Дзючэры
Дзючэ́ры (руск.: Дючеры, кіт.: 久切尔人) † — народ, які ў першай палове XVII ст. насяляў рэчышчы Амура, Усуры, Сунгары, горы Малы Хінган. Меркаваная колькасць - 9,2 тысячы чал.[1]
Дзючэры | |
![]() | |
Карта Сібіры з назвай дзючэраў
| |
Агульная колькасць | 9,2 тыс. |
---|---|
Рэгіёны пражывання | Сібір |
Мова | дзючэрская |
Рэлігія | анімістычныя культы, шаманізм |
Блізкія этнічныя групы | чжурчжэні, гагулі |
Звычайна дзючэраў атаесамляюць з нашчадкамі амурскіх чжурчжэняў[2].
ГісторыяПравіць
Археалагічныя раскопкі дзючэрскіх помнікаў, якія арганізуюцца з 1977 г., паказалі, што культура дзючэраў прыйшла на змену культуры чжурчджэняў у другой палове XIII ст. Асноўным заняткам яе носьбітаў з'яўлялася земляробства[3].
У 1643 г. дзючэры атакавалі экспедыцыю рускіх казакаў на чале Васіля Паяркава[4]. У 1650 - 1653 гг. землі дзючэраў даследаваў Ерафей Хабараў. Пры гэтым казакі імкнуліся збіраць ясак. Карэннае насельніцтва рэгіёна аказвала ім супраціўленне[5]. Пазней удзельнікі экспедыцыі абвінавачвалі Е. Хабарава ў жорсткасці ў дачыненні да мясцовых народаў, у тым ліку дзючэраў[6]. Некаторыя расійскія даследчыкі лічаць, што большасць дзючэраў загінула ў сутычках[7].
З дапамогай цынскага ўрада рэшткі дзючэраў перасяліліся на поўдзень Маньчжурыі, дзе яны маглі быць асіміляваны маньчжурамі. У 1654 г. чарговы атрад казакаў знайшоў іх паселішчы пакінутымі[8].
КультураПравіць
Асноўнымі заняткамі дзючэраў былі земляробства і пашавая жывёлагадоўля. Вырошчвалі жыта, агуркі, мак, часнык, бабы, кавуны, дыні, яблыкі, арэхі, каноплі. Збожжа захоўвалі ў хатах або ў асаблівых ямінах на палетках. Малолі ўручную, выплочвалі даніну мукою. Частка зерня перапрацоўвалася ў алкагольныя напоі. Аралі драўлянай сахой з дапамогай быкоў[3]. Палявалі на футравых жывёл, займаліся рыбалоўствам. Актыўна гандлявалі з Кітаем. Жылі ў вялікіх добра ўмацаваных паселішчах.
Зноскі
- ↑ Этнический состав и расселение народов Приамурья в XVII-XVIII веках Архівавана 10 верасня 2017.
- ↑ Россия и Китай на дальневосточных рубежах. Исторический опыт взаимодействия культур. Вып. 11/ Под ред. А.П. Забияко, А.А. Забияко; пер. на кит. и англ. Е.В. Сенина. – Благовещенск: Амурский гос. ун-т, 2015. С. 127
- ↑ а б Народы Приамурья. Дючеры
- ↑ Поярков Василий Данилович - землепроходец. Экспедиции Пояркова
- ↑ Борьба за Амур Архівавана 6 сакавіка 2016.
- ↑ ИЗВЕТНАЯ ЧЕЛОБИТНАЯ С. В. ПОЛЯКОВА 1653 г. И ЕЕ ЗНАЧЕНИЕ ДЛЯ АРХЕОЛОГОВ ПРИАМУРЬЯ
- ↑ ЗАГАДКА ДРЕВНЕГО АРТЕФАКТА
- ↑ Ravenstein Ernest George, The Russians on the Amur. P. 31-32