Ян Юр’евіч Забярэзінскі
Ян Юр’евіч Забярэзінскі (каля 1440 — 2 лютага 1508) — дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага.
| Ян Забярэзінскі | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Герб «Ляліва» | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Пётр Мантыгірдавіч Белы | ||||||
| Пераемнік | Мікалай Радзівіл | ||||||
| Нараджэнне | каля 1440 | ||||||
| Смерць |
2 лютага 1508[1] |
||||||
| Род | Забярэзінскія | ||||||
| Бацька | Юрый Рымавідавіч Забярэзінскі | ||||||
| Жонка | Ганна Насута | ||||||
| Дзеці | Станіслаў, Ян, Юрый, Ядвіга | ||||||
Маршалак дворны (1482—1496), намеснік полацкі (1484—1496), кашталян троцкі (1492—1498) і адначасова намеснік новагародскі, ваявода троцкі і земскі маршалак літоўскі (1498—1505), намеснік гарадзенскі (з 1505) і ваўкавыскі (1506).
Пры вялікім князі Казіміры набыў вымарачныя маёнткі свайго родзіча Пятра Гедыгольдавіча Камень і Волма ў Менскім павеце, ад стрыечных братоў Аляхновічаў — частку Крывічоў, Княгініна і іншыя маёнткі, праз шлюб з Ганнай (дачка Мікалая Насуты) — Поразава ў Ваўкавыскім, Шарашова ў Берасцейскім, Квасоўку ў Гарадзенскім паветах, Мяжырычы, Белую і іншыя маёнткі на Падляшшы, што зрабіла яго адным з найбуйнейшых магнатаў.
Быў паслом вялікага князя літоўскага Аляксандра да вялікага князя маскоўскага Івана III са сватаўством да яго дачкі Алены.
Узначальваў групоўку паноў, якая варагавала з фаварытам вялікага князя Міхаілам Глінскім. У выніку скаргі апошняга ў 1505 годзе быў пазбаўлены Троцкага ваяводства. У лютым 1508 года, калі Міхаіл Глінскі ўзняў мяцеж супраць новага вялікага князя Жыгімонта Старога, то ў першую чаргу ён вырашыў расправіцца са сваім асабістым ворагам. У выніку Ян Забярэзінскі быў забіты ў сваім доме ў Гародні ў самым пачатку мяцяжу.
Крыніцы
правіць- ↑ Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386—1795 / пад рэд. J. Wolff — Kraków: 1885. — С. 168.
Літаратура
правіць- Заберезинский, Ян // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
- Насевіч В. Забярэзінскія // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 638. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.