Гавязнянка
Гавязня́нка — рака ў Нясвіжскім і Стаўбцоўскім раёнах Мінскай вобласці Беларусі, левы прыток Нёмана.
| Гавязнянка | |
|---|---|
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 24 км |
| Басейн | 163 км² |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Месцазнаходжанне | за 2 км на ўсход ад вёскі Завітая |
| • Каардынаты | 53°17′11″ пн. ш. 26°37′56″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Нёман |
| • Месцазнаходжанне | на поўдзень ад вёскі Мікалаеўшчына |
| • Вышыня | каля 149 м |
| • Каардынаты | 53°23′43″ пн. ш. 26°50′22″ у. д.HGЯO |
| Ухіл ракі | 1,6 м/км |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Нёман → Балтыйскае мора |
| Краіна | |
| Рэгіён | Мінская вобласць |
| Раёны | Нясвіжскі раён, Стаўбцоўскі раён |
   |
|
 выток вусце |
|
|
— выток, — вусце |
|
Назва
правіцьАдпачатная назва захавалася ў назве паселішча Гавязна (на цяпер перайменаванае ў Вішнявец).
Рачная назва балцкага паходжання.
Корань такі ж, як і ў балцкіх назвах нёманскіх рэк Гаўя, Гуя, ад індаеўрапейскага *gēu- / gū- «гнуць, крывіць». Ад яго таксама літоўскае gau-r-as «волас», gu-r-as «вяршыня пагорка», gu-g-a «пагорак; гузак; горб»[1].
Корань пашыраны балцкім пашыральнікам -zn-, які таксама ў назвах «лісіных» рэк Лапузна (прыток дзесенскай Наўлі), Лопазна (прыток сожскай Іпуці), ад літоўскага lapė «ліса»[2].
Гэты пашыральнік -zn- выкарыстоўваецца ў літоўскім словаўтварэнні: kepurė «шапка» — kepùr-zn-a «шапчонка», įkyrus — įkyrė̃znas «надакучлівы».
Назва Гавязна значыць «Звілістая (рака)».
Водаапісанне
правіцьДаўжыня ракі 24 км[3]. Плошча вадазбору 163 км². Сярэдні нахіл воднай паверхні 1,6 ‰. Пачынаецца за 2 км на ўсход ад вёскі Завітая Нясвіжскага раёна, упадае ў Нёман на поўдзень ад вёскі Мікалаеўшчына Стаўбцоўскага раёна. На ўсім працягу каналізаваная. Асноўны прыток — меліярацыйны канал Кунаса (справа).
Крыніцы
правіць- ↑ J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 393—398.
- ↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 192, 194.
- ↑ Агульная характарыстыка рачной сеткі Мінскай вобласці / Даведнік «Водныя аб’екты Рэспублікі Беларусь» Архівавана 20 кастрычніка 2016.
Літаратура
правіць- Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
- Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 531. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
- Ліст карты N-35-102. Выданне 1986 г. Стан мясцовасці на 1982 г. (руск.)
- Ліст карты N-35-90. Выданне 1986 г. Стан мясцовасці на 1983 г. (руск.)