Каменяломнік балотны

(Пасля перасылкі з Saxifraga hirculus)

Каменяломнік балотны[3][4][5] (Saxifraga hirculus) — від травяністых раслін роду каменяломнік (Saxifraga) сямейства каменяломнікавыя (Saxifragaceae).

Каменяломнік балотны
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Saxifraga hirculus L. (1753)


Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  24228
NCBI  159962
EOL  583361
GRIN  t:453215
IPNI  228461-2
TPL  kew-2583517

Батанічнае апісанне правіць

 
Каменяломнік балотны. Батанічная ілюстрацыя Якаба Штурма з кнігі «Deutschlands Flora in Abbildungen», 1796

Шматгадовая травяністая расліна з прамастойным сцяблом (адзіночнае або іх некалькі) вышынёй 10—15 (20) см і доўгімі аблісцелымі паўзучымі парасткамі, зрэдку ўтварае невялікія дзярнінкі. Сцябло ў верхняй частцы апушанае адтапыранымі рыжаватымі валаскамі, тонкае, далікатнае[5]. Лісце лінейналанцэтнае, светла-зялёнае, вузкае. Хвосцікі ніжніх лістоў, як і верхняя частка сцябла, пакрытыя валасінкамі ржавага колеру. Кветкі маюць 5 ярка-жоўтых вузкіх пялёсткаў, 10 тычынак і дасягаюць 1 см у дыяметры. Кветкі часам з аранжавымі плямамі. Пасля цвіцення утвараецца прадаўгаватая 2-гнёздавая каробачка з насеннем[5].

Распаўсюджанне правіць

Цыркумпалярны арктаальпійскі рэліктавы від. Пашырэнне: Еўразія (арктычная і субарктычная зоны Еўропы і Сібіры, заходнія і паўночна-заходнія раёны лясной зоны), Паўночная Амерыка (арктычныя і горныя раёны). Знаходзіцца на тэрыторыі Беларусі ў асобных лакалітэтах на паўднёвай мяжы арэала. Месцы росту: пераходныя асаковыя і асакова-гіпнавыя балоты, забалочаныя бярозавыя і саснова-бярозавыя лясы, нізінныя лугі.

Асаблівасці біялогіі правіць

Цвіце ў ліпені—жніўні, пладаносіць у жніўні—верасні. Размнажаецца насеннем.

Таксанамія правіць

  яшчэ 14 сямействаў
(па Сістэме APG III)
  яшчэ да 400 відаў
       
  попарадак Каменяломнікавыя     род Каменяломнік    
             
  аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя     сямейства Каменяломнікавыя     від Каменяломнік балотны
           
  яшчэ 58 парадкаў кветкавых раслін
(па Сістэме APG III)
  яшчэ каля 30 родаў  
     

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 118. — 160 с. — 2 350 экз.
  4. Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. Горы-Горкі, 1927
  5. а б в По страницам Красной книги: Растения: Попул. энцикл. справ./БелСЭ; Редкол.: В. И. Алешко и др. — Мн.: БелСЭ, 1987. — 248 с.: ил.

Літаратура правіць

  • Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь: Рэдкія і тыя, што знаходзяцца пад пагрозай знікнення віды жывёл і раслін. — Мн.: БелЭн, 1993. ISBN 5-85700-095-5
  • Губанов И. А. и др. 715. Saxifraga hirculus L. — Камнеломка болотная, или Царские очи // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3 т. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл., 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 351. — ISBN 9-87317-128-9
  • Кудряшова Г. Л. Saxifraga hirculus L. — Камнеломка болотная, Царские очи // Флора Восточной Европы / Отв. ред. и ред. тома Н. Н. Цвелёв. — СПб.: Мир и семья; Изд-во СПХФА, 2001. — Т. X. — С. 290. — 670 с. — 700 экз. — ISBN 5-8085-0122-9
  • Лозина-Лозинская А. С. Saxifraga hirculus L. — Камнеломка болотная // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор акад. В. Л. Комаров; Редактор тома С. В. Юзепчук. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1939. — Т. IX. — С. 160—161. — 540 + XIX с. — 5 200 экз.
  • Малышев Л. И. Saxifraga hirculus L. — Камнеломка козлик // Флора Сибири. Т. 7: Berberidaceae — Grossulariaceae / Сост. Г. А. Пешкова и др.: В 14 т. — Новосибирск: ВО Наука; Сиб. издат. фирма, 1994. — Т. 7. — С. 182. — 312 с. — 1200 экз. — ISBN 5-02-030578-2
  • Дорофеев А. М., Сюборова С. Ф. Они не должы исчезнуть: Книга для учащихся — Мн.: Народная асвета, 1987. — 200 с.: ил. — 89 000 экз. — С. 142. (руск.)

Спасылкі правіць

  Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі і ахоўваецца законам.
 I катэгорыя (CR)