Вішнявец (Стаўбцоўскі раён)

Вішнявец
Краіна	Беларусь
Вобласць	Мінская
Раён	Стаўбцоўскі
Сельсавет	Вішнявецкі
Каардынаты	53°20′55″ пн. ш. 26°41′15″ у. д.HGЯO
Першая згадка	1592
Ранейшыя назвы	Гавязна
Вышыня цэнтра	173 м
Насельніцтва	661 чалавек (1992)
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 1717
Аўтамабільны код	5
	Вішнявец на Вікісховішчы

Вішняве́ц^[2] (трансліт.: Višniaviec, руск.: Вишневец, да 1964 года — Гавязна) — аграгарадок у Стаўбцоўскім раёне Мінскай вобласці. Адміністрайны цэнтр Вішнявецкага сельсавета. Знаходзіцца за 17 км ад раённага цэнтра.

Назва правіць

Адпачатная назва Гавязна ад такой самай назвы ракі, на якой паселішча паўстала.

Рачная назва Гавязна балцкага паходжання.

У ёй корань такі ж, як і ў балцкіх назвах нёманскіх рэк Гаўя, Гуя, ад індаеўрапейскага *gēu- / gū- «гнуць, крывіць». Ад яго таксама літоўскае gau-r-as «волас», gu-r-as «вяршыня пагорка», gu-g-a «пагорак; гузак; горб»^[3].

Корань пашыраны балцкім пашыральнікам -zn-, які таксама ў назвах «лісіных» рэк Лапузна (прыток дзесенскай Наўлі), Лопазна (прыток сожскай Іпуці), ад літоўскага lapė «ліса»^[4].

Гэты пашыральнік -zn- выкарыстоўваецца ў літоўскім словаўтварэнні: kepurė «шапка» — kepùr-zn-a «шапчонка», įkyrus — įkyrė̃znas «надакучлівы».

Назва Гавязна значыць «Звілістая (рака)».

Гісторыя правіць

Заснавана ў XVIII ст. як мястэчка Гавязна паблізу аднайменнай вёскі Гавязна (з 1964 года Навапольцы)^[5], цэнтра маёнтка нясвіжскіх бенедыкцінак. У 1742 годзе бенедыкцінкі пабадавалі ў мястэчку ўніяцкую царкву.

30 ліпеня 1964 года мястэчка Гавезна было перайменавана ў Вішнявец^[6]^[5]

Славутасці правіць

Царква Раства Іаана Прадцечы

Праваслаўная царква Раства Іаана Прадцечы (1742) — былыя ўніяцкая, пабудаваная Нясвіжскім кляштаром бенедыкцінак.
Абеліск загінулым землякам у гады Вялікай Айчыннай вайны.
Стары будынак крамы, у якім некалі быў пастарунак і невялікая пякарня.

Вядомыя асобы правіць

Рафаіл Іванавіч Сяржант — дзеяч рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі, дэпутат Вярхоўнага Савета СССР.

Заўвагі правіць

↑ GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q830106"></a>
↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
↑ J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 393—398.
↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 192, 194.
↑ ^а ^б Ліцкевіч 2013, с. 52..
↑ Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР ад 30 ліпеня 1964 года «Аб перайменаванні некаторых населеных пунктаў Беларускай ССР»

Літаратура правіць

Ліцкевіч А. Яшчэ раз пра «Пачаткі Нясвіжа»: першая пісьмовая згадка і асоба нобіля Клаўкі // Герольд Litherland. — Горадня-Менск: 2013. — № 19. — С. 44-53.
Вішнявец // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. — С. 241. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4).

Спасылкі правіць

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вішнявец (Стаўбцоўскі раён)
Вішнявец на Radzima.org
Вішнявец (Стаўбцоўскі раён) на сайце Глобус Беларусі (руск.)

[_2ffe9d5a99ce1c6d-1] GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q830106"></a>

[2] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)

[3] J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 393—398.

[4] В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 192, 194.

[FOOTNOTEЛіцкевіч201352.-5] а ^б Ліцкевіч 2013, с. 52..

[6] Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР ад 30 ліпеня 1964 года «Аб перайменаванні некаторых населеных пунктаў Беларускай ССР»

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]