Жамыслаўль

Жамысла́ўль (трансліт.: Žamyslaŭĺ, руск.: Жемыславль) — аграгарадок у Іўеўскім раёне Гродзенскай вобласці, на правым беразе ракі Гаўя. Уваходзіць у склад Суботніцкага сельсавета.

Аграгарадок Жамыслаўль Палац графаў Умястоўскіх Краіна Беларусь Вобласць Гродзенская Раён Іўеўскі Сельсавет Суботніцкі Каардынаты 54°07′47″ пн. ш. 25°45′44″ у. д. Насельніцтва 456 чалавек Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1595 Паштовы індэкс 231343 Аўтамабільны код 4 СААТА 4229843066 Жамыслаўль на карце Беларусі ±

Жамыслаўль на Вікісховішчы

Гісторыя

Мяркуецца, што першай назвай паселішча была Пятроўшчына, а маёнтак зваўся Кандрацішкі. Мясцовасць уваходзіла ў склад Ашмянскага павета Віленскага ваяводства і знаходзілася ва ўладанні Яна Зяновіча. У 1587 г. яго дзеці прадалі Кандрацішкі ашмянскаму падкаморніку Стэфану Роскаму. У той час да маёнтку належалі вёскі Шайдзюны, Высоцкія, Жамайтукі, а таксама частка пушчы, што ляжала ўздоўж дарогі з Дзевянішак у Навагрудак.

Пазнейшая назва паходзіць ад роду Жэмлла гербу Тапор, з якога Марцыян з тэнчына купіў гэты маёнтак у 1684 годзе. Пятроўшчыне з фальваркамі была надана новая афіцыйная назва Жэмласлаў. Ён складаўся з некалькіх частак, самая вялікая з якіх называлася Кандрацішкі. Юры Войцех Жэмлла менаваўся з таго часу дзедзічам Кандрацішкаў і Жэмласлава. Назва Кандрацішкі з цягам часу знікла з ужытку і засталася толькі адна, Жэмласлаў. Яго ўладальнікамі ўнаступным былі Пацы, Андрушкевічы, Шчытавы і Кеневічы.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Жамыслаўль апынуўся ў складзе Расійскай імперыі і належаў шляхецкаму роду Шчытоў. Юзаф Шчыт прадаў вёску ў 1806 г. Антону Нестару Кеневічу, маянткоўцу Мазырскага павета.

4 студзеня 1807 г. Якуб Умястоўскі набыў маёнтак у Антона Нестара Кеневіча, мазырскага земскага суддзі, распачаў тут будову палаца. Якуб пераехаў у Жамыслаўль з Клявіцы, якую разам з братам Марцінам яны купілі ў Вінцэнта Грабскага ў 1786 г. Якуб Умястоўскі любіў падабенства, таму дом стаў паменшанай копіяй Лазенкоўскага палаца ў Варшаве.

Каля 1861 г. у склад маёнтку Жамыслаўль уваходзіла 13 мясцовасцей, у тым ліку вёскі: Бялыншчына, Навасады, Раманы, Рыбакі, Шайдзюны, Шаркуці, Высоцкія, Жамайтукі.

Палац у міжваенны час

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Жамыслаўль апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, з 1939 г. — у складзе БССР. У 1940—1960 гадах цэнтр Жамласлаўскага сельсавета.

19 лістапада 2000 г. у Жамыслаўлі адбылося ўрачыстае асвячэнне каталіцкай капліцы пад тытулам Хрыста Валадара.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1861 — 475 чал. (у маёнтку)

Славутасці

• Вінакурня (1885)
• Гаспадарчы двор (XIX ст.)
• Палацава-паркавы комплекс Умястоўскіх (2-я пал. XVIII—XIX стст.; паменшаная копія Лазенкоўскага палаца ў Варшаве)

Страчаная спадчына

Дом адпачынку

• Дом адпачынку (1930-я)
• Жамыслаўскі ясень — батанічны помнік прыроды рэспубліканскага значэння.

Галерэя

• Старыя выявы Жамыслаўлі
• 
  Палац. Н. Орда, XIX ст.
• 
  Чорна-белая версія
• 
  Палац з іншага боку
• 
  Палац, 1916

Вядомыя асобы

• Тадэвуш Сакалоўскі (1905—1943) — падпольшчык другой сусветнай вайны.

Літаратура

• Казімір Нехвядовіч. Żemłosław = Жамыслаўль. — Познань: Gawia, 2005.
• Żemłosław // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIII. — Warszawa, 1893. S. 775.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Жамыслаўль
• в. Жамыслаўль на Radzima.org
• Сайт местечка Жемыславль
• фота вескі Архівавана 10 кастрычніка 2014. на Panoramio.com