Ян Антоні Храпавіцкі

(1612—1685) ваявода віцебскі

Ян Антоні Храпавіцкі (1 кастрычніка 1612, вёска Падбярэззе каля Віцебска — 3 лістапада 1685, Лукішкі пад Віцебскам) — дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, аўтар дзённіка. Харунжы1650) і падкаморы смаленскі1660), ваявода віцебскі1669). Трымаў Дарагабужскае, Азярыцкае і Маркаўскае староствы, адміністратар Магілёўскай эканоміі (1684).

Ян Антоні Храпавіцкі
Ян Антоні Храпавіцкі. Партрэт са збораў В. Федаровіча ў Віцебску
Ян Антоні Храпавіцкі. Партрэт са збораў В. Федаровіча ў Віцебску
Герб «Газдава»
Герб «Газдава»
Ваявода віцебскі
1669 — 1685
Папярэднік Уладзіслаў Валовіч
Пераемнік Леанард Габрыэль Пацей
Нараджэнне 1 кастрычніка 1612(1612-10-01)[1]
Смерць 3 лістапада 1685(1685-11-03) (73 гады)
Род Храпавіцкія[d]
Бацька Крыштаф Храпавіцкі[d]
Маці Алена з Войнаў-Ясянецкіх[d]
Жонка Беата Канстанцыя з Вярбіцкіх
Ганна з Вылежынскіх
Дзеці Ян Францішак, Крыштаф Антоні, Карнэлія, Барбара, Кацярына, Юзаф, Міхал, Антоні, Вацлаў, Стэфан Антоні, Людвіка Агнешка, Францішак Ян, Марыяна
Веравызнанне кальвінізм[3]
Дзейнасць пісьменнік, палітык, службовая асоба
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера палітычная дзейнасць[d][2]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Прадстаўнік шляхецкага роду Храпавіцкіх герба «Газдава», сын Крыштафа і Алены з Войнаў-Ясянецкіх. Скончыў калегіум Навадворскага ў Кракаве, працягваў навучанне ў Лондане і Падуі. У 1637 годзе перайшоў з кальвінізму ў каталіцтва, што дало яму магчымасць займацца грамадскай і палітычнай дзейнасцю і зрабіць кар’еру.

Займаў шэраг дзяржаўных пасадаў. Быў сакратаром караля польскага і вялікага князя літоўскага Яна Казіміра. Актыўны ўдзельнік палітычнага жыцця Рэчы Паспалітай: браў удзел у працы 24 соймаў, маршалак соймаў 1665 і 1668 гадоў, уваходзіў у шматлікія соймавыя камісіі, а таксама ў Скарбовы Трыбунал Вялікага Княства Літоўскага.

У сярэдзіне XVII ст. удзельнічаў у працы камісіі для размежавання Веліжскага і Усвяцкага старостваў з Невельскім. Браў удзел у перамовах з Маскоўскай дзяржавай, а таксама ў падпісанні Андросаўскага перамір’я (1667).

Дзённік правіць

Пакінуў дзённік за 16581685 гады — каштоўную гістарычную крыніцу, дзе ёсць звесткі пра палітычнае жыццё Рэчы Паспалітай, соймы, штодзённае жыццё заможнай шляхты, звычаі і норавы.

Літаратура правіць

  1. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego : spisy. T. 4, Ziemia smolenśka i województwo smolenśkie XIV-XVIII wiek / пад рэд. А. РахубаWarszawa: Wydawnictwo DiG, 2003. — С. 59. — 412 с. — ISBN 83-7181-279-5
  2. а б Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  3. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego : spisy. T. 4, Ziemia smolenśka i województwo smolenśkie XIV-XVIII wiek / пад рэд. А. РахубаWarszawa: Wydawnictwo DiG, 2003. — С. 121. — 412 с. — ISBN 83-7181-279-5