Аляксандр Мікалаевіч Іпацьеў
Аляксандр Мікалаевіч Іпацьеў[1] (руск.: Александр Николаевич Ипатьев; 17 (30) чэрвеня 1911, Растоў-на-Доне — 8 жніўня 1969, Горкі)[2] — вучоны ў галіне генетыкі і селекцыі раслін, доктар сельскагаспадарчых навук (1959), прафесар (1960), Акадэміі навук БССР (1969).
| Аляксандр Мікалаевіч Іпацьеў | |
|---|---|
| руск.: Александр Николаевич Ипатьев | |
| Дата нараджэння | 17 (30) чэрвеня 1911 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 8 жніўня 1969 (58 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | генетык |
| Навуковая сфера | генетыка і селекцыя раслін[d] |
| Месца працы | Маскоўская сельскагаспадарчая акадэмія імя К. А. Ціміразева, Омскі дзяржаўны аграрны ўніверсітэт імя П. А. Сталыпіна, Сібірскі інстытут збожжавай гаспадаркі, Інстытут біялогіі АН БССР, Беларуская сельскагаспадарчая акадэмія, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт |
| Навуковая ступень | доктар сельскагаспадарчых навук |
| Навуковае званне | прафесар, член-карэспандэнт АН БССР |
| Альма-матар | |
Біяграфія правіць
А. М. Іпацьеў нарадзіўся ў горадзе Растоў-на-Доне. У 1926 годзе скончыў сярэднюю школу ў Маскве. У 1930 годзе скончыў садова-агародны тэхнікум імя К. А. Ціміразева і быў накіраваны ў Сярэднюю Азію. Там працаваў агратэхнікам у саўгасе, інструктарам Туркменскай селекцыйнай станцыі ў Ташкенце. У 1930 годзе паступіў на факультэт вінаградарства Сярэднеазіяцкага сельскагаспадарчага інстытута, але па сямейным абставінам перавёўся ў Маскву. У 1931—1932 гг. працаваў лабарантам на Цэнтральнай катрольна-насеннай станцыі і адначасова завочна вучыўся ў Маскоўскай сельскагаспадарчай акадэміі імя К. А. Ціміразева, якую скончыў у 1934 годзе. У 1933 г. на пасадзе навуковага супрацоўніка кафедры селекцыі акадэміі, у 1934—1936 гг. — асістэнт. У 1936 годзе А. М. Іпацьеў накіраваны ў Омск, дзе займае пасаду выконваючага абавязкі загадчыка кафедрай пладовых і агароднінных культур Омскага сельскагаспадарчага інстытута. Адначасова намеснік дэкана, дырэктар плодаагародніннай вучэбна-доследнай станцыі, загадчык аддзелам зернебабовых культур Сібірскага інстытута збожжавай гаспадаркі. У 1939 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю.
З 1945 па 1948 год А. М. Іпацьеў у Мічурынску, загадчык кафедрай агародніцтва плодаагародніннага інстытута імя І. У. Мічурына. У 1948 годзе накіраваны ў горад Горкі, у Беларускую сельскагаспадарчую акадэмію, дзе да 1961 года ўзначальвае кафедру пладаводства і агародніцтва. У 1960 годзе абараніў доктарскую дысертацыю. З 1961 года А. М. Іпацьеў на пасадзе загадчыка аддзелам радыяцыйнай генетыкі Інстытута біялогіі Акадэміі навук БССР, з 1962 г. у Беларускім дзяржаўным універсітэце — прафесар кафедры генетыкі і дарвінізму, з 1965 г. — загадчык кафедрай сістэматыкі раслін. З 1966 года А. М. Іпацьеў зноў у Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі на пасадзе загадчыка кафедрай. У 1969 годзе ён абраны членам-карэспандэнтам Акадэміі навук БССР.
Памёр А. М. Іпацьеў 8 жніўня 1969 г. у Горках[2].
Навуковая дзейнасць правіць
А. М. Іпацьеву належаць навуковыя працы селекцыі, насенняводстве пладова-агароднінных культур, дыферэнцыяльнай сістэматыцы раслін. Правёў даследаванні па сусветным рэсурсам агароднінных культур па методыцы, распрацаванай М. І. Вавілавым, абследаванне пладаводства ў БССР. Праводзіў практычную работу па вывядзенні новых сартоў таматаў.
Аўтар больш за 100 навуковых прац, у тым ліку 10 манаграфій, падручнікаў, вучэбных дапаможнікаў. Сярод апублікаванага:
- Частная селекция овощных культур. — Мн., 1965;
- Овощные растения Земного шара. — Мн,: Вышэйшая школа, 1966;
- Дифференциальной систематикой и дифференциальной географией растений. — Мн,: Вышэйшая школа, 1971;
- Помология БССР. Аталас плодов яблони. — Мн., 1972 (у сааўтарстве).
Узнагароды правіць
Узнагароджаны двума медалямі ВДНГ СССР, медалём у гонар 100-годдзя І. У. Мічурына, шэрагам грамат і дыпломаў[2].
Зноскі
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7.
- ↑ а б в Ипатьев Александр Николаевич (30.06.1911—08.08.1969) — История БГУ(недаступная спасылка) (руск.)
Літаратура правіць
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7). — С. 301.
- Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 416.
- Александр Николаевич Ипацьев. В кн.: Лившиц, В.М., Цыганов, А.Р., Саскевич, П.А. Гордость и слава Белорусской государственной сельскохозяйственной академии.Профессора и выпускники: академики и члены-корреспонденты - Горки: 2017. - С.42-43. ISBN 978-985-467-707-1
Спасылкі правіць
- Ипатьев Александр Николаевич (30.06.1911—08.08.1969) — История БГУ(недаступная спасылка) (руск.)
- Член-корреспондент ИПАТЬЕВ Александр Николаевич (руск.) // Нацыянальная акадэмія навук Беларусі
- Аляксандр Мікалаевіч Іпацьеў у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)