Альбінас Жукаўскас
Альбінас Жукаўскас (бел.: Альбін Жукоўскі; 1912, в. Бубеле, цяпер Сейненскі павет, Падляскае ваяводства, Польшча — 1987, Вільнюс, цяпер Літва) — літоўскі пісьменнік і перакладчык. Заслужаны дзеяч культуры Беларускай (1973) і Літоўскай ССР (1972)[1].
Альбінас Жукаўскас | |
---|---|
літ.: Albinas Žukauskas | |
Асабістыя звесткі | |
Імя пры нараджэнні | Альбін Пранавіч Жукоўскі |
Дата нараджэння | 25 студзеня 1912 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 10 жніўня 1987 (75 гадоў) |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Альма-матар | |
Месца працы | |
Прафесійная дзейнасць | |
Род дзейнасці | журналіст |
Гады творчасці | 1927—1987 |
Жанр | паэзія |
Мова твораў | літоўская |
Дэбют | 1927 г. (часопіс «Новае жыццё» ) |
Прэміі | «Паэзія вясны» (1974) |
Узнагароды |
Біяграфія
правіцьНарадзіўся і вырас у літоўскай вёсцы. Меў 2 братоў і 4 сястры.
У 1918—1919 гадах у роднай в. Бубеле адвучыўся год у літоўскай пачатковай школе, якую ў 1915 годзе пад нямецкай акупацыяй у часе Першай сусветнай вайны заснаваў літоўскі журналіст Стасіс Ціюнайціс (1888—1966). 7 верасня 1919 года ў выніку Сейненскага паўстання, якое пачалося 22 жніўня 1919 года, урад Польскай рэспублікі закрыў літоўскую школу ў в. Бубеле (Сейненскі павет, Беластоцкае ваяводства).
З 1919 года жыў у прытулку сейненскай гімназіі «Святло», заснаванай літоўскім каталіцкім святаром Мацеюсам Густайцісам (1870—1927). У 1927 годзе ўпершыню выдаў свае творы ў часопісе «Новае жыццё» (Каўнас, Літва), які належаў Літоўскай сацыял-дэмакратычнай партыі.
У 1928 годзе паступіў у літоўскую гімназію імя Вітаўта Вялікага ў Вільні (Польская Рэспубліка) і пачаў друкавацца ў мясцовым літоўскім друку. Тамсама пасябраваў з беларускім пісьменнікам-аднагодкам Максімам Танкам (1912—1995), які ў 1929—1931 гадах навучаўся ў Віленскай беларускай гімназіі і першым пераклаў вершы Жукаўскаса на беларускую мову. У сваю чаргу Жукаўскас перакладаў вершы М. Танка для літоўскага друку[2].
У 1935 годзе скончыў гімназію і паступіў у Варшаўскі ўніверсітэт, дзе вывучаў права. У 1936—1937 гадах таксама навучаўся ў Вышэйшай журналісцкай школе ў Варшаве, адкрытай у 1917 годзе і закрытай у 1937 годзе. У 1937—1939 гадах друкаваў свае творы ў дадатку «Творчасць і крытыка» літоўскай газеты «Віленскае слова» . У 1938 годзе выдаў у Вільні першы зборнік уласных вершаў «Час і людзі» (лет. Laikai ir žmonės).
У 1940—1941 гадах — рэдактар штодзённай літоўскай газеты «Віленскі голас» (Вільня, Літоўская ССР). У 1945—1953 гадах — галоўны рэдактар выдавецтва «Нацыянальная мастацкая літаратура» (Вільня). У 1953—1959 гадах — галоўны сцэнарыст «Літоўскай кінастудыі». У 1965—1972 гадах — кіраўнік Літаратурнага фонду Літвы. У 1974 годзе стаў лаўрэатам літоўскай прэміі «Паэзія вясны» за зборнік вершаў «Рэфлексіўны» (лет. Sangrąžos) 1973 года.
Творчасць
правіцьНапісаў 20 кніг уласных вершаў. Пераклаў з беларускай на літоўскую мову і выдаў 7 кніг твораў беларускіх пісьменнікаў. Выдаў зборнік вершаў Максіма Танка «След маланкі» (1961) і пераклаў кнігу яго ўспамінаў «Лісткі календара» (1969). Таксама пераклаў аповесць Змітрака Бядулі «Сярэбраная табакерка» (1956) і раман Максіма Гарэцкага «Віленскія камунары» (1965). Быў перакладчыкам і рэдактарам «Анталогіі беларускай прозы», анталогіяў «З беларускай паэзіі» і «Па Нёмане песня плыве». Таксама пераклаў некалькі твораў Янкі Купалы, Якуба Коласа, Аркадзя Куляшова, Петруся Броўкі і Пятра Глебкі. У 1974 годзе ў Мінску на беларускай мове выйшаў зборнік яго вершаў «Бяздомная любоў», што складаўся з перакладаў беларускіх пісьменнікаў[2].
Таксама выдаў літоўскія пераклады зборнікаў вершаў польскіх пісьменнікаў Мацея Сарбеўскага (1595—1640), Юльюша Славацкага (1809—1849) і Тадэвуша Канвіцкага (1926—2015), расійскага Аляксея Мікалаевіча Талстога (1883—1945).
Беларускія пераклады
правіцьНа беларускую мову яго вершы перакладалі Алесь Разанаў, Мікола Хведаровіч[3].
- Жукаўскас, А. Бяздомная любоў / уклад. Язэп Семяжон. — Менск: Мастакая літаратура, 1974. — 162 с. — (Паэзія народаў СССР). — 2 000 экз.
Зноскі
- ↑ Даведка - Жукаўскас, Альбінас (пісьменнік, 1912—1987) . Нацыянальная бібліятэка Беларусі (22 кастрычніка 2015). Праверана 16 чэрвеня 2016.
- ↑ а б Вітаўт Жэймант. Трывалыя масты сяброўства // Звязда : газета. — 28 лютага 2012. — № 39 (27154). — С. 4. — ISSN 1990-763x.(недаступная спасылка)
- ↑ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.