высакахуткасная чыгуначная сетка Eurostar і Thalys).
Кітай правіць
У пачатку XXI стагоддзя сусветным лідарам сярод сетак высакахуткасных ліній, а таксама эксплуатантам першага рэгулярнага высакахуткаснага маглева стаў Кітай.
Паўднёвая Карэя правіць
Хуткасная чыгунка пачала развівацца ў Паўднёвай Карэі з канструкцыі лініі Сеўл-Пусан у 1992 годзе. Паўднёвакарэйскія канструктары былі натхнёны японскім Сінкансэнам, які быў вельмі паспяховым у сваёй краіне. Першая камерцыйная паслуга высакахуткасных чыгунак была адкрыта 1 красавіка 2004 года. У цяперашні час у Карэі працуюць 2 аператары хуткасных чыгунак: Карэйскі хуткасны экспрэс і Вельмі Хуткая Чыгунка.
Украіна правіць
У 2012 годзе было заснавана дзяржаўнае прадпрыемства па эксплуатацыі і абслугоўванні хуткасных цягнікоў «Украінская чыгуначная хуткасная кампанія». Рух высакахуткасных цягнікоў HRCS2 на Украіне было пачата 27 мая 2012 года, да пачатку Еўра-2012. Да верасня цягнікамі было перавезена больш за 240 тысяч пасажыраў. Сярэдняя хуткасць цягнікоў - 140 км/г, максімальная - да 160 км/г[1]. З 2014 года на хуткасных лініях таксама курсіруюць цягнікі ўкраінскай вытворчасці ЭКр1 «Тарпан».
Расія правіць
У пачатку 1960-х гадоў на Кастрычніцкай чыгунцы скончылі падрыхтоўчую працу па арганізацыі руху дзённых лакаматыўных хуткасных цягнікоў-экспрэсаў на лініі Масква — Ленінград: былі выкладзеныя больш цяжкія рэйкі, стрэлачныя пераводы былі замененыя на ўзмоцненыя, прыменена новая аўтаблакіроўка. У 1962 годзе ў СССР сталі паступаць хуткасныя электравозы ЧС2 з гадзіннай магутнасцю на валах ТЭД у 4200 кВт. У снежні таго ж года магістраль Масква — Ленінград была электрыфікавана на ўсім сваім працягу, а 15 снежня з Ленінграда ў Маскву прыйшоў першы цягнік, які прайшоў увесь пуць на электрычнай цязе.
25 чэрвеня 1963 года пачаліся рэгулярныя рэйсы хуткаснага цягніка № 5/6 «Аўрора» з максімальнай хуткасцю 160 км/ч. Агульны час у пуці з Масквы ў Ленінград складала 5 гадзін 55 хвілін, назад — 5 гадзін 27 хвілін. Цягу цягнікоў забяспечвалі электравозы ЧС2 розных мадыфікацый, у канцы 1970-х іх змянілі электравозы ЧС-200. Цягнік «Аўрора» хадзіў да 2010 года. З 2001 года на гэтым жа маршруце дзейнічае аналагічны хуткасны лакаматыўны цягнік «Неўскі экспрэс».
Як адна з альтэрнатыўных магчымасцяў высакахуткаснага чыгуначнага руху і для адпрацоўкі высокіх хуткасцяў на чыгуначных пуцях, у 1970-х гадах праходзілі выпрабаванні вагона-прататыпа рэактыўнага цягніка, які не мае маторнай цягі калясак колавых пар.
У канцы 1973 года на Рыжскім вагонабудаўнічым заводзе быў выраблены першы савецкі хуткасны маторвагонны электрацягнік — ЭР200. З 1976 года на магістралі праводзіліся вопытныя паездкі новага электрацягніка, а 16 лістапада 1979 года адбыўся яго першы рэйс з пасажырамі. Рэгулярная эксплуатацыя электрацягніка ЭР200 пачалася толькі 1 сакавіка 1984 года, калі цягнік ужо маральна састарэў і моцна адставаў ад замежных аналагаў. Распачатая планаваннем яшчэ з канца 1960-х гадоў, сетка хуткасных і высакахуткасных ліній у СССР рэалізаваная не была.
Пасля амаль дзесяцігадовай распрацоўкі да 2000 года быў выраблены першы расійскі высакахуткасны маторвагонны электрацягнік «Сокал-250». Пасля праходжання выпрабаванняў да 2002 года праект яго давядзення да ўводу ў эксплуатацыю быў адменены са спасылкай на выяўленыя тэхнічныя недахопы і з-за палітычна-эканамічных прычын, і ў далейшым для выкарыстання на расійскіх магістральных высакахуткасных лініях «Расійская чыгунка» (РЧ) стала арыентавацца на набыццё (і лакальную зборку) замежнага высакахуткаснага рухомага складу, а для арганізацыі хуткіх прыгарадных і прыгарадна-гарадскіх зносінаў і аэраэкспрэсаў — на расійскія электрацягнікі ЭД4, ЭМ2 і таксама на замежныя тыпу «Ластаўка» і інш.
Рух высакахуткасных цягнікоў «Сапсан» (Siemens Velaro RUS) пачалося з Масквы ў Санкт-Пецярбург з канца 2009 года, а ў Ніжні Ноўгарад — з канца 2010 года. Таксама з канца 2010 года хуткасны цягнік «Allegro» пайшоў па маршруце Санкт-Пецярбург — Хельсінкі.
У сакавіку 2010 года ўрад Расіі удзяліў асаблівую ўвагу стварэнню нацыянальнай высакахуткасны чыгуначнай сеткі па падабенству маштабна рэалізаваных сетак Японіі, Еўропы, Кітая. Выйшаў указ прэзідэнта «Аб мерах па арганізацыі руху высакахуткаснага чыгуначнага транспарту», у якім ураду даручана распрацоўка дадзенага праекта і вызначэнне крыніц фінансавання.[2]
У сакавіку 2011 года Дырэкцыя вакзалаў РЧ прыйшла да высновы, што хуткасныя чыгуначныя зносіны ў Расіі з'яўляецца перспектыўным напрамкам. З пачатку працы хуткасныя цягнікі перавезлі два з паловай мільёна чалавек, што паказвае на стабільнасць попыту.[3] Расійскія жалезныя дарогі плануюць купіць хуткасныя саставы ў іспанскай фірмы Patentes Talgo ў колькасці сямі цягнікоў.[4]
У красавіку 2011 года кіраўнік РЧ Уладзімір Якунін паведаміў, што хуткасныя цягніка «Сапсан» вырабляцца ў Расіі не будуць. Іх змяніў праект расійскай лакалізацыі вытворчасці цягнікоў Desiro кампаніі Siemens, якія ў Расіі атрымалі назву «Ластаўка».[5]
У 2013 годзе Расійскія жалезныя дарогі плануюць увесці ў працу хуткасны цягнік Масква — Берлін. У праекце будуць задзейнічаныя іспанскія цягніка Talgo з сістэмай аўтаматычнага змены шырыні колавых пар. Па прагнозах старэйшага віцэ-прэзідэнта РЧ Валянціна Гапановіча, час у шляху складзе 16,5 гадзін.[6]
Згодна з планамі РЧ ў 2018 годзе паміж Масквой і Санкт-Пецярбургам будзе дзейнічаць новая высакахуткасная чыгуначная лінія ВСЖМ-1, якая дазваляе дасягаць хуткасць цягніка да 400 кіламетраў у гадзіну. Зыходзячы з разлікаў, ужо зроблены высновы аб часе шляху паміж двума сталіцамі — 2,5 гадзіны[7]
Гл. таксама правіць
- Высакахуткасны наземны транспарт
- Нацыянальная сістэма высакахуткаснага руху
- Аэраэкспрэс
Зноскі
- ↑ За 100 дней «Хюндай» перевез более 240 тысяч пассажиров, а вскоре ждем еще 4 поезда Архівавана 4 сакавіка 2016.
- ↑ Для скоростных поездов создадут особые пути Архівавана 28 чэрвеня 2010.
- ↑ Скоростные поезда — перспективное направление Архівавана 24 красавіка 2013.
- ↑ Новые скоростные поезда будут закуплены в Испании Архівавана 24 красавіка 2013.
- ↑ Производство поезда Сапсан не будет переведено в Россию Архівавана 24 красавіка 2013.
- ↑ Скоростной поезд Москва — Берлин будет ехать 16,5 часов Архівавана 29 чэрвеня 2013.
- ↑ Скоростной поезд Москва — Петербург будет ехать полтора часа
Літаратура правіць
- Ред. Боравская Е.Н., Шапилов Е.Д. Скоростной и высокоскоростной железнодорожный транспорт / Ковалёв И. П.. — СПб: ГИИПП «Искусство России», 2001. — Т. 1. — ISBN 5-93518-012-X.