Авэ Марыя

А́вэ Мары́я (лац.: Ave Maria — Вітай, Марыя) — каталіцкая малітва да Дзевы Марыі, названая па яе пачатковых словах. Малітву называюць таксама анёльскім прывітаннем, або angelico salutatio, бо яе першая фраза ўяўляе прывітанне арханёла Гаўрыіла да Марыі ў момант Дабравешчання.

Дуча дзі Буанінсенья. Дабравешчанне

У візантыйскім абрадзе малітве Ave Maria адпавядае Песня Прасвятой Багародзіцы.

Тэкст малітвы

Тэкст на латыні	Літургічны каталіцкі пераклад	Падрадковы пераклад
Áve, María, grátia pléna; Dóminus técum: benedícta tu in muliéribus, et benedíctus frúctus véntris túi, Iésus. Sáncta María, Máter Déi, óra pro nóbis peccatóribus, nunc et in hóra mórtis nóstrae. Ámen.	Вітай, Марыя, поўная ласкі, Пан з Табою, благаслаўлёная Ты між жанчынамі і благаслаўлёны плод улоння Твайго, Езус. Святая Марыя, Маці Божая, маліся за нас, грэшных, цяпер і ў хвіліну смерці нашай. Амэн.	Прывітанне, Марыя, поўная міласці; Пан з табой: Бласлаўлёная ты сярод жанчын і бласлаўлёны плод чэрава твайго, Ісус. Святая Марыя, маці Бога, маліся за нас, грэшнікаў, цяпер і ў гадзіну нашай смерці. Амэн.

Лацінскі тэкст

Грыгарыянскі харал

Гісторыя

Дабравешчанне ў «Цудоўным часаслове герцага Берыйскага»

Крыніцай для малітвы паслужылі два вершы з Евангелля паводле Лукі:

Пераклад Васіля Сёмухі	Вульгата	Новая Вульгата
Прывітанне Анёла (Лк. 1:28)
Анёл, увайшоўшы да Яе, сказаў: радуйся, Дабрадатная! Гасподзь з Табою; дабраславёная Ты сярод жанчын.	et ingressus angelus ad eam dixit ave gratia plena Dominus tecum benedicta tu in mulieribus	Et ingressus ad eam dixit: “ Ave, gratia plena, Dominus tecum ”.
і прывітанне Лізаветы (Лк. 1:42)
І ўсклікнула моцным голасам, і сказала: Дабраславёная Ты сярод жанчын, і дабраславёны плод улоння Твайго!	et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui	et exclamavit voce magna et dixit: “ Benedicta tu inter mulieres, et benedictus fructus ventris tui.

Малітва Авэ Марыя ўвайшла ў частае ўжыванне з XI стагоддзя. Папа Урбан IV дадаў да яе заключныя словы: «Езус. Амэн». З XIV стагоддзя да яе сталі дадаваць наступныя заключныя словы, якія ўжываюцца і дагэтуль: «Святая Марыя, Маці Божая, маліся за нас, грэшных, цяпер і ў хвіліну смерці нашай. Амэн.». Канчатковы варыянт быў сфарміраваны да XVI ст. і ўключаны ў зборнік малітваў, выдадзены Папам Піем V у 1568 годзе.

Чытанне

Акрамя самастойнага значэння, Вітай, Марыя ёсць часткай малітвы «Анёл Панскі», якая паводле прадпісання Папы Яна XXII, выдадзенага ў 1326 годзе, чытаецца тройчы штодзень, пры перазвоне.

Таксама Вітай, Марыя чытаецца па малых пацерках ружанца, тады як вялікія пацеркі прысвечаны «Ойча наш».

Ave Maria у музыцы

Асноўны артыкул: Ave Maria, музыка

• На тэкст малітвы напісана шмат музычных твораў. Сярод аўтараў музыкі Палестрына, Гуно (на аснове прэлюдыі Баха), Дворжак, Вердзі, Масканьі (прыпісваецца Качыні), Ліст, Сен-Санс.
• Твор Франца Шуберта «Трэцяя песня Элен» часта недакладна называюць «Ave Maria Шуберта», хоць у рэчаіснасці тэкст, на які напісана гэта музыка, узяты з нямецкага перакладу паэмы Вальтэра Скота пра кельцкую Уладарку Возера («Дзеву Возера», 1810) і ўключае толькі першыя два словы малітвы. Пазней Ave Maria цалкам сталі спяваць на музыку гэтай песні Шуберта.
• Першыя чатыры словы лацінскага тэксту малітвы сталі рэфрэнам песні «Авэ, Марыя» ансамбля «Сябры» на словы Зянона Пазняка і музыку Ігара Лучанка.

Гл. таксама

• Песня Прасвятой Багародзіцы
• Дабравешчанне
• Тры «Авэ Марыя»

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Авэ Марыя
• Авэ Марыя на музыку Франца Шуберта, у выкананні Андрэа Бачэлі на YouTube
• Ave Maria на сайце Almirena's Home