Варонежскі фронт

Варо́нежскі фронт — фронт, утвораны 7 ліпеня 1942 года з часткі войскаў Бранскага фронту, абараняў раён Варонежа. 20 кастрычніка 1943 года Варонежскі фронт перайменаваны ў 1-ы Украінскі фронт.

Варонежскі фронт
руск.: Воронежский фронт
Эмблема УС СССР
Гады існавання	7 ліпеня 1942 года — 20 кастрычніка 1943 года
Краіна	СССР
Падпарадкаванне	камандуючаму войскамі фронту
Уваходзіць у	Узброеных Сіл СССР
Тып	фронт
Складаецца з	упраўленне, аб'яднанні, злучэнні, вайсковыя часці і ўстановы
Функцыя	абарона
Колькасць	аб'яднанне
Удзел у	Вялікая Айчынная вайна

Склад фронту

Першапачаткова ў склад фронту ўваходзілі:

• 40-я армія агульнавайсковая,
• 60-я (3-я рэзервовая) армія,
• 6-я (6-я рэзервовая) армія,
• 2-я паветраная армія,
• 4-ы танкавы корпус,
• 17-ы танкавы корпус,
• 18-й танкавы корпус,
• 24-ы танкавы корпус;

у далейшым:

• 13-я армія,
• 21-я армія,
• 27-я армія,
• 38-я армія,
• 47-я армія,
• 52-я армія,
• 64-я армія,
• 69-я армія,
• 4-я гвардзейская армія,
• 5-я гвардзейская армія,
• 6-я гвардзейская армія,
• 7-я гвардзейская армія,
• 1-я танкавая армія,
• 3-я танкавая армія, (з 12 сакавіка 1943 года)
• 3-я гвардзейская танкавая армія,
• 5-я гвардзейская танкавая армія і
• асобныя злучэнні і часці ўзмацнення.

Дзеянні фронту

У ліпені 1942 года Варонежскі фронт прымаў удзел у Варонежска-Варашылаўградскай аперацыі, затым скоўваў супрацьстаячыя войскі праціўніка, зрываючы перакідку іх для ўзмацнення груповак, якія надыходзілі на Сталінград і Каўказ. У перыяд контрнаступлення пад Сталінградам войскі фронту сумесна з войскамі Паўднёва-Заходняга фронту ў другой палове снежня ў ходзе Сярэднедонскай аперацыі разграмілі 8-ю італьянскую армію.

У студзені 1943 года Варонежскі фронт паспяхова ажыццявіў Астрагожска-Расашанскую аперацыю, у студзені — лютым сумесна з Бранскім фронтам — Варонежска-Касторненскую аперацыю, у лютым — сакавіку — Харкаўскую наступальную аперацыю (гл. таксама Харкаўскую наступальную аперацыю 2.02.-3.03.1943 года), у ходзе якой вызваліў Курск, Харкаў, Льгоў. 16 сакавіка (па іншых дадзеных 14 сакавіка) войскі фронту пакінулі Харкаў (Харкаўская абарончая аперацыя) і, адышоўшы на мяжу на ўсход ад горада Сумы, на поўнач ад Белгарада, па рацэ Северскі Данец да Чугуева, спынілі нямецка-фашысцкія войскі.

Падчас Курскай бітвы Варонежскі фронт сумесна са Стэпавым фронтам разграміў ворага ў ходзе Белгарадска-Харкаўскай аперацыі. У верасні — кастрычніку войскі фронту, удзельнічаючы ў Бітве за Днепр, правялі Сумска-Прылуцкую аперацыю, фарсіравалі Днепр на поўнач і на поўдзень ад Кіева, захапілі важныя аператыўныя плацдармы на яго правым беразе, стварыўшы ўмовы для вызвалення Кіева і наступных дзеянняў на Правабярэжнай Украіне. 20 кастрычніка Варонежскі фронт быў перайменаваны ў 1-ы Украінскі фронт. Пад гэтым найменнем фронт завяршыў удзел у Вялікай Айчыннай вайне ўзяццем Берліна і вызваленне Прагі.

Камандаванне

Камандуючыя войскамі

• Піліп Іванавіч Голікаў (07.07.1942 — 14.07.1942), генерал-лейтэнант
• Мікалай Фёдаравіч Ватуцін (14.07.1942 — 22.10.1942), генерал-лейтэнант
• Піліп Іванавіч Голікаў (22.10.1942 — 28.03.1943), генерал-лейтэнант, з 19.01.1943 — генерал-палкоўнік
• Мікалай Фёдаравіч Ватуцін (28.03.1943 — 20.10.1943), генерал-лейтэнант, з 07.12.1942 — генерал-палкоўнік, з 13.02.1943 — генерал арміі.

Члены Ваеннага Савета

• Іван Захаравіч Сусайкаў (ліпень — верасень 1942), карпусны камісар
• Леў Захаравіч Мехліс (верасень — кастрычнік 1942), карпусны камісар
• Фёдар Фядотавіч Кавалёў (кастрычнік 1942 — сакавік 1943), армейскі камісар 2-га рангу, з снежня 1942 г. — генерал-лейтэнант
• Мікіта Сяргеевіч Хрушчоў (сакавік — кастрычнік 1943), генерал-лейтэнант
• Канстанцін Васільевіч Крайнюкоў (кастрычнік 1943), генерал-маёр

Начальнікі штаба

• Фёдар Іванавіч Шаўчэнка (ліпень 1942), генерал-маёр
• Міхаіл Ільіч Казакоў (ліпень 1942 — люты 1943), генерал-лейтэнант
• Антон Пятровіч Піліпенка (люты — сакавік 1943), генерал-маёр
• Феадосій Канстанцінавіч Каржэневіч (сакавік — май 1943), генерал-маёр
• Сямён Паўлавіч Іваноў (май — кастрычнік 1943), генерал-лейтэнант

Начальнікі разведаддзела

• Чэкмазаў П. Н. (з 1942)
• Качаткоў М. А. (да ліпеня 1943)
• Вінаградаў В. В. (ліпень — кастрычнік 1943)

Літаратура

• Воронежский фронт. // — Воронеж, 2005, Центр.-Чернозем. книж. изд-во.
• На Воронежском направлении. // — Воронеж, 2-е изд., 1973. Новый Оскол
• Сталинградская битва. Июль 1942 — февраль 1943: энциклопедия / под ред. М. М. Загорулько. — 5-е изд., испр. и доп. — Волг.: Издатель, 2012. — С. 127. — 800 с.

Спасылкі

• Фронт
• Усё франты Вялікай Айчыннай вайны
• Варонежскі фронт Архівавана 16 сакавіка 2012.