Цэнтральны камітэт КПСС

Цэнтральны камітэт Камуністычнай партыі Савецкага Саюза (да вясны 1917: ЦК РСДРП; 1917—1918 ЦК РСДРП(б); 1918—1925 ЦК РКП(б); 1925—1952 ЦК УКП(б)) — вышэйшы партыйны орган у прамежках паміж з’ездамі партыі. Найбольшы па колькасці склад ЦК КПСС (412 членаў) быў абраны на XXVIII з’ездзе КПСС (1990).

Цэнтральны Камітэт Камуністычнай партыі Савецкага саюза
скарочана — ЦК КПСС
Будынак ЦК КПСС, цяпер будынак Адміністрацыі прэзідэнта Расіі
Агульная інфармацыя
Краіна	СССР
Юрысдыкцыя	КПСС
Дата стварэння	1918
Дата скасавання	29 жніўня 1991
Вышэйшае ведамства	Палітбюро ЦК КПСС
Штаб-кватэра	Масква, Старая плошча, д. 4
Пасада	Генеральны сакратар ЦК КПСС
Падведамныя органы	КДБ СССР Урад СССР ЦК ВЛКСМ Рэгіянальныя, гарадскія, раённыя камітэты КПСС

РСДРП — РСДРП(б) — РКП(б) — УКП(б) — КПСС

Гісторыя партыі Кастрычніцкая рэвалюцыя Ваенны камунізм Новая эканамічная палітыка Ленінскі заклік Сталінізм Хрушчоўская адліга Перыяд застою Перабудова

Партыйная арганізацыя Палітбюро Сакратарыят Аргбюро Цэнтральны Камітэт Абкам Акругкам Гаркам Райкам Парткам

Кіраўнікі партыі Уладзімір Ленін Іосіф Сталін Мікіта Хрушчоў Леанід Брэжнеў Юрый Андропаў Канстанцін Чарненка Міхаіл Гарбачоў

Статут З’езды партыі Канферэнцыі партыі ВЛКСМ Праўда Ленінская гвардыя Апазіцыі ў УКП(б) Вялікі тэрор Антыпартыйная група Генеральная лінія партыі Руская партыя Еўсекцыя

У. І. Ленін і іншыя заснавальнікі партыі (РСДРП) першапачаткова закладвалі прынцыпы ўнутранай дэмакратыі — у партыі ніколі не было пасады Старшыні партыі, Старшыні ЦК, Старшыні Прэзідыума. Першапачаткова часцяком Сакратар ЦК нават не ўваходзіць у склад Палітбюро ЦК. Сакратар ЦК меў першапачаткова тэхнічную ролю. У Палітбюро ўсе члены былі ў сутнасці членамі Савета Роўных.

Да 29 жніўня 1991 года КПСС мела манапольныя правы на палітычную ўладу. Гэта права было замацавана канстытуцыйна: у артыкуле 126 Канстытуцыі 1936 года камуністычная партыя абвяшчалася «кіраўнічым ядром» дзяржаўных і грамадскіх арганізацый, а ў артыкуле 6 Канстытуцыі СССР 1977 года КПСС была абвешчана кіраўнічай і накіравальнай сілай савецкага грамадства ў цэлым.

«Узброеная марксісцка-ленінскім вучэннем, Камуністычная партыя вызначае генеральную перспектыву развіцця грамадства, лінію ўнутранай і знешняй палітыкі СССР, кіруе вялікай стваральнай дзейнасцю савецкага народа, надае планамерны навукова абгрунтаваны характар яго барацьбе за перамогу камунізму».

— Канстытуцыя СССР 1977 года

Пасля правалу Жнівеньскага путчу, 29 жніўня 1991 года Вярхоўны Савет СССР сваёй пастановай, прыпыніў дзейнасць КПСС. 6 лістапада 1991 года Прэзідэнт РСФСР (Расіі) Б. Н. Ельцын сваім указам забараніў дзейнасць КП РСФСР на тэрыторыі Расіі, маёмасць партыі была канфіскавана на карысць новых улад.

Паштовы адрас:

• ЦК УКП(б) — Масква, Старая плошча, дом № 4.

Гл. таксама

• КПСС
• КПРФ